Zondag 28 juli 2013 is een warme dag aan de Côte d’Azur. In het statige Carlton Intercontinental Hotel aan de Boulevard de la Croisette in Cannes zijn de voorbereidingen van een juwelententoonstelling in volle gang. Juwelen, sieraden en horloges van de Israelische miljardair Lev Leviev zullen de volgende dag te bezichtigen zijn voor het publiek. Vlak voor lunchtijd gaat een man via de terrasdeuren de tentoonstellingsruimte binnen. Hij draagt een baseballcap en heeft een sjaal om zijn gezicht gewikkeld. In het zaaltje is een groepje van zes mensen aanwezig: twee verkopers, de manager van de tentoonstelling en drie ongewapende bewakers. De man met de baseballcap trekt een automatisch vuurwapen en houdt de aanwezigen onder schot terwijl hij de kostbaarheden in een koffertje propt. Dan loopt hij via het terras van het hotel de boulevard op en verdwijnt. In minder dan een minuut heeft de man meer dan honderd miljoen euro aan juwelen en sieraden buitgemaakt. Het is de grootste juwelenroof ooit in Frankrijk.
‘Life imitates Hollywood’ kopt het blad Businessweek enkele dagen later. Het tijdschrift verwijst daarmee naar de klassieke Hitchcockfilm To catch a thief uit1955 met Grace Kelly en Cary Grant in de hoofdrollen. De film speelt zich voor een groot deel af in het Carlton Hotel in Cannes en gaat over een juwelendief die aan de Franse zuidkust actief is.
De Franse politie vermoedt dat de juwelenroof het werk is van de Pink Panthers. Dit losse verband van meer dan tweehonderd bendeleden, komt oorspronkelijk uit voormalig Joegoslavië. Ze hebben zich gespecialiseerd in de diefstal van juwelen, sieraden en dure horloges. De overvallen van de groep, die centraal wordt geleid vanuit de Balkan, karakteriseren zich door de grondige voorbereiding, aandacht voor details, de Hollywood-achtige uitvoering en de dreiging met extreem geweld. De meeste Pink Panthers hebben een paramilitaire achtergrond. De overvallen duren altijd heel kort. Of, zoals een bendelid blufte: ‘Als een overval langer dan 22 seconden duurt worden de risico’s aanzienlijk groter.’
Elvis-achtige pruik
Hoewel de bende vanaf het midden van de jaren negentig actief is komt de benaming Pink Panthers pas in zwang na de overval op juwelier Graff in Londen. De zaak, met klanten als Oprah Winfrey en Victoria Beckham, claimt de meest fabuleuze diamanten ter wereld te verkopen. In mei 2003 gaan de Montenegrijn Predrag Vujosevic en de Serviër Nebojsa Denic de winkel aan New Bond Street binnen. De reusachtige Denic, die een Elvis-achtige pruik een beetje scheef op zijn hoofd draagt, vraagt aan het personeel of hij een ring met een diamant ter waarde van 450.000,- euro mag bekijken. De medewerkers van Graff denken dat ze te maken hebben met een excentrieke popster en laten de ring zien. Daarop trekt Denic een .357 kaliber Magnum en roept tegen het personeel dat ze op de grond moeten gaan liggen. Vujosevic slaat met een hamer de glazen vitrines aan gruzelementen. Als ze de winkel uitrennen met een tas vol juwelen en diamanten worden ze achterna gezeten door een beveiliger die Denic weet uit te schakelen. Vujosevic weet te ontkomen op een tweedehands scooter. Scotland Yard onderzoekt de zaak en arresteert binnen enkele dagen nog twee andere betrokkenen. Bij de doorzoeking van de flat van het stel vindt de politie in een pot gezichtscrème een diamant ter waarde van bijna een half miljoen dollar. Nadat de pers lucht heeft gekregen van de vondst worden de dieven al gauw Pink Panthers genoemd – in de film The return of the Pink Panther, met Peter Sellers als de klunzige inspecteur Jacques Clouseau in de hoofdrol, zit ook een scène waarin een prestigieuze, gestolen diamant in een pot crème wordt bewaard.
Er wordt geschat dat de Pink Panthers inmiddels ongeveer 450 miljoen euro hebben buitgemaakt. De bende wordt in verband gebracht met ruim driehonderd overvallen op exclusieve juweliers in 35 landen. Vrijwel altijd zijn het inventieve, gewaagde acties, met veel gevoel voor detail. Bij een overval van een juwelier in Biarritz bijvoorbeeld hadden de bendeleden kort tevoren een bankje tegenover de winkel geschilderd om te voorkomen dat daar mensen op zouden gaan zitten die getuigen zouden zijn van de actie van de Pink Panthers.
