Demonstraties in Tirana zorgen voor een explosieve situatie in Albanië

In de Albanese hoofdstad Tirana is de herdenking van de val van het communisme, dat 25 jaar geleden de val inluidde van het bloedige regime, uitgelopen op rellen. Er gingen tienduizenden betogers de straat op, om het vertrek van de socialistische premier Rama te eisen. Komende week gaat de oppositie weer de straat op.

Het ging er hard aan toe tijdens de demonstratie van 8 december. Ook al werd een hardhandige confrontatie met de Albanese politie voorkomen, slaagde aanhangers van de oppositie er wel in om een bunker in de tuin van het Ministerie van Binnenlandse Zaken te verwoesten. Die bunker staat symbool voor de honderdduizenden bunkers die de beruchte dictator Enver Hoxha liet bouwen. Onder zijn communistische heilstaat was Albanië een van de meest gesloten landen van Europa en de wereld.

Verkeerde keelgat

De demonstranten zijn boos over de haperende economie in het land, de groeiende werkloosheid, de corruptieschandalen en de vernieuwde interesse in het communistisch verleden van het land. Ondertussen heeft de linkse regering hele andere plannen. De inkomstenbelasting is verhoogd en wordt er hard opgetreden tegen mensen die rekeningen niet kunnen of willen betalen. Ook is de huidige regering bezig om het imago van het land op te poetsen en daar was de communistische bunker die als toeristische attractie moest dienen een voorbeeld van.  Dat Rama, zelf de zoon van een belangrijke communistische bestuurder, deze bunker in hartje Tirana neerzet schiet veel rechtse kiezers het verkeerde keelgat in.

Bunker

Juist deze bunker die door Premier Rama is neergezet moest het ontgelden. Besim Ndregjoni, een oud-politieke gevangene van het Hoxha regime, riep de demonstrerende menigte toe om ‘deze bunker van zijn fundament te trekken.’ Een paar duizend betogers gaven hier gehoor aan en marcheerde direct naar het ministerie van Binnenlandse Zaken. De enkele agenten die wacht hielden bij het ministerie konden niks anders doen dan zichzelf terugtrekken, waarna de betogers vrij spel kregen. De steigers die er nog omheen stonden werden afgebroken, terwijl demonstranten de bunker volstopten met brandbaar materiaal. Het materiaal werd in brand gestoken, terwijl een uitzinnige menigte koud water op de bovenkant van de bunker gooide. Het duurde niet lang voordat de bunker totaal vernietigd was door het vuur.

Communistisch verleden

Premier Rama deinst er niet voor terug om het communistische verleden te gebruiken tijdens officiële activiteiten van de Albanese overheid. Zo kreeg een oud-openbare aanklager van het communistische regime een lintje voor zijn werk en kaapte enkele tientallen communisten een parade in Tirana door met portretten van Hoxha door de stad te lopen. De Socialistische Partij, die in 1992 haar naam van Communistische Partij in de huidige veranderden, is daarom nu het middelpunt van kritiek van zowel de oppositie als slachtoffers van Hoxha’s regime. Het lijkt dat deze twee groepen elkaar nu goed weten te vinden, met de demonstraties tot gevolg.

De komende week wordt cruciaal voor de regering van Edi Rama, gezien het feit dat de oppositie van Albanië haar protesten gaat opschalen. De oppositie heeft aangekondigd om komende donderdag het Parlement te omsingelen, waar de regering het budget van het nieuwe jaar wil behandelen. Ook heeft de oppositie aangekondigd om door te gaan met de protesten, totdat de regering van Rama is afgetreden en nieuwe verkiezingen zijn uitgeschreven.

Mijn gekozen waardering € -

Vincent Triest is de enige Albanese correspondent werkzaam in Nederland. Geeft duiding aan gebeurtenissen in de Balkan en volgt op de voet de ontwikkelingen in Albanië, Macedonië en Kosovo. Corruptie, politieke intriges op de Balkan en de Europese integratie van de regio zijn de belangrijkste onderwerpen waar hij over schrijft.