Brazilië: de week van binnenuit (25 mei)

NIEUWS // Elke zaterdag een blik van binnenuit op wat Brazilië deze week bezighield. Met vandaag de saga-Neymar, uitkeringspaniek, politiegeweld, geweld tégen de politie en een nieuwe telenovela.

In Brazilië gingen de gesprekken bij de waterkoeler deze week over twee wel zeer verschillende heren: topvoetballer Neymar die moet kiezen tussen Real Madrid en Barcelona en Felix, een doortrapte kasthomo in een nieuwe soapserie.

Neymar naar Spanje

Dat Neymar, bekend om zijn eigenzinnige kapsels, innemende glimlach en oh ja, voetbaltalent, volgend seizoen in Spanje voetbalt is een feit. Of hij dat bij Real Madrid of bij Barcelona doet is bij het ter perse gaan van dit artikel nog de vraag. Neymars huidige club Santos maakte vrijdagavond laat bekend dat de club open staat voor een transfer naar één van beide clubs, maar dat de keuze uiteindelijk aan Neymar zelf is. 

En Neymar? Die hield de spanning erin. Een leger reporters twitterde en liveblogde zich een ongeluk, maar de avond liep uit op een anticlimax. Neymar deelde hen even na middernacht doodleuk mee dat hij er nog een nachtje (of twee, of drie) over gaat slapen.

In Brazilië zal de eenentwintigjarige spits gemist worden, maar, zo liet hij zich deze week tegen de keeper van Joinville ontvallen, ‘In Brazilië blijven is voor mij geen optie.’ 

Paniek na vals gerucht 

Afgelopen weekend brak er in vier noordoostelijke deelstaten paniek uit nadat er een gerucht de ronde was gaan doen dat een uitkering waarvan in heel Brazilië twaalf miljoen huishoudens afhankelijk zijn met onmiddellijke ingang zou worden stopgezet. In Maranhão, Alagoas, Ceará en Paraíba bestormden duizenden uitkeringsgerechtigden vestigingen van de staatsbank Caixa, waar ze de Bolsa Família (letterlijk ‘Gezinsbeurs’) ontvangen.

Het gerucht bleek vals. Het zou ook volslagen onlogisch zijn als de regering van Dilma Rousseff de Bolsa Família zou stopzetten, want de uitkering, ingevoerd door Dilma’s voorganger Lula, is het paradepaardje van hun Arbeiderspartij (PT) en de reden dat het noordoosten massaal PT stemt. Maar goed, het valt te begrijpen dat iemand die zonder die 68 reais (€26) per maand honger lijdt het zekere voor het onzekere neemt en naar de bank rent.  

Rousseff noemde het verspreiden van het gerucht ‘onmenselijk en crimineel.’ Minister van Mensenrechten Maria do Rosário beschuldigde de oppositie ervan het gerucht te hebben verspreid.

Politiegeweld…

Woensdag tikte Amnesty International Brazilië op de vingers wegens het gebruik van ‘excessief geweld’ in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Volgens Amnesty’s jaarlijkse rapport zijn vooral jonge zwarte mannen het slachtoffer. Vertel mij wat: er zijn dagen dat ik geen vijfhonderd meter kan lopen zonder dat ik politieagenten met machinegeweren in de aanslag groepjes zwarte tieners zie fouilleren. Die agenten zijn zelf overigens meestal ook zwart. De doorsneediender heeft dezelfde sociale achtergrond als de drugsbendes die hij bestrijdt.

…en geweld tegen de politie

Maandag zag ik op de sportschool een agent die tijdens het sporten zijn dienstwapen bij zich had. De Braziliaanse politie mag ook buiten diensttijd gewapend rondlopen, uit angst voor wraakacties uit het drugscircuit. Dat die angst niet ongegrond is bleek diezelfde maandag, toen hier in Salvador een kapitein van de militaire politie op zijn vrije middag bij een autowasserette neergeknald werd. Het ging dit keer weliswaar om een mislukte roofoverval, maar hij zou nu hoogstwaarschijnlijk nog in leven zijn als hij zijn dienstwapen, dat hij bij zich had, niet getrokken had. 

Jaarlijks worden in Brazilië zo’n 250 politieagenten gedood, het merendeel buiten diensttijd.

Achterbakse homo steelt harten kijkers

Braziliaanse soapseries – novelas – zijn de overtreffende trap van overacting en voorspelbaarheid. Maar ze zijn nou eenmaal een spiegel van de samenleving, dus voor een Braziliëcorrespondent verplicht kijkvoer. Hoe kun je over een land schrijven als je de soap die avond na avond meer dan honderd miljoen kijkers aan de buis kluistert niet op de voet volgt? Dus zat ik deze week na het journaal braaf klaar voor ‘Amor à Vida’ (letterlijk ‘Liefde voor het Leven’), het nieuwe prime time-vehikel van het oppermachtige netwerk Globo.

Braziliaanse novelas zijn in één opzicht heel anders dan hun Nederlandse tegenhangers: ze houden op. Na een maand of vier, vijf wordt er een haastig eind gebreid aan de kluwen van allang niet meer kloppende verhaallijnen en wordt met veel bombarie de volgende novela op het land losgelaten.

Dat gebeurde dus maandag. ‘Amor à Vida’ belooft ondanks de zoetsappige naam stof te zullen doen opwaaien. Drie personages zijn namelijk homo. Het is niet voor het eerst dat er homo’s of lesbiènnes in een novela voorkomen, maar wél dat er voor een van hen een hoofdrol is weggelegd. De smiechterige Felix stal met zijn sarcastische humor en niet-aflatende achterbaksheid meteen de harten van de kijkers. Want dat is ook een novela-wet: het publiek is dol op een slechterik. Naar verluidt gaat Felix (gespeeld door Mateus Solano) binnenkort nog geschiedenis schrijven ook, met de eerste zoen tussen twee mannen op de Braziliaanse tv.

Mijn gekozen waardering € -

Alex Hijmans (1975) is internationaal correspondent en schrijver. Zijn standplaats is Salvador, de derde stad van Brazilie, waar hij in een volksbuurt woont en verder kijkt dan voetbal, samba en zogenaamde Wirtschaftswunderen. Hij schrijft, net zoals weleer voor de papieren De Pers, journalistieke reportages en persoonlijke columns. Met veel beeld en altijd met de blik van een local.

Geef een reactie