Billie Eilish zingt met een stem die elk moment doormidden kan breken. Toch is ze volgens eigen zeggen Happier Than Ever. Sarcastisch bedoeld natuurlijk. Op de hoesfoto van haar gelijknamige album kijkt ze allesbehalve vrolijk. Ze is ook maar een mens. Twintig jaar.
Waar het haar en veel anderen aan ontbrak tijdens de coronalockdown was oxytocin, een knuffelhormoon dat vrijkomt in het lichaam tijdens sociale interactie. Ze heeft er een song naar genoemd. Eilish heeft sowieso moeite om contact te leggen met anderen. Zeker met onbekenden. Nieuwe vriendschappen of eventuele relaties worden eerst met scepsis bekeken en daarna ziet ze het wel. Dat wantrouwen komt voor een deel door het juk van haar immense beroemdheid en iets uit het verleden. “Wasn’t my decision to be abused”, zingt ze. Meermaals werden in haar geval háár grenzen overschreden. Namen worden niet genoemd, maar “I’ve had some trauma, did things I didn’t wanna – was too afraid to tell ya, but now, I think it’s time”.
Ondanks haar verleden en faam (ze heeft meer dan 100 miljoen volgers op Instagram) probeert ze het wel. Ze had onlangs best een leuke jongen over de vloer. Voor de zekerheid liet ze hem een geheimhoudingsverklaring (NDA) tekenen. Wel riep ze hem nog na: “denk je dat ik langskom in een limousine? Nee, dat geld is opgegaan aan mijn beveiliging.”
Zo’n album dat barst van de zelfreflectie bevat geen muziek. Wel iets dat lijkt op het maken en vasthouden van een gemoedsstemming. Miles Davis noemde het “directions in music”. In A Silent Way is zíjn zelfreflectie. Op de hoes werpt hij de blik lichtjes naar boven, precies zoals Eilish. Geen muziek spélen maar wat dan wel? Met een cluster van klanken de toehoorder beet pakken. Omarmen met ambiance, met sfeer, met gevoel. Iets intiems laten ontstaan tussen artiest en luisteraar. In stilte, haast ongemerkt.
Het praatzingliedje Not My Responsibility lijkt op een werkje van performancekunstenaar Laurie Anderson. “Ik ben meestal niet waar ik denk dat ik ben. Het is een beetje griezelig”, beweerde deze ooit. Verantwoordelijk voor de gedempte beats en de elektronische sfeergeluiden is niet de zangeres maar haar broer, Finneas O’Connell. Alles gebeurt hier ingetogen, alles met mate en gedoseerd. Het ‘decor’ van het ene nummer loopt gewoon door naar het volgende. Een paar keer een akoestische gitaar, tien seconden scheurt een elektrische een intro binnen, en ergens op de achtergrond, diep weggestopt in de mix horen we Eilish even schreeuwen. Allemaal details. Met haar breekbare stem houdt ze de boel gewoon bijelkaar. Even is er een moment van euforie in de titelsong, bij wijze van ontlading.
Typisch zo’n album dat pas ‘werkt’ wanneer je ‘m in zijn geheel beluistert, liefst op het goede moment. Op cd ook. Bij voorkeur ’s avonds laat. Wanneer de wereld langzaam op slot gaat. Bij Eilish willen de beats niet dansen maar de weg naar binnen leiden, niet naar de nachtclub, maar naar de huiskamer waar jij zit met de gordijnen omlaag en de lichten gedempt. Eindelijk is de speellengte van een uur niet storend maar noodzakelijk om langzaam maar zeker onder te gaan in de songs die wel op songs lijken maar eigenlijk schaduwen zijn die met je ‘meelopen’. Dit is geen ‘muziek’ voor overdag. Te grijs, te zwartwit.
Dat uur is zomaar voorbij voordat je er erg in hebt. Want je verdwijnt zelf ook een beetje. Al maakt verdwijnen plaats voor iets anders. Voor een prikkel die nauwelijks waarneembaar is. Een meezuigende kracht die subtiel en sluipend zijn gang gaat. Verdwijnen uit je eigen leven, uit de sleur van alledag, uit het doolhof, uit de chaos. Wie wil dat niet? Gelukkiger zijn dan ooit. Al is het maar voor een uur. Samen met Billie Eilish.
