27 Juni 1940 – Om 06.25 uur (Britse zomertijd) stijgt van de vliegbasis Bircham Newton in Oost-Engeland een vlucht van drie Bristol Blenheim IV bommenwerpers van 235 Squadron op. Ze zijn op zoek naar een in voorgaande nacht in de Noordzee gestorte bommenwerper. Het toestel, Hampden P1329 van 50 Squadron, met vier bemanningsleden, had die nacht Hannover gebombardeerd. Op de terugvlucht naar Engeland seint het, op een positie ongeveer 25 km westelijk van Callantsoog, “going down” – en sedertdien is er niets meer van het vliegtuig vernomen.
Als de eerste drie Blenheims nog terugvliegen naar hun basis, stijgt om 09:40 uur de tweede vlucht van drie Blenheims op. Ook zij keren uiteindelijk onverrichterzake terug. Ze landen rond 12.20 uur op Bircham Newton.
Daar is het grondpersoneel druk bezig de andere zes Blenheims van het squadron in gereedheid te brengen voor een missie boven Nederland. Ze moeten de havens rond het IJsselmeer verkennen, in de hoop een beter beeld te krijgen van de Duitse voorbereidingen op een invasie van Engeland.
De Blenheim was in de jaren ’30 ontworpen als lichte bommenwerper met drie bemanningsleden, met als achterliggende gedachte dat het snel genoeg zou zijn om vijandelijke jagers te ontlopen. Maar in 1939/1940 is het al verouderd en makkelijke prooi voor de Me-109′, het standaard Duitse jachtvliegtuig.
17 mei 1940 – 82 Squadron
Bij de “Slag om Frankrijk”, de internationale benaming voor de Duitse invasie van België, Frankrijk, Luxemburg en Nederland (10 mei – 25 juni 1940), lijden de Blenheim squadrons van de RAF gigantische verliezen. Zo verloor 82 squadron op 17 mei 1940 elf van zijn twaalf Blenheims bij een aanval op Duitse pantserkolonnes bij Gembloux, Midden-België. Het twaalfde wist weliswaar de thuisbasis in Engeland weer te bereiken, maar was zo zwaar beschadigd dat het rijp was voor de sloop. Van de drieëndertig man uit de neergestorte vliegtuigen liggen acht in Frankrijk begraven, drie werden krijgsgevangen gemaakt, dertien zijn tot op de dag van vandaag vermist. Slechts zeven van de zesendertig man van 82 Squadron die op 17 mei 1940 ’s ochtends in Engeland opgestegen keren uiteindelijk terug.
27 juni 1940 – 235 Squadron
De zes Blenheims stijgen tussen 12:55 en 13.00 uur op en zetten koers naar de Nederlandse kust, zo’n 250 km naar het Oosten. Rond 14.45 uur bereiken ze bij Noordwijk Nederland, en vliegen dan richting Schiphol. Vlakbij Schiphol worden ze onderschept door een groot aantal Me-109’s. De formatie Blenheims wordt uiteengeslagen; vier worden in korte tijd boven Noord- en Zuid-Holland neergeschoten; slechts twee toestellen slagen erin terug naar Engeland te vliegen.
Elf van de twaalf bemanningsleden van de vier neergeschoten toestellen komen om: sergeant A.O. Lancaster, die in de Blenheim at die bij Waverveen (Vinkeveen) crashte, is de enige overlevende. Hij wordt krijgsgevangen gemaakt en overleeft de oorlog.
De elf die omgekomen zijn liggen verspreid in Nederland en Duitsland begraven. Dit vanwege de Engelse, of beter gezegd Commonwealth traditie om omgekomen militairen in principe te begraven op plaatsen waar ze omgekomen zijn/aanspoelden.
De twee 235 Sqn-Blenheims die terugkeren zijn de N3541 met Squadron Leader Clarke, Pilot Officer Hebron en Sergeant Maslen; en de N3542 (LA-X), met Flying Officer John Peacock, Pilot Officer Wakefield en Sergeant Wilson. Ze landen respectievelijk om 15:35 uur en 15:45 uur.
Peacock, die op 5 februari 1943 omkomt in Libië, zou bij het luchtgevecht van 27 juni 1940 twee Me-109’s hebben neergeschoten, waarvan anderhalf hem als officiële overwinning werden toegekend. Maar die overwinningen worden niet bevestigd door het Verliesregister 1939-1945 van de Studiegroep Luchtoorlog. Er is die dag in Nederland één Me-109 (van 3./JG 21, Oblt. G. Schneider), neergestort, bij Zeist, omstreeks 16:20 uur. Waarmee die crash te linken valt aan:
27 juni 1940 – 82 Squadron
Er stort die dag nog een vijfde Blenheim in Nederland neer, bij Zeist, omstreeks 16:20 uur. Dat is een toestel van 82 Squadron. Twee van de drie bemanningsleden komen daarbij om. Van de twaalf toestellen die 82 Sqn op doelen in Duitsland (“targets in Ruhr and other industrial centres)”had afgestuurd was dit de enige die verloren ging; zes braken de missie voortijdig af wegens gebrek aan bewolking (om bij gevaar in te vluchten); vijf bombardeeerden doelen in een gebied in ruwweg de driehoek Munster, Bremen en Hannover.
De neergestorte Hampden, de Blenheims en de bemanningsleden
Hampden Mk B.1, P1329, VN-?, 50 Sqn.
Wing Commander (piloot) Norman D. Crockart, 32 jaar, kerkhof Callantsoog.
Flight Sergeant William T.J. Southey, 27 jaar. vermist.
Sergeant (waarnemer) Allen J.D. Ingram, leeftijd onbekend, kerkhof Norre Havrvig (Denemarken).
