Het Nationaal Archief heeft een verslag gepubliceerd over de bewaking van de Nederlandse voetballers tijdens het WK van 1974 in West-Duitsland. Daaruit blijkt dat de Duitse politie meeluisterde met de telefoongesprekken van Johan Cruijff en zijn collega's. Dit verslag is samen met enkele andere documenten uit het KNVB-archief te zien in een webexpo – hier. Een ander pronkstuk van het Nationaal Archief is de rekening van het verblijf van Oranje in het Waldhotel Krautkrämer – onder meer met een gigantisch bedrag voor de telefoonkosten de avond voor de finale.
De Koninklijke Nederlandse Voetbalbond KNVB bestaat 125 jaar. Een belangrijk hoofdstuk in deze geschiedenis werd precies veertig jaar geleden geschreven op het WK in West-Duitsland. Nederland speelde daar toen het beste en mooiste voetbal, wat ook iemand als Franz Beckenbauer binnenkort weer eens zal erkennen in een uitzending van Andere Tijden Sport. Ondanks het vertoonde spel verloor Oranje de finale van het gastland: wel de beste deelnemer van het toernooi, maar niet de winnaar.
Angst voor aanslag of ontvoering van Johan Cruijff
Het Nationaal Archief herbergt ruim 135 meter aan documenten van de KNVB, inclusief materiaal over het WK van 1974. Het gaat hier dan niet om wedstrijdbesprekingen of de aanschaf van shirtjes, maar over de angst voor een aanslag op de internationals of de ontvoering van Johan Cruijff of één van zijn familieleden. Ook de rekening van het Waldhotel voor het verblijf van het Nederlands elftal tijdens het WK springt in het oog. De pronkstukken uit dit archief zijn door het Nationaal Archief in een webexpositie geplaatst.
Festabend mit Empfang
Dankzij deze webexpositie krijgen we een kijkje achter de schermen van veertig jaar geleden. De rekening van het Waldhotel Krautkrämer bijvoorbeeld nodigt uit om te zoeken naar stille getuigen van de zogenaamde Zwembadaffaire. Een feest in de nacht van 30 juni op 1 juli na de zege op de DDR zou zijn geëindigd in het zwembad met naakte vrouwen. Dat althans was de visie van Bild Zeitung in het artikel Cruyff, Sekt, Nackte Mädchen und ein Kühles bad.
In de hotelrekening, die loopt van 10 juni tot en met 6 juli, zijn hoogstens indirecte sporen terug te vinden, want nergens staat een drankrekening van die nacht. En dat is gek, want een ander feest is moeiteloos te herleiden – ook al staat die op een verkeerde dag in de rekening. In nacht van 23 op 24 juni vierden de voetballers de plaatsing voor de volgende ronde van het WK, in aanwezigheid van hun vrouwen. De Telegraaf maakte hiervan melding met een foto op de voorpagina. ‘In het Waldhotel in Hiltrup werd gisteravond de 4-1 zege van Oranje op Bulgarije met een intiem feestje gevierd,’ aldus het onderschrift. ‘De spelersvrouwen waren er speciaal voor overgekomen.’
"Sekt, Nackte Mädchen und ein Kühles bad" niet terug te vinden in hotelrekening
Voor deze Festabend mit Empfang werd een rekening ingediend van DM 5.346,50, de Getränke in der Bar kostten DM 1.407. Dat was misschien veel geld, maar dat mocht voor die ene keer geen probleem zijn. Tenslotte had het Nederlands elftal de eerste ronde op het WK overleefd, wat nog nooit eerder was gebeurd. Zo’n historisch moment mocht dan niet onopgemerkt voorbij gaan.
Telefoon voor de heer Cruijff
Bijna aan het eind van de rekening is een andere beruchte affaire van dit WK wél te herleiden. De avond voor de finale zouden Johan en Danny Cruijff uren met elkaar hebben getelefoneerd vanwege het Bild-artikel, waarin onder meer stond dat Cruijff tussen wat dames in het zwembad had gelegen. Ook andere spelers zouden in paniek naar hun partners hebben gebeld om elke betrokkenheid op voorhand te ontkennen. Als dat inderdaad zo is gegaan, moet er een gigantisch bedrag zijn betaald aan telefoonkosten. En dat is ook zo.
Spelers hadden meer aandacht voor de telefoon dan voor de WK-finale
Op die avond voerden spelers en begeleiders zoveel telefoongesprekken dat het hotel die voor meer dan 13.000 mark in rekening heeft gebracht. Dat was meer dan een kwart van de totale hotelrekening van bijna 50 duizend mark! Wat er precies is gezegd, en door wie, weten we niet, maar Oranje had in ieder geval meer aandacht voor de telefoon dan de WK-finale.
Johan en Danny Cruijff hebben dit telefonische crisisoverleg overigens altijd ontkend, wat we met behulp van de rekening niet kunnen verifiëren. Nadere bestudering van een ander document in de Webexpo geeft echter het verrassende inzicht dat we hier veertig jaar later misschien alsnog achter kunnen komen, omdat alle ingaande telefoongesprekken in het Waldhotel zijn opgenomen. Die maatregel werd genomen na een geheim gesprek tussen de KNVB en Duitse politieautoriteiten over de veiligheidsmaatregelen rond de Nederlandse spelers, waarvan het verslag nu op de site van het Nationaal Archief staat.
Zo groot was de angst in Duitsland dus voor een aanslag of ontvoering tijdens het WK voetbal – twee jaar na het gijzelingsdrama op de Olympische Spelen van München. Niet alleen de spelers werden hiervan slachtoffer met het schenden van hun privacy, maar ook twee Arabische personeelsleden, die tijdens het WK uit het hotel werden verwijderd. Alhoewel er geen enkel bewijs tegen ze was, werden ze puur vanwege hun afkomst beschouwd als een gevaar.
Of die telefoongesprekken van 1974 veertig jaar later bewaard zijn gebleven, is onbekend, maar als dat het geval is, moeten alle ingaande gesprekken van Danny Cruijff voor haar echtgenoot terug te luisteren zijn. Hopelijk worden ze nooit gevonden, danwel meteen vernietigd, want ook sportlegendes hebben recht op privacy – zelfs veertig jaar na afloop van één van de belangrijkste hoofdstukken uit de geschiedenis van de KNVB.
De complete webexpo kan je hier zien.
