De Heykeshoeve is een verdachte plek. Dat weten alle lezers van Dagblad De Limburger die de berichtgeving over dit gezinshuis hebben gevolgd. Wat er bij Veronika en Rosalinde Jong in huis allemaal gebeurt is zeer dubieus.
In ruim vijftien artikelen van Ron Buitenhuis en Maikel Suilen lazen we immers verhalen over politiedwang. Over onveiligheid en over onhygiënische toestanden. De pleegouders kregen hun kans op wederhoor en daarmee was voor De Limburger de kous af. Voor de lezer blijft de waarheid in het midden. Of, zoals De Limburger zelf al kopte: “’Heks’ of ‘lieve mama’?”
De pleegouders vinden dat ze onterecht in een kwaad daglicht zijn gezet, dus stuurden ze een ingezonden brief naar de krant. Veel van de artikelen waren volgens hen tendentieus omdat het gezinshuis negatief werd neergezet zonder grondig onderzoek. De brief werd niet geplaatst, wel mocht Huub Evers, ombudsman bij De Limburger, zijn oordeel vellen.
Hij concludeert: “Alle partijen komen aan het woord, documenten worden vermeld met de toevoeging ‘dat ze in bezit zijn van De Limburger’. Het normale journalistieke handwerk (hoor en wederhoor op basis van beschikbare documenten) is verricht.” Volgens Evers zijn de verhalen “doorgaans evenwichtig met reacties van beide kanten”.
Ruim dertig steunbetuigingen
Huub Evers is niet zomaar ombudsman bij De Limburger, hij was mijn leraar ethiek aan de Academie voor Journalistiek. Ik heb veel respect voor hem. Ik hechtte tot dit punt altijd veel waarde aan zijn mening. Vandaar dat ik hem in een uitgebreide mail heb gevraagd wat ik dan feitelijk fout heb gedaan, omdat ook ik mij aan alle journalistieke normen, waarden en plichten dacht te hebben gehouden, maar in mijn Dossier Jeugdzorg tot een heel andere conclusie ben gekomen over de Heykeshoeve.
Veronika en Rosalinde zijn serieus en professioneel met hun vak bezig. Na vele gesprekken en uitgebreid onderzoek kan ik niet anders concluderen. Liefdevol vangen ze kinderen op uit de moeilijkste categorie. Kinderen die vrijwel nergens meer terecht kunnen. En ze boeken resultaat. De kinderen hebben het er goed, ik beschik over ruim dertig steunbetuigingen en positieve verklaringen over de Heykeshoeve. Van oud-pleegkinderen, ouders, betrokkenen als artsen, psychologen, scholen, een hoogleraar en een provinciaal gedeputeerde.
Het verkeerde been
Afijn. Huub Evers mailde me uitgebreid terug. Hij legde me zijn onderzoeksmethode uit: “Ik ben alles gaan lezen met de volgende vraag in mijn achterhoofd: is hier sprake van eenzijdige en tendentieuze journalistiek? Ik concludeerde voor mezelf dat dat niet aan de orde was.”
Als antwoord op de vraag: “Wat heb ik fout gedaan”, kreeg ik ergens in de mailwisseling het antwoord: “Het is heel goed mogelijk dat jij met meer achtergrondinformatie tot een ander oordeel komt, of op z’n minst tot een meer genuanceerd oordeel. Voor mij is altijd het criterium: wordt de lezer op het verkeerde been gezet?”
Volgens de ombudsman is dat niet zo, volgens mij ligt het er duimendik op dat de lezer een eenzijdig verhaal voorgeschoteld heeft gekregen en daarmee wel degelijk op het verkeerde been is gezet. Want waarom meldt De Limburger wel dat de Heykeshoeve te koop stond toen het pleegoudergezin aan de rand van de afgrond stond, maar waarom was het niet vermeldenswaardig dat de verkoop werd ingetrokken? En dat de Heykeshoeve volledig gerehabiliteerd werd?
Ja, pas een half jaar nadien maakte De Limburger melding dat het gezinshuis weer kinderen wil opvangen. Maar wel met het voorbehoud: ‘komt het daar überhaupt nog van?’
