Delen doe je zo

Deeleconomie in de praktijk.

Nieuw handboek van Martine Zeijlstra en Robert Visscher

Onlangs was er een televisieprogramma waarbij bleek dat chimpansees in een proefopstelling iets sympathieks voor een onderzoeker konden doen (sleutel aangeven om uit een kooi te komen). Maar steeds was het wel onder de voorwaarde voor wat hoort wat. De slotconclusie was dat altruïsme in de dierenwereld niet bestaat. Is het daarmee ook een illusie is dat mensen altruïstisch zijn? Met deze wat sombere woorden werd het programma afgesloten. Is het dus Do ut Des (Latijn: ik geef opdat jij geeft). Hebben we het daarmee dan maar te doen?

Nuancering

Volgens mij ligt het toch net even anders. Mensen zijn bereid op individuele basis wel degelijk bereid wat te doen voor een ander. Maar ze hopen dan dat het collectief dit niet vergeet en ook zonodig in de bres springt. Dit vormde ook de basis van de vroegere ziekenfondsverzekering en in bredere zin solidariteit. Er is natuurlijk ook de liefdadigheid die gebaseerd is op een beloning in het hiernamaals. Of voor een ander hoger doel. Tegenwoordig is het beeld divers en dynamisch. Wie heeft er nog enig overzicht over deze deeleconomie?  Martine Zeijlstra en Robert Visscher spreken over Mutualisme. In een handzaam boekje van 168 pagina’s uit de Genoeg-reeks (waarvan ik zelf nooit eerder had gehoord. Leuke kennismaking!). Een reeks die volgens redactie en medewerkers informatie verschaft voor iedereen die meer wil doen met minder. Hoofdstuk 1 draagt dan ook de titel delen is vermenigvuldigen. Daarin wordt de geschiedenis van het delen beschreven. Logisch is dat hoofdstuk 2 heel praktische voorbeelden uit de deeleconomie behandelt zoals auto, tuin, gereedschap, accommodatie en voedsel. Mij interesseren vooral de paragrafen over kennis en zorg. En specifiek hoofdstuk 3 de toekomst van het delen .

Intervac

Als ik er over nadenk, kom ik tot de conclusie dat ik een fervente aanhanger ben van het fenomeen delen. In het verleden heb ik een keer of vijf mijn gezinswoning geruild met families her en der in Frankrijk. Destijds verliep dat tot volle tevredenheid via het internationale huizenruil platform Intervac, dat ook in dit boekje terug te vinden is. Handig trouwens al die overzichten verspreid door het boek.

Data delen

Het delen van data is iets van de laatste tijd. Achter het begrip Big Data gaat een wereld schuil. De Grote Griepmeting die al sinds 2000 operationeel is (zelf heb ik een tijd meegedaan) is een prachtig en indrukwekkend voorbeeld. Aan de hand van regelmatig door de duizenden deelnemers in te vullen lijstjes, worden fraaie overzichten over de uitbreiding van een griepepidemie opgesteld. Hieruit ontstaat inmiddels een breder fenomeen zoals burgerscience. Ook een Hackathon wordt gezien als een resultaat van de deeleconomie. Belangstellenden en nerds kruipen samen om in korte tijd bepaalde inzichten tot leven te brengen. Aan de hand van databases en zoekmachines.

In de zorgsector leidt decentralisatie tot activiteiten op het niveau van Gemeentes en wijken. Burgers kunnen voor elkaar iets betekenen als ze dat willen. Juist dit boekje biedt een hele waslijst aan mogelijkheden. Jongeren die ouderen op sleeptouw nemen naar activiteiten. Of boodchappen doen, soms tegen een kleine vergoeding. Een deel van dit type vrijwilligerswerk draait mogelijk uit op een betaalde baan of zelfs een heel nieuw bedrijfsmodel. Daar lijkt mij niks mis mee. We noemen hier ook het Broodfonds, waarbij een aantal ZZP-ers een onderlinge Arbeidsongeschiktheidsverzekering op poten zet. Er is het platform wehelpen.nl , maar ook croqqer.nl er nog hele ritsen van dergelijke initiatieven. Ik verwacht dat dit boek bij menigeen op het nachtkastje belandt.Ook verwacht ik dat er alweer snel een gereviseerde 2e druk nodig zal zijn want deze wereld groeit razendsnel.

NB

Ten behoeve van een recensie ontving de auteur van deze column een exemplaar van dit boek

Mijn gekozen waardering € -