Borstenmannen zijn verder geëvolueerd dan billenmannen

Mensen staan dichterbij de natuur dan we soms denken. Maar we staan niet allemaal even dicht bij de oorsprong. Zo blijken borstenmannen verder geëvolueerd dan billenmannen. Dat vertelde biologe Wineke Schoo tijdens de lezing ´Liefde in het dierenrijk´ in Burgers´zoo in Arnhem.

Chimpansees en bonobo´s krijgen gezwollen billen en labia als ze vruchtbaar zijn. De Gele baviaan heeft daarnaast nog een ander teken, bedoeld voor de vele momenten dat zij lekker op haar kont zit te eten: gezwollen roze luchtzakjes op de borst. Schoo zet een plaatje van een vrouwelijk decolleté ernaast: zoek de verschillen.

Mannen die op billen vallen, hebben het in de huidige kantoor cultuur moeilijk: de billen zijn bijna constant bezet. Borstenmannen kunnen hun hart ophalen, en het maakt hen blijkbaar ook niet uit waarmee de ´zakjes´ gevuld zijn: melkklieren, lucht of siliconen. Vrouwtjesmensen laten in tegenstelling tot de gele baviaan echter niet precies zien wanneer ze vruchtbaar zijn. De reden volgens Schoo: mensenjongen zijn zo kwetsbaar, dat er twee ouders nodig zijn en er dus een relatie nodig is waarin geïnvesteerd wordt.

Bokito

Ook vrouwtjesmensen hebben wat met apen gemeen: ze vallen beide op Bokito: brede schouders en goede billen. Dat is althans de conclusie van een recent onderzoek naar gorillaliefde. Een grote kam, een lange rug en een goede kont blijken meer vrouwen in een harem te trekken dan wanneer alles wat minder is. Niet voor niets: jongen van deze mannen overleven vaker, hoewel het met de lengte niet bewezen is.

Apen blijken (ook?) heel pragmatisch: liefdes met de ´melkboer´ (of buurman)  komen bij diverse apensoorten voor, hoewel man en vrouw als een paar optrekken en dus monogaam lijken. Soms dulden Roodrug Tamarin mannetjes ook openlijk andere mannetjes bij hun vrouwtjes, uit pragmatisme: om te helpen voor hun kinderen te zorgen. Zonder oudere jongen, ‘melkboeren’ of andere hulptroepen is de kans dat jongen overleven te klein: het vrouwtje heeft bijna alle tijd nodig om te eten en te voeden. De ´echtgenoten´ letten er daarbij wel op dat er niet gepaard wordt in vruchtbare periodes, maar zijn dan nog steeds niet 100% zeker dat hun nageslacht niet van hun is. Gelukkig hebben ze de DNA test nog niet uitgevonden en worden alle kinderen gelijk behandeld.

Make love, not war

Seks kan meer brengen dan genot of nageslacht. “ Bonobo’s hebben seks om te verzoenen, om te paren, om hun status te verhogen en voor het bestendigen van relaties, zelfs met familieleden. Omdat ze het prima kunnen combineren met eten, gaat het goed samen met een dagprogramma. En wat blijkt? In Bonobo groepen vinden de minste conflicten plaats. Make love, not war gaat dus zeker op”, vindt de biologe.

Ook andere diersoorten passeren de revue: zoals de kleine vijverdwergduiker, een insect, die onder water met zijn penis tegen zijn buikwand slaat en zo 99 decibel geluid weet te produceren. “Ongeveer het lawaai van een orkest op de eerste rij”, aldus Schoo.

Hemipenis

Hij is niet de enige met een bijzondere penis, zo blijkt. De wegwerppenis, de hemipenis, de plug, de boor: dieren hebben uiteenlopende penissen, aangepast aan hun lichaamsvorm en dat van het vrouwtje, en het paargedrag.

De wegwerppenis valt er na een eerste paring af, en groeit weer aan om het werk nog eens over te doen (de eerste heeft de weg schoon en vrij gemaakt). De hemipenis heeft twee uitgangen en kan bij slangen en hagedissen bruikbaar zijn om een kant te kiezen (ze paren naast elkaar, de niet gebruikte penis helpt het vrouwtje vast te houden).

De plug verzegelt het sperma na afloop van de daad en de boor maakt willekeurig ergens een gat in de bedwants, waarna de spermacellen via de circulatie vanzelf bij de eierstokken uitkomen. Au.

Nee dan zie ik liever de prieelvogel: hij doet jaren over het maken van zijn prieel (een poortje, versierd en voorzien van allerlei kunstwerkjes en verzamelingen op de grond) en pas wanneer het een vrouwtje aanstaat wipt ze erdoorheen en mag er gepaard worden. Of de flamingo´s die als groep een paringsdans doen: geweldig!

Pandapunten

Waar de meeste dierenliefdes tot de verbeelding spreken, is de panda uitgeroepen tot meest seksloos wezen en worden er zelfs ´pandapunten´ toegekend aan personen die niet sexy zijn cq geen seks hebben. Pandavrouwtjes zijn maar een tot drie dagen per jaar vruchtbaar en verdoen verder ook hun tijd niet met paren. “Het is dus een uitdaging op tijd het juiste mannetje erbij te hebben”, zegt Schoo. “Kun je dat niet met KI doen?” vraagt iemand uit de zaal. “Ja dat kan misschien wel, maar we gunnen dieren ook hun seks.”

Best bijzonder eigenlijk, dat mensen zich druk maken over één panda, terwijl er miljoenen varkens, koeien en paarden worden geïnsemineerd. En ook apart dat 450 mensen op de lezing afkomen, maar op het eerste gezicht weinig pandapunten scoren. Zelfs de dierentuindirecteur doet meteen afstand  van het onderwerp. “Ben ik weer blij dat ik geen bioloog ben. Al die vieze studies naar wegwerppenissen en spermaplugs”, sluit hij af. 

Mijn gekozen waardering € -

Ondernemend journalist Tjitske Ypma is idealist, schrijver, moeder en organisator. Ze werkt aan duurzaamheid dichtbij huis. Biodiversiteit en samen-leven zijn haar speerpunten. Op Reporters online is af en toe wat vrij werk te vinden.