Ze komen erachter dat Voskuil naast kunstenaar ook striptekenaar en reclamemaker was. Samen met zijn vriend Cas Oorthuys, een bekende fotograaf, richtte hij een van de eerste reclamebureaus van Amsterdam op. Ook ontdekken ze dat Vos (zo werd hij genoemd door vrienden) zich omringde met een groep sociaal geëngageerde vrienden. Dat leidde in de jaren 30 tot de vervaardiging van een reeks activistische pamfletten, gericht tegen het opkomende fascisme in Europa.
In deze aflevering spreken Wouter en Roy met:
- Laura Stamps, kunsthistoricus en conservator bij Kunstmuseum Den Haag
- Renée Smithuis, auteur van verschillende boeken over de Bergense School
- Sybrand Hekking, biograaf van Cas Oorthuys
SHOWNOTES

Wielrenners (Rini Wagtmans) – Johan Jacob Voskuil 1952

Man met pijp, fluwelen colbert en een das in een strik. De schilder J.J. Voskuil (Johan Jacob, roepnaam: Vos). 1897 – 1972. Deze foto werd gemaakt door Jan Ponstijn, een levenslange vriend van Voskuil. In Amsterdam deelden zij een atelier.
Podcast Het atelier van
Dankzij de podcast ‘Het atelier van’ van Hester Wandel zijn Wouter en Roy veel meer te weten gekomen over de vriendschap tussen Jo Voskuil en Jan Ponstijn. Hester bracht hen in contact met Jet Baruch, de kleindochter van Jan Ponstijn, die veel kon vertellen over de vriendschap. In haar podcast bezoekt Hester het huis van Jan Ponstijn, waar Voskuil verschillende kunstwerken achterliet. En wist je dat Hester Wouter en Roy ook heeft geïnterviewd over hun podcastproject? Volg de links hieronder om het te beluisteren.
- Beluister de aflevering over het atelier van Jan Ponstijn
- Beluister de aflevering waarin Hester Wouter en Roy interviewt

Een van de beelden die Jo Voskuil samen met zijn vriend Jan Ponstijn uitsneed in de draagbalken van het huis van Ponstijn in Bergen.
Besproken andere schilderijen

Het schilderij ‘Kermis in Schoorl’ van Charley Toorop uit 1920. Hierop zijn de donkere contouren te zien die Jo Voskuil ook gebruikte in zijn werk.

Het schilderij van Matthieu Wiegman dat Renée Smithuis naast het schilderij van Voskuil hing om Wouter en Roy te wijzen op de overeenkomsten.
Verjaardagsfoto

De verjaardagsfoto die wordt besproken in deze aflevering. Jo Voskuil (rechts in beeld met hoedje en strijkstok) viert hier zijn 38ste verjaardag met vrienden. De foto is genomen in 1935 door Cas Oorthuys, de vriend en compagnon van Voskuil, in hun atelier op het Prinseneiland. Sybrand Hekking, de biograaf van Oorthuys, vertelt in de podcast wie er allemaal op staan. Copyright Cas Oorthuys. Collectie Rijksmuseum.
Besproken kunstenaars
- Jo Voskuil
- Vincent van Gogh
- Piet Mondriaan
- Charley Toorop
- Jan Toorop
- Henri le Fauconnier
- Pablo Picasso
- Jan Ponstijn
- Matthieu Wiegman
- Cas Oorthuys
- Hildo Krop
Besproken kunstverzamelaars
Geraadpleegde boeken
- Expressionisme in Nederland – Piet Boyens en José Boyens (1994)
- Bergense School 1914-1925, de eerste Hollandse expressionisten – Renée Smithuis (2015)
- Cas Oorthuys, fotograaf – Sybrand Hekking (1982). Dit boek is het 2e deel uit de reeks ‘Geschiedenis van de Nederlandse Fotografie’. De auteur werkt nu aan een nieuwe biografie, zoals is te horen in de podcast.
- Quirijn van Tiel 1900-1967 – Daarinde Meyers (2019)
- Een Kunstolympiade in Amsterdam, reconstructie van de tentoonstelling D.O.O.D. 1936 – Peter Hofland, John Steen en Sarah Wilson (1996)
Links
- Grote schenking voor Singer Museum. Aflevering van Nieuwsuur over de schenking van Renée Smithuis aan het Singer Museum in Laren.
- Beeldbank Regionaal Archief Alkmaar. Foto’s van onder anderen Jo Voskuil en Jan Ponstijn.
- De Humorist op Lambiek.net. Met een voorbeeld van Klit, de Schoonzoon, een strip van Voskuil.
- Poster van D.O.O.D. De Olympiade Onder Dictatuur. Vervaardigd door Oorthuys en Voskuil, Collectie Stedelijk Museum Amsterdam.
Contact
Heb je een vraag, tip of suggestie? Mail ons op voskuilpodcast@gmail.com