Familievete verscheurt Saoedisch koninkrijk

Goede Tijden, Slechte Tijden is er niets bij. Een familie vete tussen twee Saoedische prinsen dreigt een boekje open te doen over het reilen en zeilen van het koninkrijk en daarmee over de internationale wapenhandel.

Prins Sultan bin Turki heeft in Zwitserland zijn neef Prins Abdulaziz bin Fahd en de geestelijke Saleh al-Sheikh voor het gerecht gedaagd wegens ontvoering. Beide prinsen zijn kleinzonen van Abdelaziz al Saud, de medogenloze grondlegger van het koninkrijk. El Sheikh is de huidige Minister van Islamitische Zaken.

De 49-jarige Prins Sultan is èèn van de vele duizenden prinsen en prinsesses die Saoedi Arabië rijk is. In 2002 kwam hij even in de internationale schijnwerpers toen hij openlijk om politieke hervorming riep en de Saoedische Ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken beschuldigde van corruptie.

Een jaar later verkondigde hij zelfs de corruptie aan de kaak te willen stellen op een conferentie in Geneve. Maar zo ver zou het nooit komen. In mei 2003 bezocht hij een evenement in een Zwitsers paleis dat eigendom is van de Saoedische koninklijke familie. Na een gesprek onder vier ogen met Prins Abdulaziz zou hij door 5 gemaskerde mannen zijn ontvoerd en in een Boeing 747 van Saudi Airlines terug naar Riyadh zijn gevlogen.

Hij zat vervolgens 5 maanden in de gevangenis en werd daarna onder huisarrest geplaatst. Jarenlang werd niets meer van hem vernomen, totdat hij in 2010 om gezondheidsredenen naar de Verenigde Staten vloog en aan zijn “chaperones” wist te ontsnappen. 

Oogappel

De 42-jarige Prins Abdulaziz was lang de oogappel van wijlen Koning Fahd. Hij is een voormalig minister en multimiljardair met tal van bedrijven en onroerend goed in Zwitserland, Engeland, Amerika en Saoedi Arabië. Verder bezit hij een kleine vloot vliegtuigen met, naar verluid, slechts westerse stewardessen, en een superjacht genaamd, hoe kan het ook anders, Prins Abdulaziz. Ondanks zijn pafferig uiterlijk geniet hij een reputatie als playboy.

Het is niet zo vreemd dat de Saoedi's nerveus worden wanneer iemand uit de school dreigt te klappen over corruptie. Steekpenningen zijn eerder regel dan uitzondering in het koninkrijk.

Een vriend van mij werkte jarenlang in de Saoedische telecom sector. Volgens hem, wordt met elk overheidscontract 10% commissie betaald aan een adviesburo. Daar lijkt niks mis mee, ware het niet dat het adviesburo meestal niets doet en steevast met een flinterdun lijntje verbonden is met de betrokken bewindsvoerder.

Een soortgelijk scenario speelt zich af wanneer de internationale wapenhandel om de hoek komt kijken. En die verschijnt regelmatig. In 2010, tekende Riyadh een meerjarencontract ter waarde van $60 miljard met de Verenigde Staten. Een wereldrecord. Eerder dit jaar ging de Franse President Francois Hollande handjes schudden met de Saoedische koning in de hoop een paar miljard aan Franse wapens te slijten.

In de jaren ‘80 en ’90 kocht Saoedi Arabië voor maar liefst $40 miljard aan Britse wapens. Toen een wereldrecord. Van begin af aan, echter, hing rond de zogenaamde Yamamah de stank van corruptie. Echter, een officieel onderzoek van het Britse Serious Fraud Office werd onder druk van de Saoedische en Britse regering stop gezet.

"Our relationship with Saudi Arabia is vitally important for our country in terms of counter-terrorism, in terms of the broader Middle East, in terms of helping in respect of Israel and Palestine,” aldus toenmalig Brits premier Tony Blair.  “That strategic interest comes first.”

Getuigen

Het is voor het eerst dat twee Saoedische prinsen hun ruzie uit vechten in een Europese rechtszaal. Overigens beweert Prins Sultan dat Prins Abdelaziz niet alleen handelde, maar met medeweten van de Saoedische inlichtingendiensten, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de Saoedische ambasade in Zwitserland. Sultans advokaat is inmiddels begonnen met het interviewen van getuigen die tijdens de beruchte avond in 2003 in het paleis aanwezig waren.

Het is vooralsnog niet bekend of de vete tussen Prins Sultan en Prins Abdulaziz betrekking heeft op de Yamamah zaak of andere wapen transacties. Echter, gezien de enorme belangen die op het spel staan, zou het mij niet verbazen dat Zwitserland onder zware druk komt te staan om de zaak te schikken of seponeren. En dat niet alleen door de Saoedi's, maar ook door westerse regeringen als de Britse. Naar verluid, zou in de Yamamah deal alleen al $4 miljard aan steekpenningen zijn betaald. 

Mijn gekozen waardering € -

Peter Speetjens (1967) woont sinds 1996 in Beiroet. Hij was correspondent voor Trouw en De Standaard, en publiceerde verhalen in onder andere De Groene Amsterdammer, NRC en Vrij Nederland. In 2004Πco-regiseerde hij de film 2000 Terrorists. Peter schrijft vooral over Libanon, de regio en de manier waarop zij gestalte krijgt in de media.