De inlichtingenplicht volgens de Participatiewet bepaalt of mensen met een bijstandsuitkering te veel geld ontvangen of niet. Schenkingen kunnen ook niet opgegeven worden, maar als het nadien uitkomt of als iemand aangegeven wordt, wordt het wel erg zuur en krijgen geschonken boodschappen een nare bijsmaak. Mogen mensen met een uitkering geen enkel pakje boter of brood met beleg ontvangen? Volgens de woordvoerder van de Brabantse Wal, waartoe de gemeenten Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht behoren, gaat het vooral om het aantal keer dat iemand een boodschappentas of een gift ontvangt. Sociale rechercheurs loeren daarbij niet op deze mensen. Zij richten zich meer op postadresfraude en zwart werk naast de uitkering.
Boodschappen via de voedselbank
“Bijstandsgerechtigden die gebruikmaken van de voedselbank hoeven dit niet te melden, omdat het gaat om een tijdelijke periode. Voor zover bij ons bekend, hebben zich de afgelopen jaren geen gevallen voorgedaan waarbij een boete opgelegd is, omdat iemand een tas boodschappen ontving”, zegt de woordvoerder. Die ene boodschappentas wordt niet aangerekend. Ook niet een paar boodschappentassen. Het wordt een ander verhaal als de schenkingen regelmatig worden. Onbeperkt iemand voorzien van boodschappen of cadeaubonnen kan niet. “Vrijlating van giften kan niet onbeperkt zijn. Het college krijgt vanuit de wet een zekere mate van beleidsvrijheid om te bepalen welke giften voor bijstand worden vrijgelaten en tot welk bedrag.” Over dit bedrag kan nog geen duidelijkheid worden gegeven.
Eenzelfde vrijstellingsbedrag bij alle gemeenten
Daarentegen heeft gemeente Amsterdam al jaren een vrijstelling van €1.200 per jaar. Als de schenkingen hierboven komen, dan pas hoeft het te worden gemeld bij de klantmanager van de sociale dienst. De Tweede Kamer heeft het voorstel van verschillende partijen, waaronder PvdA, SP, GroenLinks en ChristenUnie, inmiddels ondersteund om te komen tot één vrijstellingsbedrag dat moet gaan gelden voor alle gemeenten. Regionale organisaties die mensen helpen in nood bij schrijnende situaties, hoeven niet te vrezen dat ze deze mensen onverhoopt met terugvorderingsproblemen opzadelen. De woordvoerder van de Brabantse Wal gemeenten laat weten: “De ontvangen hulp van een voedselbank of het gebruik van minimaregelingen, bijvoorbeeld via Stichting Leergeld aan de Brabantse Wal of het RK Weeshuis Steenbergen, wordt niet afgetrokken van de uitkering. Er wordt gewerkt aan specifieke afspraken, over hoe op basis van menselijke maat om te gaan met giften. Dit zat al in de planning voordat deze situatie in de media naar boven kwam. De verwachting is dat in de eerste helft van 2021 deze afspraken duidelijk zijn.”