Moeilijk te verkroppen
Aanleiding van de niet geplaatste ingezonden brief van Veronika Jong was een recent bericht over een waarschuwing die de Heykeshoeve kreeg voor het delen van privacygevoelige informatie. Waarom meldt De Limburger in dit bericht niet waar de hele zaak om draaide? De klager wilde het gezinshuis laten sluiten, maar daarvoor ontbrak elke grond. Het enige wat de tuchtrechter aan te merken had op de Heykeshoeve, was dat ze slordig waren omgesprongen met de privacywetgeving.
Dit vergrijp was zelfs zo gering dat er slechts een waarschuwing werd afgegeven en dus géén openbaarmaking. Toch wist De Limburger aan deze informatie te komen en werden de dames alsnog aan de schandpaal genageld.
Hoe kwamen de verslaggevers aan deze informatie? Maikel Suilen bleek deze gekregen te hebben van ‘een van de partijen’. Het lijkt er dus verdacht veel op dat hij zich wederom voor het karretje liet spannen van de haters die elke manier aangrijpen om Veronika en Rosalinde verdacht te maken.
Waarom zou iemand proberen zo’n gezinshuis kapot te maken? Welnu, voor biologische ouders blijft het vaak moeilijk te verkroppen dat hun kinderen zijn afgenomen. Al ben je mentaal onbekwaam om je kinderen goed op te voeden, al ben je een psychisch wrak, drugsverslaafd of ronduit agressief en gewelddadig naar je eigen kinderen. Het blijven wel je kinderen.
En hoe slecht kinderen ook behandeld of zelfs mishandeld zijn door hun eigen ouders, de loyaliteit blijft. De natuurlijke band tussen ouders en kinderen is zo groot, dat kinderen in eerste instantie altijd geneigd zijn voor hun eigen ouders te kiezen. Hoe zwaar ze hen ook mishandelen, het blijven wel je ouders.
Waar Maikel Suilen de informatie vandaan heeft, blijft vertrouwelijk. Wel is duidelijk dat deze ‘partij’ er alle belang bij heeft de Heykeshoeve zwart te maken. Tegen deze journalistieke werkwijze valt niets in te brengen. Ik zou het zelf ook gedaan hebben, mits ik het belangrijk genoeg zou vinden.
Ik heb ze zelf ingezien: de rapporten van Veilig Thuis vol aannames en verdachtmakingen afkomstig van sociale media. Achterklap die de rechtbank voor zoete koek slikt, zonder zich af te vragen of de informatie wel waar is. Gezinshuizen hebben nu eenmaal geen rechtsingang. Deze lacune in de wet makt hen vogelvrij. De rechter gaat dus uit van valse beschuldigingen en laat kinderen met politiegeweld uit huis plaatsen en soms zelfs in een gesloten inrichting plaatsen, zoals bij de Heykeshoeve is gebeurd.
Gebruikt
Maar wat concludeert Huub Evers, de ombudsman? “De verhalen zijn doorgaans evenwichtig met reacties van beide kanten.” De redacteuren krijgen dus een pluim voor hun goede werk van de ombudsman. Zij kunnen op dezelfde voet verder. De markante dames in Ell voelden al dat ze negatief werden neergezet door De Limburger, nu lijkt het er op of de heksenjacht officieel geopend is.
De haters op de sociale media hebben de brandstapel al in gereedheid gebracht. Hun nieuwste wapen is een eigen Facebookpagina, met de valse naam ‘Heykeshoeve’. Uitsluitend om de pleegouders verdacht te maken. Welke verhalen worden hier gepost? Alleen maar verhalen uit De Limburger. Als ik verantwoordelijk was voor deze berichtgeving, zou ik me gebruikt voelen.
Ik bel met Ron Buitenhuis, maar hij is erg kortaf aan de telefoon en verwijst me naar de hoofdredacteur die mijn vragen per mail wenst te ontvangen. Hoofdredacteur Björn Oostra antwoord eenvoudigweg niet voor een karretje te zijn gespannen.
De ombudsman zegt dat de berichtgeving niet eenzijdig is, maar waarom dan niet bijvoorbeeld een verhaal over de kinderen van de Heykeshoeve? Hoe ging het daarmee en hoe gaat het nu? “Wij vonden het op dit moment niet relevant”, antwoord hij. En: “Wij hebben bericht over een actie van jeugdzorginstellingen, onderzoeken van de inspectie en uitspraken van het tuchtcollege, het geeft dan geen pas in de bestuurlijke aangelegenheden jonge kinderen te betrekken.”
En daarmee blijft de kern van de zaak dus bewust onaangeroerd.
© Marc van der Sterren
