Een Deens bedrijf bouwt in de Rwandese hoofdstad Kigali een fabriek voor biologisch afbreekbare verpakkingen. Met al zes jaar een totaal plasticzakjesverbod is het groene, heuvelachtige land een modelvoorbeeld voor veel andere Afrikaanse landen. Maar Rwandese ondernemers vinden het verbod geen goede oplossing. “We hebben in Afrika een recycle systeem nodig.”
Afbreken plastic zak kan 1000 jaar duren
Niet alleen zijn de miljoenen zakjes in de Afrikaanse straten, bermen en parken een lelijk gezicht, ze hebben tegelijk desastreuse gevolgen voor het milieu. Ze verstoppen rioleringen en verstikken de bodem. Veel zeeschildpadden sterven na het eten van de zakken, die hoogstwaarschijnlijk voor hen op zeekwallen lijken. In de Mauritanische hoofdstad Nouakchott was het eten van gedumpte plastic tasjes tot voor kort de doodsoorzaak van 70 procent van al het vee dat stierf. Bovendien duurt het – afhankelijk van de dikte – tussen de 20 en 1000 jaar voordat de natuur de zakjes heeft afgebroken.
Veel Afrikaanse regeringen kijken inmiddels vol bewondering naar de schone straten van Rwanda waar sinds 2008 alle plastic zakjes zijn verboden. In 2012 volgden Mauritanië en Mali dit voorbeeld. Veel andere Afrikaanse landen proberen inmiddels de import en productie van de dunste variant zakjes te verbieden en sommige overwegen eveneens een breder verbod.
‘Producten in papieren zak verkopen minder goed’
De vraag is echter of een algeheel verbod de beste oplossing is. “Hoewel ik als burger trots ben op onze schone straten, is het zakjesverbod voor mij als ondernemer een nachtmerrie”, vertelt de Rwandese supermarkteigenaar Emmile Mulego (44) in de hoofdstad Kigali. De bruine papieren zakken die hij genoodzaakt is om te gebruiken, zijn duurder en minder aantrekkelijk dan plastic verpakkingen. “Klanten willen kunnen zien wat ze kopen. Een product in een bruine zak verkoopt daardoor minder goed.”
De Rwandese ondernemer vindt het helemaal ondoenlijk om vlees in een papieren zak te moeten verkopen. “Voordat je thuis bent, is de zak compleet verlept. Maar we hebben momenteel geen keus.” Voor sommige producten heb je volgens Mulega nou eenmaal plastic verpakkingen nodig. In een recente reportage op France24 klagen Rwandese bakkers dat de papieren zakken te makkelijk scheuren en het brood er te snel oud in wordt.
Fabriek voor biologisch afbreekbare verpakkingen
Het Deense bedrijf Field Advice is daarom dit jaar in Kigali begonnen met de bouw van een fabriek voor volledig biologisch afbreekbare verpakkingen. “Met de ingrediëntenverhouding kunnen wij vooraf bepalen wanneer het plastic gaat afbreken”, vertelt directeur Mark Remmy terwijl hij tussen zijn vingers een zogeheten oxo-bioafbreekbare plastic vork verpulvert. “Rwanda is voor ons erg interessant omdat we hier zijn verzekerd van een grote behoefte. Zo is het voor de Rwandezen ondoenlijk dat ze ook tijdens het regenseizoen hun boodschappen in een papieren zak naar huis moeten dragen.” Ook kost het produceren van een papieren zak meer water en energie dan bij een oxo-bioafbreekbare zak.
Ook supermarkteigenaar Mulega ziet wel wat in de biologisch afbreekbare verpakkingen maar vindt tegelijk dat er in Afrika een afval recycle systeem zou moet komen. “Vanwege alle geïmporteerde producten komen er nog altijd veel plastic verpakkingen ons land binnen. We moeten die inzamelen en hergebruiken. Dit zou niet alleen goed zijn voor het milieu maar ook voor onze werkgelegenheid.”
