Een paar dagen voor de gewraakte toespraak in de algemene vergadering van de Verenigde Naties, waar Rousseff haar harde woorden sprak, had Brazilië in uiterst diplomatieke bewoordingen een staatsbezoek aan de Verenigde Staten afgezegd vanwege de spionage-activiteiten van de NSA in Brazilië. Officieel heet het dat het bezoek is uitgesteld.
Sommige analisten geven Rousseff gelijk – er was voor het bezoek relatief weinig te halen en ze zou een modderfiguur slaan als er ondertussen nog nieuwe onthullingen over NSA-spionage in Brazilië kwamen. Ook leverde een krachtige stellingname tegen de Verenigde Staten haar binnenlandse steun op, steun die ze goed kan gebruiken bij de presidentsverkiezingen over een jaar.
Vijanden van de VS
Maar er zijn ook mensen die haar houding afkeuren en die toespraak bij de Verenigde Naties scharen onder Latijns Amerikaans gekrakeel uit linkse hoek tegen de imperialistische vijand, de Verenigde Staten. Brazilië zou zichzelf in de voet schieten en nooit tot bloeiende handelsrelaties komen met de nog steeds machtige noorderbuur. Brazilië heeft de Verenigde Staten harder nodig dan andersom, wordt gezegd.
Een voormalige Amerikaanse ambassadeur in Brazilië die anoniem wilde blijven verklaarde de spionage zo tegen de Miami Herald: "De vrienden van Luis Inácio Lula da Silva (de vorige president van Brazilië, WU), van Dilma Rousseff en hun Arbeiderspartij zijn de vijanden van de Verenigde Staten: Het chavistische Venezuela, Raúl Castro's Cuba, Iran, Evo Morales' Bolivia, Libië ten tijde van Gadhafi, Bashar Assads Syrië. Bijna bij alle conflicten is de Braziliaanse regering het eens met de politieke lijnen van Rusland en China, tegengesteld aan het perspectief van de VS. Brazilië's meer nabije familie zijn de BRICS, waar het zijn buitenlandse politiek mee tracht af te stemmen."
De ex-ambassadeur beklaagt zich verder over Brazilië's goede banden met Cuba en Dilma Rousseffs huidige buitenlandse adviseur zou anti-Yankee zijn. En last but not least: Brazilië is gewoon een corrupt land dat ook nog eens overspoeld wordt met drugs. "Zullen de Verenigde Staten doorgaan met spioneren", vraagt de Miami Herald-journalist aan de functionaris. "Natuurlijk, het is onze verantwoordelijkheid tegenover de Amerikaanse samenleving", zegt die zonder aarzelen.
Een nieuwe global voice
Intussen is ook bekend geworden dat de Amerikanen hebben gespioneerd in een ander BRICS-land: India. En daar vindt men de Braziliaanse houding voortreffelijk. De Braziliaanse specialist internationale betrekkingen Oliver Stuenkel denkt zelfs dat Rousseffs strenge toespraak de druk op landen als Duitsland, India, Mexico en elders zal vergroten om ook tegenstand te bieden tegen de Verenigde Staten.
De geopolitieke verhoudingen veranderen en Brazilië en India zijn geen onmondige derde-wereldlanden waarop neergekeken kan worden. "De wereld heeft een nieuwe global voice en die is van Dilma Rousseff", schreef de Christan Science Monitor op 25 september. Rousseff is sinds haar toespraak in de algemene vergadering van de Verenigde Naties de woordvoerster geworden van landen die zich niet gehoord voelen in de internationale gemeenschap.