Sergeant Eric H.M. Turner, 21 jaar, vermist.
De namen van de vermisten staan vermeld op het Runnymede Memorial voor vermist RAF- personeel.
Blenheim IV, L9447, LA-Y, 235 Sqn
Gecrasht bij Poeldijk, Waverveen (Vinkeveen).
Pilot Officer (piloot) John R. Cronan, (NZ), 21 jaar. Bergen op Zoom Canadian War Cemetery,
Sergeant (waarnemer) A.O. Lancaster, krijgsgevangen
Sergeant (radiotelegrafist/boordschutter) Philip L. Lloyd, 19 jaar, Bergen op Zoom Canadian War Cemetery
Blenheim IV, L35434, LA-U, 235 Sqn
Gecrasht bij Rijnsburg, Oegstgeest,
Pilot Officer (piloot) Alan R. Wales, 20 jaar. Protestantse begraafplaats, Oegstgeest.
Sergeant (waarnemer) John W. Needham, 25 jaar. Protestantse begraafplaats, Oegstgeest.
Sergeant (radiotelegrafist) Thomas C. Jordan, 18 jaar. Protestantse begraafplaats, Oegstgeest.
Bristol Blenheim IV, P6957, LA-R, 235 Sqn
Gecrasht in de Noordzee bij Noordwijk.
Pilot Officer (piloot) Peter Weil, 20 jaar. Becklingen War Cemetery (Duitsland)
Sergeant (waarnemer (in opleiding)) Sidney K. Bartlett, 28 jaar. Begraafplaats Westduin, Den Haag
Sergeant (radiotelegrafist/boordschutter) Alan Kempster, leeftijd onbekend, Jonkerbos War Cemetery, Nijmegen.
Bristol Blenheim IV, P6958, LA-D, 235 Sqn
Gecrasht bij Ouderkerk a/d. Amstel.
Pilot Officer (piloot) Hugh S. Pardoe-Williams, 23 jaar, De Nieuwe Ooster, Amsterdam.
Sergeant (waarnemer) Clifford W. Thorley, leeftijd onbekend, De Nieuwe Ooster, Amsterdam.
Pilot Officer (boordschutter) Edward A. Saunders, leeftijd onbekend, De Nieuwe Ooster, Amsterdam.
Bristol Blenheim IV, R3731, UX-Y, 82 Sqn
Gecrasht bij Zeist.
Pilot Officer (piloot) Ralph A. Percy, 21 jaar. Algemene begraafplaats Zeist.
Sgt (waarnemer) A A. Stanley – krijgsgevangen
Sergeant (radiotelegrafist/boordschutter) Andrew M. Clark, 22 jaar, Algemene begraafplaats Zeist.
Bronnen
82 Squadron. Operations Record Book. June 1940. Summary of Events. AIR 27/681/15. National Archives, Kew. Blz 4.
82 Squadron. Operations Record Book. June 1940. AIR 27/681/16. National Archives, Kew. Blz 18.
235 Squadron. Operations Record Book. Summary of Events. AIR 27/1442/3. National Archives, Kew. Blz 2.
235 Squadron. Operations Record Book. AIR 27/1442/4. National Archives, Kew. Blz 35-36.
Commonwealth War Graves Commission, Maidenhead.
https://www.cwgc.org/
Frans Auwerda (coördinatie). Verliesregister 1939-1945. Alle militaire vliegtuigverliezen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945 (SGLO),(s.l.), 2008. Blz. 33.
W.R. Chorley. Bomber Command Losses of the Second World War. Volume 1. Aircraft and crews lost during 1939-1940. Midland Publishing, Hinckley, 2005 (3rd edition, first edition 1992). Blz. 60-61 en 83.
Peter D. Cornwell, The Battle of France, Then and Now. Battle of Britain International Ltd, Old Harlow, 2007 (=2008). Blz. 304.
Bart FM Droog. Royal Air Force, Battle of France 1940. Traces of World War 2. Eenrum, 2008.
http://www.epibreren.com/ww2/raf/index.html
Chris van der Linden. Monument Crash Bristol Blenheim L9447. Traces of War, Badhoevedorp, .
https://www.tracesofwar.nl/sights/112933/Monument-Crash-Bristol-Blenheim-L9447.htm
Ross McNeill, Royal Air Force Coastal Command Losses: Aircraft and Crew Losses 1939-1941 v. 1, Midland Publishing, Hinckley 2003. Blz. 43-44.
Clint Mitchell. The Kent Battle of Britain Museum Facebook-account, 12-03-2018.
https://www.facebook.com/126834467471736/posts/here-is-a-piece-written-by-good-friend-of-the-kent-battle-of-britain-museum-trus/948934011928440/
(NN). Alan Kempster. Oorlogsdoden Nijmegen 1940-1945. Nijmegen, (gezien 26-06-2021).
https://www.oorlogsdodennijmegen.nl/persoon/kempster/5a082ed8-afa6-481e-890d-11afa0ad3020
Jordan, Nedham en Wales. Oorlogsgravencomité Oegstgeest, Oegstgeest, (gezien 26-06-2021).
https://www.oorlogsgravenoegstgeest.nl/nl/geallieerde-militairen/27-juni-1940
Foto: Daventry B J (Mr), Royal Air Force official. photographer. Bristol Blenheim Mk IVFs of No. 254 Squadron RAF flying from Aldergrove in Northern Ireland, May 1941. Six Blenheim Mark IVFs of No. 254 Squadron RAF, flying in formation over Northern Ireland shortly after the unit’s arrival at Aldergrove, County Antrim. Courtesy Imperial War Museum, London, photo CH 2992. Public domain.
