De slavenhandelaar van het Mauritshuis

In de kleine antikoloniale beeldenstorm die in Nederland is uitgebroken is het nu de beurt aan Johan Maurits Nassau von Siegen, alias ‘de Braziliaan’, naamgever van het Mauritshuis in Den Haag. De directie van dat museum naast het Binnenhof liet deze week weten dat het de buste van deze achterneef van Willem de Zwijger uit de foyer had verwijderd in afwachting van een ‘grootschalig onderzoeksproject over het bewind van Johan Maurits van Nassau-Siegen in Brazilië en zijn reputatie in die tijd’, uit te voeren in samenwerking met de Universiteit Leiden. Dat onderzoek moet duidelijkheid verschaffen over de rol van de graaf bij de slavenhandel. Maar dat is een beetje overbodig. Braziliaanse historici hebben dat al uitvoerig onderzocht. En jawel: deze Nassau zat tot over zijn oren in de slavenbusiness. Maar het gekke is: ondanks dat staat hij in Brazilië juist heel goed aangeschreven.

Lees verder

Friese zeelui vaak van buitenlandse afkomst

HARLINGEN – Wat bezielde de zeeman in de zeventiende en achttiende eeuw? Waarom ging hij naar zee? Wie was hij, waar kwam hij vandaan? De gehoorzaal van Museum het Hannemahuis zit afgeladen vol als de hoogleraar aan zijn lezing begint. Vóór zijn emeritaat doceerde de erudiete Jaap R. Bruijn (79) maritieme geschiedenis aan de Universiteit van Leiden. Hij spreekt bedachtzaam en gaat met zijn verhaal enigszins van de hak op de tak. Onder de circa tachtig belangstellenden bevinden zich vooral senioren en mensen met een nautische achtergrond.

Lees verder

De Koning van Zion

Theodor Herzl was de enige journalist in de wereldgeschiedenis die het schopte tot het stichten van een staat. Maar hoe verhoudt Israël zich honderd jaar na de Balfour-declaration tot de voorstellingen die Herzl ervan koesterde? De geschiedenis van het zionisme nader bekeken. 

Lees verder

Mata Hari, Europa’s eerste mediahype

Het geheim van Mata Hari is storytelling.  Elke conversatie begint ze met de zin: ‘In mijn jeugd, toen ik voor de radja’s danste, aan de oever van de Ganges…’ In werkelijkheid krijgt ze dansles naast de slager in de St. Jacobsstraat in Leeuwarden. Ze moet er zelf nog het hardst om lachen: Grietje uit Liwwadden is een Indische kunstenares. Tekst: Nicolline van der Spek

Lees verder

Nederlandse roem begon voor Mata Hari pas laat

Het Fries Museum staat honderd jaar na haar dood stil bij de legende van Margaretha Zelle, het Nederlandse meisje achter de iconische Mata Hari. De glorieuze opkomst van Mata Hari in de danstheaters van Parijs werd in Frankrijk zelf breed uitgemeten, maar in Nederland werd zij pas jaren na haar dood een fenomeen.

Lees verder