Als de seks niet vanzelf gaat…

Als het tussen de lakens niet lekker loopt, is erover praten soms lastig. Toch zullen jullie iets moeten veranderen, want vanzelf wordt het niet beter... Wij belichten twee veelvoorkomende seksuele problemen en vroegen Drs Ellen de Groot, GZ psycholoog en seksuoloog NVVS bij het Leids Universitair Medisch Centrum, wat je eraan kunt doen.

Het Probleem: hij heeft zin, zij niet.

Pieter (42) en Margriet (40) zijn 10 jaar getrouwd en hebben drie kinderen (8, 5 en 2). In de loop der jaren heeft Margriet steeds minder zin gekregen in seks. Sinds de bevalling van hun jongste kind, 2 jaar geleden, heeft ze zelfs helemaal geen zin meer. De laatste keer dat  Pieter en Margriet seks hadden is een half jaar geleden. Dit tot groot ongenoegen van Rob, die iedere dag wel wil. Margriet zegt dat haar hoofd er gewoon niet naar staat. Pieter begrijpt het niet. Er is veel ruzie hierover. Pieter heeft een drukke baan en is ‘s avonds vaak pas rond 7 uur thuis. Margriet werkt deeltijd en is naast haar werk druk met kinderen en huishouden. Pieter en Margriet groeien steeds verder uit elkaar. Hoe meer hij aandringt op seks, hoe meer zij afstand houdt. Wat kunnen ze doen om weer closer te worden?

Vraag aan de seksuologe:  Hoe ga je om met verschil in zin in seks tussen partners?

Ellen: “Dit is een veelvoorkomend probleem bij werkende stellen met kinderen. Veel mensen hebben het idee dat zin om te vrijen spontaan moet komen, of dat zin er altijd is als je ‘echt’ van elkaar houdt. Maar voor de meeste vrouwen, en ook wel voor mannen, komt zin in seks niet uit de lucht vallen. De zin in seks ontstaat door met (seksueel) opwindende dingen bezig te zijn. Als Margriet erg druk is en haar hoofd overloopt met allerlei zaken, zal ze niet snel ruimte voelen om bezig te zijn met seks. Als er dan ook een ruzieachtige sfeer ontstaat, ga je elkaar steeds meer ontlopen en vermijden. Aandringen schept alleen maar meer afstand. Zo kan er zomaar een half jaar niets gebeuren.”

“Om de situatie te doorbreken, zouden Margriet en Pieter zichzelf een aantal dingen kunnen afvragen. Wat vond Margriet vroeger fijn aan vrijen? En wat betekent het voor Pieter om zolang niet te vrijen? Voelt hij zich afgewezen en twijfelt hij aan Margriet ’s liefde voor hem? Bespreek deze vragen in alle openheid. Is er de bereidheid om elkaar tegemoet te komen? Tijd maken voor elkaar is ook essentieel. Maak bijvoorbeeld eens in de week een afspraak om samen iets leuks/lichamelijks/intiems te doen: uit eten, samen douchen of elkaar masseren. Wat deden jullie vroeger samen? Dansen, sporten, dvd-tjes kijken in bed? Pak dat weer op. Een ontspannen sfeer bevordert de communicatie. Wat verwachten jullie eigenlijk van seks? Wat hebben jullie van elkaar nodig? Misschien is Pieter vooral gericht op het hebben van gemeenschap en wil Margriet wel eens wat anders. Onderhandel! Ook over de frequentie. Er is een groot verschil tussen eens in het half jaar en iedere dag. De kunst is om te zoeken naar wat jullie allebei fijn vinden: die gulden middenweg.”

Tip: Maak een doos met briefjes waar ieder opschrijft wat hij/zij graag zou willen doen tijdens het wekelijkse afspraakje. Ieder 15 briefjes met verschillende dingen erop. De ene week trekt de ene een (dichtgevouwen) briefje, de andere week de ander. Als extra regel kun je afspreken dat je één keer een briefje mag terugleggen en een ander trekken.

19% van de Nederlanders met een vaste relatie heeft nooit of hooguit één keer per maand seks.   41% heeft hooguit één keer per week seks.

40% heeft meerdere keren per week tot dagelijks seksueel contact.

In vergelijking met 15 jaar geleden hebben Nederlanders nu minder seksueel contact.

(bron: Rutgers Nisso Groep)

Het probleem: vrijen doet pijn. 

