Waarom we nog altijd stress voelen (zelfs nu we ons niet in een overvolle sprinter hoeven te wurmen)

We staren, onder het luifeltje van de koepeltent door. Regendruppels kletteren op het doek. Ik kijk opzij. Eric ziet net zo somber als de lucht.

‘We kunnen ook naar huis gaan’, zeg ik.
Hij springt op: ‘Trek jij de haringen eruit?’

Het is net als met de lockdown: zitten we thuis, zijn we nóg gestrest.

Waarom hebben we nog steeds stress?

Corona legt ons beperkingen op, en we hebben geen idee wanneer het voorbij is. De juiste aanpak van de crisis bestaat niet, dat alleen al levert stress op. Zó weinig grip op ons leven is nieuw. Als je dan verplicht binnen zit, vergrijp je je aan M&M’s, je blaft je kind af of je gaat tobben. Ruim de helft van de Nederlanders voelt zich gestrest tijdens de tweede lockdown. Vóór de pandemie zat 15 procent van de werkzame bevolking al eens thuis met burn-outklachten.

Waarom laten we ons zelfs thuis opjagen?

Het begint onopvallend. Elke keer als je haar voor je ogen valt, denk je aan de kapper. Wanneer is hij weer open, vraag je je af. Je moet bloed laten prikken in het ziekenhuis. Geen plek waar je in de lockdown wilt zijn. Doen of wachten? En je maakt je zorgen om je moeder. Kan je nou wel of niet bij haar langsgaan? Je trekt je schouders licht omhoog en je ademt sneller.

Geen big deal, zou je zeggen. Maar dat kan het wel worden, als je het negeert. En daar ben je best goed in. Want je hebt het normaalgesproken te druk voor je lijf. Omdat je met je hoofd in de virtuele wereld vertoeft. En dan heb je nog een baas, collega’s en familieleden die aandacht vragen. Je lichaam is pas aan de beurt op je wekelijkse zwemuurtje of in de sportschool. En nu, in de pandemie, zit je er vooral mee op de bank.

Maar wat doe je eraan?

Word je bewust van lichaamssignalen en vraag je af wat ze betekenen. Dat kun je trainen. Een kwestie van focussen op je lijf. Probeer bijvoorbeeld je armen, schouders of benen afzonderlijk te voelen. Voordeel: Je spieren ontspannen zich dan vaak vanzelf. Yoga en mindfulness helpen ook om je lichaam te ervaren. Veel beoefenaars vinden dat lekker en onderzoek wijst erop dat het stress vermindert.

Ik heb er alleen geen tijd voor

Daarom is het mooi dat je het in verloren momenten kunt doen. Maak er een spel van om je voetzolen te voelen in de kassarij. Wees je bewust van je nek voor het stoplicht. Of oefen tijdens je sportles. Sportdocent Mendy Bosch legt hier uit hoe dat werkt. Je hoeft er geen uren mee bezig te zijn, die paar momenten zijn genoeg. Het gaat je steeds makkelijker af en je bent je vaker bewust van je lichaam. Op den duur voel je stress aankomen.

Als het zo simpel is, waarom doen we het dan nog niet?

Omdat we geneigd zijn ons lichaam te zien als object. We onderhouden het met fitness, voedingssupplementen en botox. Voor reparaties gaan we naar een dokter.

Zo doet Esther het

Mediteren was Esthers reddingsboei toen haar veertienjarige dochter overleed aan de Mexicaanse griep. Ze wilde stoppen met malen en ze wist dat ze aan de slag moest met haar lichaam. Yoga leerde haar de grenzen ervan kennen. Dankzij meditatie zag ze dat ze alleen rust ervaart als ze stress accepteert. In meditaties richt ze de aandacht op haar lichaam en geest, waardoor ze gedachten en gevoelens ziet opkomen. Ook de minder prettige.

Deze oefening geeft Esther de kans op prikkels te reflecteren, ook in haar dagelijks leven. Vroeger kon ze hélemaal gefocust raken op een vestje in de etalage van een kledingzaak. Dan moest het er nú komen. Tegenwoordig loopt ze door zonder te kijken. Of ze gaat naar binnen, maar ze besluit het niet te kopen omdat de kwaliteit slecht is. Ze heeft meer grip op wat ze doet, waardoor ze minder stress ervaart.

Kortom

Stress veroorzaakt een gevoel van urgentie, ook in de lockdown. Je lichaam geeft signalen af. Als je die mist, kan de spanning oplopen. Je gaat ze herkennen als je door de dag heen een paar keer actief je lijf voelt. Even met je aandacht naar je onderrug, bijvoorbeeld.

En nu

Leun achterover en voel je schouders. Zakken ze naar beneden? Dan heb je de eerste stap naar een ontspannen leven gezet.

Dit is deel 4 in de serie Zin geven is overleven. Wil je de serie volgen? Meld je hier aan.

Mijn gekozen waardering € -

Bij zingeving denken we al snel aan persoonlijke doelen of iets voor de samenleving doen. Maar zin of betekenis ervaren we de hele dag door. Wat is zin en hoe beïnvloeden we het?

Voor mijn onderzoek naar zingeving putte ik de afgelopen twaalf jaar uit filosofische en wetenschappelijke bronnen. Als journalist voor onder meer Trouw, Filosofie Magazine en Vrij Nederland sprak ik met experts uit verschillende disciplines. Een boek staat nu in de steigers. En als spreker vertel ik er graag over. Meer weten?

Kijk dan even hier en meld je aan voor de nieuwsbrief.