Blaser: ‘We zijn niet zuinig genoeg op onze maagdarmflora en dat gaat ons opbreken’.
Het Microbioom is het totaal aan bacteriën (= darmflora) dat ons dikke darmstelsel bevolkt. Er heerst een zeker evenwicht dat wel per persoon kan verschillen. Een acute verstoring van dat evenwicht kan leiden tot fikse klachten. Buikpijn, diarree en allerlei verschijnselen tot aan uitdroging toe. De oorzaken van een verstoring kunnen heel divers zijn. Meestal herstellen de verhoudingen in de dikke darm zich wel. Maar soms gaat dat traag of onvolledig. Welke betekenis heeft dat voor voor onze gezondheid.
Sleutelpositie
De Amerikaanse Professor Martin Blaser heeft een visie ontwikkeld, waarin dit microbioom een sleutelpositie inneemt bij onze gezondheid. Eerder in 2014 heeft wetenschapsjournalist Job de Vrieze de Hoogleraar al eens geïnterviewd voor de Volkskrant. Later schrijft deze Job de Vrieze een interessant boek met de titel ‘Allemaal Beestjes‘ met subtitel’ Hoe bacteriën ons gezond houden’. Een boek dat terecht veel aandacht krijgt. Blaser is in november in Europa en op uitnodiging als gast ook in Amsterdam om een lezing te verzorgen. Blaser, van oorsprong arts en internist, schrijft veel gezondheidsproblemen toe aan een sterke afname in de veelvormigheid van de darmflora. Gelukkig, het is nog geen monocultuur van EColi bacillen. Maar we moeten oppassen. Fundamenteel onderzoek suggereert dat er echt iets veranderd is in het microbioom van de westerse mens.
Observatie
Blaser doet jaren geleden onverwacht een interessante waarneming. Een ‘eyeopener’. Het royale gebruik van antibiotica door veehouders leidt tot gewichtstoename van de veestapel. Een prettige bijkomstigheid (‘groeibevorderaar’) als er bij een koppel dieren een infectie met antibiotica moet worden bestreden.Veehouders zijn spekkoper! Zou iets dergelijks ook aan de basis kunnen staan van de opmerkelijke gewichtstoename (obesitas) van kinderen, zo bedenkt Blaser. Is dit ook de oorzaak van diabetes en nog een rijtje aandoeningen? Is het microbioom de sleutel waar het om draait? Krijgen kinderen soms ook massaal antibiotica? Onderzoek in diverse richtingen lijkt nu steun te geven aan zijn veronderstelling (hypothese).
‘De Anatomische Les’
Ik krijg de kans om Professor Blaser te spreken in de foyer van het Concertgebouw op 13 november 2014. De Hoogleraar heeft dan juist voor een enthousiast publiek zijn lezing verzorgd. De jaarlijkse ‘Anatomische Les’ is een prestigieuze bijeenkomst, geïnitieerd door AMC, VUMC en Volkskrant. Ik vraag de Hoogleraar naar de impact van de massaal voorgeschreven maagzuurremmers op de maagdarmflora. Bevordert dit ook het optreden van Salmonella infecties (‘voedselvergiftiging met verschijnselen van diarree en braken).
Die vraag komt voort uit mijn inbreng bij het boek Uitgebeend (auteur Marcel van Silfhout). In het boek komt een slachtoffer aan het woord van de Salmonella uitbraak uit 2012 (zalm van de firma Foppen).
In een later mailwisseling verwijst Blaser in zijn antwoord naar zijn boek ‘Missing Microbes’ , in Nederland dan juist uitgebracht onder de titel ‘De beestjes in ons’ met de subtitel ‘Het belang van bacteriën”. Het bewuste hoofdstuk 15 krijgt in de Nederlandse vertaling de titel ‘Antibiotische Winter’ . Een situatie waarbij antibiotica het afleggen omdat bacteriën resistent zijn geworden. Een situatie die uitstekend is beschreven in 2013 door NOS journalist Rinke van den Brink in zijn boek ‘Het einde van de Antibiotica‘. subtitel: ‘Hoe bacteriën winnen van een wondermiddel’
De titel ‘Missing Microbes’ vat goed samen wat naar mijn smaak de kernboodschap is van Blaser: We zijn niet zuinig genoeg op onze maagdarmflora en dat gaat ons opbreken.
Aanrader
Het vertaling van het boek van Martin Blaser ‘De beestjes in ons’ leest ondanks de meer dan 350 pagina’s als een trein. De meer dan 16 hoofdstukken beginnen meestal met een anekdote, waardoor de lezer als snel in het verhaal wordt gezogen.
Maar ook de andere publicaties verdienen een aanbeveling. Het laatste woord is daarmee allerminst gezegd. Er is veel verzet tegen de gedachte dat het microbioom zo centraal zou staan. Zo wordt bij obesitas ook gewezen op het belang van voedingspatronen, lifestyle, biologische klok en bruin vet. We doen er goed aan dit dossier nauwlettend te volgen.