In 2004 slaat de bende toe in Japan. In Tokyo wordt juwelier Maki beroofd. De twee overvallers gebruiken traangas om de verkoopsters uit te schakelen. Met een hamer slaan ze de vitrines in. Zo maken ze de Gravin van Vendôme buit, die ze in een tas met een opzichtig Cartier-logo stoppen. De Gravin is een schitterend juweel, met 116 diamanten waarvan er een van 125 karaats is. De waarde van het sieraad wordt geschat op ongeveer 25 miljoen euro. De overval duurt niet langer dan 40 seconden. Dan zijn de overvallers vertrokken op de fiets. De Gravin van Vendôme wordt nooit meer gevonden.
Dubai
Drie jaar later zijn winkelende mensen in de luxe shopping mall Wafi in Dubai getuige van een spectaculair optreden van de Pink Panthers. Twee grote Audi’s rijden door de glazen deuren van het winkelcentrum. Een auto rijdt met grote snelheid achteruit over de gepolijste tegelvloer en ramt de deur van de juwelierszaak. Uit de Audi’s springen drie gemaskerde mannen die de vitrines kapotslaan en leeghalen. Na ongeveer een halve minuut drukt een van de chauffeurs tweemaal op de claxon en springen de overvallers weer in de auto en rijden de Audi’s met grote snelheid weg. De buit bedraagt bijna drie miljoen euro.
Enkele uren later vindt de politie de twee Audi’s die door de overvallers in brand zijn gestoken. De auto’s hebben echter nauwelijks vlam gevat, waardoor rechercheurs verschillende sporen veilig kunnen stellen. Ze vinden onder andere dna van de overvallers dat matcht met dna dat is gevonden na berovingen van juweliers in Liechtenstein en Zwitserland.
Een jaar na de overval in Dubai wordt de dertigjarige Dusko Poznan gearresteerd in Monaco. Hij is niet het enige bendelid dat wordt aangehouden. Vanaf 2003 heeft de politie 90 Pink Panthers gearresteerd. Ook de twee overvallers van Maki in Tokyo worden in hun kraag gevat. De arrestaties lijken een succes voor Interpol, dat in 2007 op aandringen van het rijke prinsdom Monaco het Project Pink Panthers is gestart. In de projectgroep nemen meer dan 70 rechercheurs uit 25 landen deel. Ze komen regelmatig bij elkaar, wisselen informatie uit en delen analyses. In de documentaire Smash & Grab die over de Pink Panthers gaat is een woordvoerder van Interpol vol vertrouwen: ‘We’ve taken out the key players. It’s the beginning of the end for them.’
Onlangs maakt de Spaanse politie bekend dat ze vijf vermoedelijke leden van de bende hebben gearresteerd. Naar aanleiding van dat bericht meldden Nederlandse media dat de Pink Panthers waren opgerold. Zover is het echter nog lang niet. Er zijn inmiddels verschillende bendeleden uit de gevangenis ontsnapt. Zoals de 34-jarige Bosniër Milan Poparic. In juli 2013 werd hij op spectaculaire wijze bevrijd uit de gevangenis van Orbe, aan de Frans-Zwitserse grens. Enkele kameraden van Poparic reden met twee auto’s door de gevangenispoort en hielden de bewakers met salvo’s uit hun kalasjnikovs op afstand. Poparic zat een straf uit van bijna zeven jaar voor een overval op een juwelier in Neuchâtel in 2009. Hij was in het eerste half jaar van 2013 al de derde Pink Panther die uit de gevangenis ontsnapte.
Daar komt bij dat er maar heel weinig van de buitgemaakte juwelen is teruggevonden. Dat komt onder andere doordat de edelstenen relatief eenvoudig zijn te polijsten en van vorm te veranderen, zonder dat dit invloed heeft op de waarde van de juwelen. Ook de diamanten die in het Carlton hotel in Cannes werden gestolen zullen waarschijnlijk nooit meer boven water komen, gewoonweg omdat ze van uiterlijk zijn veranderd. De beloning van 1,3 miljoen dollar die verzekeraar Lloyd’s heeft uitgeloofd voor de tip die leidt naar de diamanten die uit het Carlton hotel zijn gestolen, zal dan ook waarschijnlijk nooit worden uitgekeerd.
