Digitale strategie voor Spider-Man en Batman blijft werken

Conclusie uit dit artikel van vorig jaar wordt opnieuw bevestigd: digitale en analoge superhelden kunnen naast elkaar bestaan.

Het was een kleine revolutie in de wereld van de comics, toen uitgeverij DC Comics (bekend van Superman en Batman) besloot vanaf september 2011 alle vervolgseries op dezelfde dag digitaal te verkopen als in de winkel.

Uitgeverijen verkopen die digitale comics via hun eigen apps en websites, maar ook via virtuele stripwinkels. Tot drie jaar geleden verschenen de digitale comics soms maanden nadat ze al in de echte winkel hadden gelegen, tot ongenoegen van de fans. De verhalen zijn vaak vervolgdeeltjes en lezers willen niet maanden wachten om te weten of Captain America een zwaar gevecht heeft overleefd. Zeker niet als vrienden het al wel weten.

Piraterij

Piraterij was dan ook een groot probleem. De pagina's van de nieuwste comics, die traditiegetrouw elke woensdag verschijnen, werden dezelfde dag nog ingescand en online gezet. De piraterij leek een effect te hebben op de verkoop van papieren strips. De trend was dalend, ondanks de populaire superheldenfilms waarvan het afgelopen decennium er elke zomer minstens één in premiére is gegaan.

Maar het is snel gegaan. Begin 2010 leek DC Comics nog helemaal geen behoefte te hebben aan een digitale strategie; anderhalf jaar later gooide de uitgeverij het roer om. Het bedrijf voerde het zogeheten 'day and date release' in: de dag dat de nieuwe delen in de winkel komen te liggen, zijn ze ook beschikbaar op tablets en via de website.

De grootste concurrent Marvel (bekend van Spider-Man, X-Men en Hulk) had hier al geëxperimenteerd, maar werd ineens ingehaald. Sinds maart 2012 heeft ook Marvel day and date release.

Beloning voor digitale strategie

De Amerikaanse uitgeverijen van superheldenstrips lijken beloond te zijn voor hun digitale strategie, die in enkele jaren geleden is ingezet. Het digitaliseren van de avonturen van helden als Batman en Spider-Man blijkt niet schadelijk voor de verkoop van de papieren comics, zo bleek uit cijfers over 2012 die marktanalist ICv2 vorige zomer publiceerde. Naar aanleiding van die cijfers schreef ik dit artikel dat u nu leest – anno augustus 2014 blijkt het nog altijd te kloppen.

Onlangs verscheen bij ICv2 namelijk de cijfers over 2013. In 2013 werd er in Noord-Amerika voor 90 miljoen dollar aan digitale comics verkocht – in 2012 was dat nog 70 miljoen dollar. De groei is dus minder scherp dan in de jaren daarvoor, maar nog altijd een groei.

De digitale en analoge superhelden kunnen naast elkaar bestaan.

Ook de virtuele stripwinkel ComiXology meldde destijds positieve cijfers. Hoewel uitgeverijen ieder hun eigen app hebben, zijn de comics ook te koop in de app van ComiXology. Sinds 2009 heeft het bedrijf via zijn app 200 miljoen exemplaren verkocht, zo bleek afgelopen september. ComiXology is gekocht door Amazon, zo werd op in april bekend.

Verkoop papieren comics

Belangrijker is dat ook de verkoop van papieren comics blijft stijgen. Daar werd in 2012 volgens ICv2 zeker 680 miljoen dollar (515 miljoen euro) mee verdiend en vorig jaar, 2013, was dat 780 miljoen dollar. De conclusie van vorig jaar wordt dus opnieuw bevestigd: De digitale en analoge superhelden kunnen naast elkaar bestaan.

“We hebben geleerd dat digitaal print niet kannibaliseert”, aldus Ron Richards van Image Comics (bekend van Spawn en The Walking Dead) destijds al op website CNET. De cijfers over 2013 verstevigen die uitspraak.

Sterker, de digitale comics bereiken potentieel een heel nieuw publiek. Graphic novels zijn vaak nog wel in de boekhandel te koop, maar veel maandelijkse series vind je alleen in speciaalzaken.

Onbeveiligd

Image, de derde uitgeverij in de VS na Marvel en DC, gaat zelfs een stap verder. Sinds kort verkoopt het bedrijf ook digitale edities die de lezer kan downloaden in bestandsformaten die niet tegen kopiëren zijn beveiligd (pdf, epub, cbr en cbz). Lezers kunnen de strips nu dus ook met vrienden delen en zijn niet meer afhankelijk van een applicatie.

Image, dat altijd de nadruk heeft gelegd op rechten voor de stripmakers, wijst erop dat op die manier geen commissie meer hoeft worden betaald aan Apple of ComiXology. Voor piraterij is Image niet bang. Dat gebeurt toch wel. Zolang je maar goede comics blijft maken, dan zullen er ook mensen voor willen blijven betalen.

Van plaatje naar plaatje

En de inhoud van het beeldverhaal zelf? Tablets zoals de iPad hebben de perfecte grootte om de strips te lezen. De meeste apps gebruiken een technologie waardoor je soepel van plaatje naar plaatje kunt gaan. Er zijn wel experimenten geweest met zogeheten 'motion comics', strips met bewegende elementen en geluid. Maar tot nu toe zijn de meeste motion comics niet meer dan een luie vorm van een tekenfilm. En het aantrekkelijke van strips, die je in je eigen tempo kunt lezen, verdwijnt juist met de motion comic.

Verzamelobject

De digitale comic is eigenlijk een vrij getrouwe kopie van de papieren editie. Alleen zal hij nooit zo veel waard worden als de papieren strips die nog steeds als verzamelobjecten gelden. Zo veranderde onlangs een gaaf exemplaar van het eerste deel van X-Men, uit 1963, van eigenaar voor 250.000 dollar (189.000 euro). De digitale versie is te koop voor €1,79.

Dit artikel is in 2013 verschenen in NRC Handelsblad, maar is nu geactualiseerd.

Mijn gekozen waardering € -

In de afgelopen jaren zijn superhelden de favoriete hoofdpersonen van veel Hollywood-filmmakers geworden. Maar wie zijn de bedenkers van de helden die iedereen kent en hoe opereren de uitgeverijen die de personages bezitten?ΠPeter Teffer interviewt stripmakers en analyseert de economische en culturele impact van de superheld.

Geef een reactie