Marjan (47) is sinds vijf jaar gescheiden. Een half jaar geleden heeft ze via Internet een man leren kennen op wie ze verliefd geworden is. Dit is haar eerste seksuele contact relatie sinds haar scheiding. En in haar huwelijk was bovendien al jaren geen sprake meer van seksueel contact. De afgelopen maanden merkt Marjan dat ze veel minder vochtig wordt tijdens seksueel contact met haar partner. De gemeenschap doet zelfs een beetje pijn. Ze vraagt zich af wat er aan de hand is. Ze kan zich niet precies herinneren wanneer ze voor het laatst ongesteld was, maar er zit de laatste jaren steeds meer tijd tussen. Ze heeft wel zin in seks en wordt ook opgewonden, maar het voelt allemaal zo droog en ongemakkelijk. Het lijkt of het steeds erger wordt. Marjan schaamt zich erg en durft er niet over te praten met haar vriend. Ze ontwijkt zijn toenaderingen en neemt afstand. Wat kan er aan de hand zijn en wat kan Marjan doen om de situatie beter te maken?

Vraag aan de seksuologe:  Wat kan ik doen als de gemeenschap pijn doet?   

Ellen:  “Pijn bij het vrijen komt heel veel voor, ook bij jonge vrouwen. Aangezien Marjan richting de 50 gaat, zou het kunnen dat zij in de menopauze is gekomen, of daar vlak voor zit. In de menopauze of overgang wordt de vagina als vanzelf wat droger en het slijmvlies in de vaginawand minder elastisch. De vagina kan dan wat ‘verschrompeld’ aanvoelen. Zeker als je al een tijdje geen gemeenschap hebt gehad, en ook niet zelf aan je vagina gevoeld hebt. Pijn bij het vrijen door bijvoorbeeld een droge vagina, kan een lastige vicieuze cirkel tot gevolg hebben. Uit angst voor de pijn, verkramp je, waardoor het vrijen nog meer pijn doet. De seksuele opwinding neemt af, de vagina wordt (nog) droger, en de pijn en angst nemen toe.”

“Vagina atrofie – vaginale droogte – is goed mee om te gaan . De gynaecoloog kan een crème voorschrijven, maar er is ook goede hydraterende vaginale gel verkrijgbaar bij de apotheek. Deze niet-hormonale gel is niet zozeer een glijmiddel, maar een gel om de vaginawand soepeler te maken en houden. Daarnaast kan Marjan ook specifieke oefeningen doen. Ze kan met haar vingers of staafjes met veel glijmiddel oefenen met penetratie. Als één vinger goed lukt, door naar twee, en dan drie… Ook het bewust leren aan- en ontspannen van de bekkembodemspier kan helpen. Doe alsof je je plas moet ophouden en laat vervolgens heel bewust de spieren weer los. Je voelt dan dat je vagina een beetje naar binnen trekt en weer ontspant. Als je voelt dat je aanspant bij het inbrengen van een vinger, span dan eerst even nog harder aan en laat daarna heel bewust los. Met deze oefening krijg je steeds meer feeling met je vagina en zal het makkelijker worden om je spieren goed te ontspannen. Het is belangrijk dat Marjan haar vriend bij het oefenen betrekt. Door hem te ontwijken, doet ze hem én zichzelf tekort. Waarschijnlijk is hij alleen maar opgelucht als hij weet wat er aan de hand is en blij dat hij kan helpen. Als de vingeroefeningen goed gaan, kun je gaan oefenen met de penis. Op deze manier kun je samen bovengenoemde vicieuze cirkel doorbreken. De eerste stap, nog voor je gaat oefenen met inbrengen van staafjes of vingers, is samen vrijen zónder penetratie. Wat vinden jullie nog meer lekker? Onderzoek hoe je elkaar op een andere manier kunt bevredigen zodat het vrijen weer leuk en ontspannen wordt. Vanuit die situatie kun je vervolgens samen steeds een stapje verder gaan.”

Ongeveer 40% van alle vrouwen krijgt ooit te maken met vaginale droogheid.

De menopauze is de overgang bij vrouwen van een vruchtbare periode naar een onvruchtbare periode: de maandelijkse menstruatie stopt. De overgang vindt meestal plaats tussen 45 en 60 jaar. Op vijftigjarige leeftijd heeft ongeveer de helft van de vrouwen de menopauze bereikt. De overgangsperiode kan wel 10 jaar duren. De hoeveelheid oestrogeen, een vrouwelijk hormoon, in het lichaam daalt, waardoor het lichaam de nodige veranderingen doormaakt.

(bron: teleac.nl)

Mijn gekozen waardering € -

De artikelen van Anne verschenen eerder in tijdschriften en kranten waaronder Fabulous Mama, Viva, Margriet, Linda en NRC Next. Anne is cultureel antropoloog en eigenaar van Uitgeverij 11