De serie ‘Unbelievable’ laat zien hoe je niet en hoe je wel moet omgaan met verkrachtingsslachtoffers

Ruim 3 jaar geleden ontmaskerden journalistes Jodi Kantor en Megan Twohey na talloze interviews filmmagnaat Harvey Weinstein. Daarmee startte de #MeToo-beweging. De publicatie van dit duo in The New York Times zou de wereld veranderen en de vierde feministische golf inluiden.

Niet dat er voor die tijd nooit seksuele roofdieren in de bovenlagen van politiek, bedrijfsleven en media door de mand vielen. Ik hoef alleen maar even de namen Dominique Strauss-Kahn, Bill Cosby, Gary Glitter en R. Kelly te noemen. Maar wat vanaf de start van #MeToo opeens anders werd, is dat er zonder vooroordeel en zonder ‘ja maren’ geluisterd werd naar de slachtoffers. Het zorgde ervoor dat vrouwen van over de hele wereld uit hun schaamteschulp kropen en openbaarden: ja, ik ben ook aangerand, verkracht, geïntimideerd, gedrogeerd etcetera. Hoewel #MeToo eigenlijk meer over macht gaat dan over seks, heeft een en ander er toe geleid dat mensen bij politie en justitie zich bewuster zijn geworden van hun rol bij aangiftes van alle vormen van seksueel geweld.

Ga toch flixen

De serie ‘Unbelievable’ op Netflix iis een waargebeurd verhaal. Of eigenlijk: zijn meerdere waargebeurde verhalen. Het start met de 18-jarige Marie Adler (gespeeld door Kaitlyn Dever). Ze maakt de nachtmerrie mee van verkracht worden door een gemaskerde indringer in haar eigen huis. Tussendoor maakt deze gek ook nog eens foto’s die hij dreigt te publiceren wanneer ze het lef heeft om naar de politie te stappen. Aan het einde neemt hij haar beddengoed mee en meldt hij terloops ook nog even dat hij meer van de seks verwacht had. Enkele uren na deze traumatische gebeurtenis gaat Marie aangifte doen. “Ik ben er om je te helpen”, zegt de politieman nog tegen haar waarna hij en zijn collega tientallen vragen op haar beginnen af te vuren. Vaak wel vijfmaal dezelfde, gevolgd door ‘weet je het zeker?’………

Murw

Daarna komen er nog meer rechercheurs en nog meer en aan het einde van de dag is Marie kapotmoe, leeg, gekrenkt, murw en vooral: ze voelt zich onbegrepen. Er wordt enorme druk op haar uitgeoefend, de agenten laten continu merken dat ze haar verhaal in twijfel trekken en om van alles af te zijn trekt Marie haar aanvankelijke verklaring in. Vervolgens draait de zaak om: zij wordt de beschuldigde en wel van een valse getuigenis. Dat heeft zo z’n consequenties. Marie wordt door haar omgeving uitgemaakt voor leugenaar. Ze verliest haar familie en vrienden, haar baan en haar gevoel van eigenwaarde en doet een zelfmoordpoging op haar meest trieste dieptepunt.

Vrouwelijke rechercheur

De tweede aflevering van ‘Unbelievable’ is een sprong van een paar jaar vooruit in de tijd en de lokatie is verhuisd van de staat Washington naar de staat Colorado. Dan zien we een gelijksoortig seksueel misdrijf. Met dat verschil dat de rechercheur, een vrouw, slachtoffer Amber mee naar een rustige plek neemt om te praten. Deze agente Karen Duvall, maakt duidelijk dat het slachtoffer en niet politie of justitie, de controle heeft.

Pulitzerprijs

‘Unbelievable’ kijkt weg als een thriller, maar is dus de stuitende realiteit. De 8-delige serie is gebaseerd op het online artikel ‘An Unbelievable Story of Rape’ van T. Christian Miller & Ken Armstrong, gepubliceerd op de onafhankelijke website ProPublica. Het won in 2015 de Pulitzer-prijs en laat feitelijk zien wat de gevolgen zijn van de manier waarop een slachtoffer van seksueel geweld wordt opgevangen. Zoals het niet moet en zoals het ook kan. En boven alles krijgt de kijker begrip voor hoe het toch komt dat zoveel vrouwen jarenlang (of zelfs levenslang) zwijgen over incest, aanrandingen en/of verkrachtingen.

Samenwerken

Want Marie verandert van een slachtoffer in een verdachte: de politie begint te geloven dat ze alles heeft verzonnen, omdat ze geen bewijsmateriaal vinden en omdat zij zich niet gedraagt zoals een ‘typisch slachtoffer’ dat zou moeten doen. Rechercheur Karen Duvall in Colorado twijfelt echter geen seconde aan Amber. Ze bijt zich in haar zaak vast en ontdekt dat er een vergelijkbaar misdrijf was in een nabijgelegen politiedistrict, waar rechercheur Grace Rasmussen onderzoek naar doet. De beide vrouwelijke rechercheurs slaan de handen ineen.

Hij is een ‘alfa’

En met succes: na jarenlang zijn misselijkmakende gang te zijn gegaan, wordt de 33-jarige veteraan Marc O’Leary in 2011 opgepakt voor 28 verkrachtingen in steeds andere regio’s en districten. Hij bekent uiteindelijk en vertelt dat hij lid is van een geheim genootschap. Daarin leven extreme ideeën over vrouwen, mannen, seks en geweld. Zo gelooft deze dader hij een ‘alpha’ is, die vindt dat hij seks kan hebben met iedere vrouw die hij maar wil. Nadat hij schuldig wordt bevonden, wordt hij veroordeeld tot 327½ jaar gevangenisstraf.

Gehoord én geloofd

Een absolute aanrader voor iedereen die in de privé-omgeving met seksueel misbruik te maken heeft of op professioneel gebied: denk medewerkers in de zorg, onderwijsmensen, maar ook werkenden voor justitie & politie. ‘Unbelievable’ maakt duidelijk dat misbruikslachtoffers niet alleen gehoord moeten worden, maar vooral ook geloofd.

Trailer & Beeld: Netflix

Mijn gekozen waardering € -