Ook hebben ze problemen hun activiteiten voor te financieren. Ongeveer de meest veelzijdige Nederlandse jazzzangeres Denise Jannah zamelt nu, zoals legio andere kunstenaars, via crowd funding geld in voor de productie van een nieuwe cd.
450 miljoen euro aan omzet telde de evenementenmarkt tot 2008 toen de grote recessie zich aandiende met de kredietcrisis. Daarvan is nu hooguit 10 procent over, zegt Anita Verheggen van de NTB, de Nederlandse Toonkunstenaars Bond, die de belangen behartigt van musici en acteurs.
Geen Heineken Music Hall meer
‘Bedrijven huren geen musici meer in, want ze vieren geen feestjes meer en als ze het doen, doen ze het sober. Huurde een bedrijf vroeger rustig de Heineken Music Hall af om Marco Borsato op een feestje te laten zingen, nu doen ze het met een bitterballetje. De absolute top heeft niet zo veel last van de crisis, maar het segment er net onder wel, zegt Verheggen. ‘De top van Anouk en Ilse de Lange is maar een heel klein kringetje. En met de artiesten hebben ook de boekingskantoren het moeilijk.’
En al heeft de top het zelf misschien niet moeilijk, de crisis raakt de top wel. Bij een hoorzitting in de Tweede Kamer zei toptrompettist Colin Benders die met zijn Kyteman Orchestra successen boekt, dat het moeilijk is om een kwalitatief goed muziekproduct te ontwikkelen omdat zijn collega-musici het zich niet kunnen permitteren om alleen in het orkest van Kyteman te spelen. Ze moeten met andere bands schnabbelen om te kunnen overleven en kunnen minder repeteren, laat Verheggen weten.
In de jazz heeft de top het wel moeilijk. Nederlands enige echte jazzdiva Denise Jannah heeft een klinkende carrière met twee Edisons, optredens voor Bill Cinton, Nelson Mandela, een voormalig contract bij Blue Note Records. Maar ze ziet over de gehele linie het aantal optredens dalen. ‘Het valt echt niet mee’ zegt ze. ‘En ik ken vrijwel geen collega die het niet moeilijk heeft.’
Hobbyist verdient meer dan professional
Want niet alleen is de evenementenmarkt weg. Ook de podia boeken alleen die artiesten waarvan ze weten dat ze de zaal zo vol hebben. Maar het risico daarvan leggen ze vaak bij de artiest. Verheggen: ‘Er zijn professionele muzikanten die werken voor 50 euro. De technici en de receptioniste worden goed betaald in de zalen. Maar degene om wie het gaat, niet. Mijn timmerman verdient als hobbyist soms meer dan een professionele muzikant. Rijk en gemeente moeten hun budgetten steken in de programmering van muziek en niet meer in gebouwen. We hebben veel zalen omdat iedere wethouder zijn eigen monument wilde. Maar nu hebben we alleen stenen.’
Beter Oberhausen dan Amsterdam
In landen om ons heen is dat anders. Daar is vanuit de overheid meer aandacht voor de muzikant. ‘Een artiest uit Arnhem kan zich beter richten op Oberhausen of de rest van het Roergebied dan op Amsterdam’, zegt Verheggen.
Intussen zoeken de artiesten naar nieuwe inkomensbronnen. De Ntb adviseert muzikanten hun rechten niet over te dragen en hun repertoire goed te bewaken. En bijvoorbeeld op bruiloften ander repertoire te brengen dan op de podia of op de festivals. Maar ook te zoeken naar crowdfunding ook al kan dat voorlopig niet het gat vullen dat is ontstaan door de bezuinigingen op de muzieksector.
Crowdfunding nieuw album Jannah
Jannah doet dat laatste. Ze wil in het najaar opnieuw een cd uitbrengen. Het gaat om een tweede editie van ‘Gedichten Gezongen’, waarmee de zangeres op eigen composities gedichten zingt van bekende en onbekende dichters. Met dit album wil ze stil staan bij het afschaffen door Nederland van de slavernij in Suriname en op de Nederlandse Antillen, op 1 juli 150 jaar geleden. Haar thema: slavernij en vrijheid. Om de productiekosten vooraf af te dekken, zamelt ze via de crowd funding organisatie ‘Voor De Kunst’ geld in.
Mensen kopen dan een cd vooraf, en krijgen hem geleverd als de cd is geproduceerd. Zij die met veel geld steunen, krijgen van Jannah naast de cd ook een huiskamerconcert. Voor de crisis van 2008 was het geen probleem een productie voor te laten financieren, of om het zelf te financieren. Maar nu zijn het andere tijden. 10.000 euro is er nodig en de actie loopt nog drie weken, op de betreffende website www.voordekunst.nl. 21 procent is nu bereikt, nog 80 procent te gaan. Het zijn zware tijden voor musici en andere kunstenaars. En Nederland en Suriname missen een stuk cultuur en een landmark als het niet zou doorgaan.
Meer van Simon Trommel lezen? Neem een abonnement!
