En weer is er ophef over politiegeweld. Was Nederland eerst nog te klein na de hardhandige en uiteindelijk dodelijke arrestatie van Mitch Henriquez, niet veel later hijsen we een agent op het schild die zomaar op een inbreker schoot.
Toegegeven. Het bekt natuurlijk lekker. Een agent tegen een inbreker. Dan is de keuze op gevoel snel gemaakt. Een held ben je zo. Een boef voor altijd. Maar is die keuze wel terecht als je goed naar de feiten kijkt?
Voor puberblog GeenStijl tellen feiten niet of nauwelijks mee. Dat is altijd al zo geweest. Na de veroordeling van de agent voor het neerschieten van een inbreker stroomde het geld van de trouwe GS-lezer binnen. Alles om de agent te voorzien van de financiële middelen om zijn rechtszaak met winst af te sluiten. Een shockblog met een hartgrondige hekel aan daders ineens in de rol van beschermer van diezelfde dader.
Want dat is waar het hier uiteindelijk om draait. De agent is dader. Hij is schuldig aan het opzettelijk toebrengen van zwaar lichamelijk letsel, en dan nog wel met voorbedachte raad. Een ernstig misdrijf waar doorgaans een celstraf op staat. Maar laten we eens kijken wat de feiten ons vertellen.
Op 11 april 2012 heeft de agent in kwestie zijn jaarlijkse toets ambtsinstructie. Een examen waarbij men kijkt naar zijn kennis omtrent daadkrachtig, maar binnen de regels optreden. Twee dagen later reageert de diender op een melding van een woninginbraak. De meldkamer vertelt hem expliciet dat de bewoners niet thuis zijn. Ze genieten van een vakantie.
Vers in het geheugen
De kennis van de agent over de geweldsinstructie moet nog vers in zijn geheugen liggen. En die geweldsinstructie is duidelijk. Er mag door een agent alleen geschoten worden als hij of anderen direct in gevaar zijn (noodweervuur) of als de boef in kwestie een gevaarzettend misdrijf heeft gepleegd (aanhoudingsvuur). Een inbraak waarbij de bewoners niet thuis zijn, valt daar niet onder. Een gewapende overval, een gijzeling of een inbraak waarbij de bewoners gevaar lopen op letsel of meer wel. In dat geval is de lichamelijke integriteit van de boef namelijk even van minder belang dan de noodzaak tot een aanhouding.
De agent in kwestie hoort bij aankomst glasgerinkel en hij ziet een inbreker vluchten. Na twee waarschuwingen trekt hij zijn wapen en schiet. De kogel dringt het dijbeen van de inbreker binnen en vliegt er aan de andere kant weer uit.
In de auto op de weg terug van het incident weet de agent al dat hij fout zat. Zo verklaart hij zelf tegenover zijn collega's. Enkele voorwaarden van de schietpartij waren ingevuld, maar niet allemaal. De agent weet het maar al te goed. Sterker nog: op weg naar de melding wist hij al dat hij zijn wapen niet zou mogen gebruiken bij een vluchtende inbreker. Er was geen gevaar voor anderen. Er was geen boef met een ernstig misdrijf. Hij weet dat de straf op het plegen van een inbraak in een beschaafd land nooit een kogel kan zijn.
Persoonlijke spullen
De rechter kwam deze week ook tot dat oordeel. In het kort: voor de bescherming van louter persoonlijke spullen is een kogel een veel te zwaar middel. Omdat hij niet mocht handelen vanuit een wettelijk voorschrift (in casu de geweldsmonopolie) is hij gewoon een strafbare dader. In de regel moet dat leiden tot een onvoorwaardelijke celstraf, maar de rechters zien uiteraard wel in dat een beoordelingsfout van een agent niet hetzelfde is als een burger die zijn buurman een kogel in de poot schiet.
Natuurlijk. Ik hoor het u al van grote afstand roepen. 'Dit is toch het risico als je als inbreker besluit om de wet te overtreden?'
Nog los van het gegeven dat veel inbrekers handelen uit een ziekelijke verslaving, is dat een gevaarlijk glijdende schaal. Strikt genomen overtrad Mitch Henriquez ook de wet door zich te verzetten tegen zijn aanhouding. En wat te denken van die 14-jarige jongen die onlangs onder schot werd gehouden omdat agenten dachten dat hij mogelijk een overval had gepleegd? Zal GeenStijl de agent straks ook compenseren die Mitch in een houdgreep hield? Of de politieman als hij daadwerkelijk de 14-jarige jongen had neergeschoten?
Hinderlijk obstakel
De geweldsinstructie lijkt voor veel mensen in dit hele verhaal louter een hinderlijk obstakel om boeven te kunnen vangen. Maar dat is het niet. De instructie dient namelijk om mensen te beschermen tegen potentieel dodelijk geweld. Of het nu een inbreker is of een omstander. Een onschuldige 14-jarige jongen of een Antilliaan die zich verzet tegen zijn aanhouding.
De winst in dit hele verhaal is het besef dat een populaire en standaard ongenuanceerde website ineens in de gaten heeft dat een dader ook best een slachtoffer kan zijn als je naar de omstandigheden kijkt. Wijsheid komt ook hier met de jaren.
Al duurt dat voor de een helaas stukken langer dan voor de ander.
Lees ook:
Mitch Henriquez: Gevaarlijke ophef
