De bewoner van het huis op de hoek van de overvallen goudsmelterij schrikt in de middag van 19 mei wakker van het geluid van het automatische vuurwapen. Hij herkent het geluid, omdat hij zelf in het leger heeft gediend. Maar als hij naar buiten loert, ziet hij niets meer. Zijn bovenbuurman kijkt meteen uit het raam, en is van meer getuige. Hij ziet een man met een automatisch geweer, die naar een auto toe rent.
Het blijft een tijd onduidelijk waarom er steeds meer politieauto’s en voertuigen van speciale eenheden toestromen naar de Meeuwenlaan. Er ligt geen slachtoffer op de grond, dus er is geen sprake van een liquidatie. Er gaat nog even een wild gerucht dat het om de verdwenen Belgische militair gaat, waar een legermacht in dat land naar op zoek is. Maar dan verschijnt er in de media het bericht over een overval op een waarde transport. Maar waar staat die wagen dan? En welk bedrijf zit er in het pand gevestigd, waarvoor geschoten werd?
Een jonge man die om de hoek woont, geeft uitsluitsel. Hij zag een paar maanden terug een filmpje op YouTube, waarop te zien was dat het bedrijf waar de schoten voor de deur werden gelost, goud bewerkt. Een snelle zoekslag op Google maakt duidelijk om welk bedrijf het moet gaan: Schöne Edelmetalen. En voor betreft dat waarde transport: de bus van het bedrijf dat dit verzorgde, stond achter de poort van het pand geparkeerd. Uit het straatbeeld dus.
Wapen
“Wegwezen hier, wegwezen.”
Dat was het enige waar Nadia Congiu aan dacht, toen ze op 19 mei een in militaire kleding gehulde man vlak voor zich een enorm wapen zag afvuren. Hij gebruikte dat wapen, om haar erop te wijzen dat ze er zo snel mogelijk vandoor moest. Het gebeurde midden op straat, in Amsterdam-Noord. Zomaar in de vroege middag, op een woensdag.
“Wegwezen hier, wegwezen.” Dat was het enige waar Nadia Congiu aan dacht, toen ze op 19 mei een in militaire kleding gehulde man vlak voor zich een enorm wapen zag afvuren
Kort voor de schoten vielen had ze om de hoek een postpakketje opgehaald. Ze besloot daarop met haar Canta-autootje niet rechtsaf te slaan richting huis, maar naar links, om bij de plaatselijke supermarkt nog wat filet Americain te halen, en wat snoepjes voor haar zes katten. Maar onderweg naar de winkel, op de Meeuwenlaan, werd ze tegengehouden door de man met een bivakmuts op en een wapen in zijn handen.
Nadia Congiu kwam in haar Canta oog in oog te staan met een overvaller, die met schoten uit zijn Kalasjnikov aangaf dat ze om moest keren.
Aan de kant
Drie maanden na dato kijkt Nadia terug op het incident, dat haar in een klap beroemd maakte, via het filmpje dat na de overval viraal ging.
Ze denkt terug aan het moment dat ze aan kwam rijden op de plaats van de misdaad. Eerst dacht ze dat er een film werd opgenomen, vertelt Nadia in haar flat, vijf minuutjes rijden van de Meeuwenlaan verwijderd. “Ik deed mijn raampje open, en vroeg aan de man of hij even aan de kant wilde gaan. Toen hij mij gebaarde dat ik er niet langs mocht, begreep ik nog steeds niet dat het om een overval ging. Ik dacht ik dat hij van het SWAT-team van de politie was, omdat hij een combat-broek, hoge schoenen en een bivakmuts droeg.”
Pas op het moment dat de man zijn enorme machinegeweer de lucht in stak en begon te schieten, werd het Nadia duidelijk wat er speelde: “Toen ik daarna in mijn spiegeltje keek en daarin alleen maar politiewagens zag, wist ik helemaal zeker dat ik aan de verkeerde kant van het verhaal zat. Zeker toen hij begon te schieten. Ik had dat geluid nog nooit gehoord en het klonk doffer dan ik had gedacht: pok, pok, pok.”
Kuil
Het lukte Nadia om haar Canta in zijn achteruit te zetten, maar met het keren van het autootje redde ze het niet in één draai: “Ik reed bijna een kuil in, waarin drie bouwvakkers aan het werk waren die me met grote ogen aankeken. Die moeten zich rot geschrokken zijn. Eerst hoorden ze schoten, en daarna zien ze een Cantaatje bijna hun bouwput in rijden.”
Nadia weet het wagentje uiteindelijk toch in twee bewegingen te keren, en gaat er als een haas vandoor. Ze ziet nog net hoe de aanwezige politie in grote paniek is.
Even verderop stopt ze, om tot rust te komen. Dan rijdt ze naar huis. “Ik heb de hele weg zitten roepen ‘what the fuck, what the fuck?’” Hoewel Nadia best wat dingen meegemaakt heeft in haar leven, was ze toch even in paniek: “Dat bleek later. Ik kwam met maar één sok en een schoen thuis. Het andere setje lag nog in de Canta.”
Viraal
Max Hoefeijzers is de man die ervoor zorgde dat Nadia’s stuurkunsten nog binnen het uur landelijk verspreid werden. Hij nam namelijk het filmpje op, waarop haar manoeuvres te zien zijn, net als het verdere verloop van de overval en de vlucht van de daders.
Max was thuis met zijn twee dochtertjes, toen hij plotseling knallen hoorde, vertelt hij. “Tak, tak, tak. En hoewel ik wel vaker vuurwerk hoort afgaan in dit deel van de stad, was dit toch anders. Ritmischer.”
Hij keek daarom vanuit zijn raam op één hoog naar buiten, maar zag in eerste instantie niks. Alleen een politieauto die rustig voorbijreed. Toen volgde weer een serie knallen, en ontvouwde zich aan hem het schouwspel waar iedereen het de rest van de dag over zou hebben. Max: “Ik zag de man met de bivakmuts schieten met zijn machinegeweer. Toen wist, ik dit is serieuze shit. Ik dacht eerst dat het om een terroristische aanslag zou gaan, omdat er maar een persoon te zien was. Maar toen ik meer mannen zag, en ze niet op de vrouw in haar Canta schoten maar in de lucht, begreep ik dat het een overval moest zijn.”
Max dochtertjes vroegen wat er aan de hand was. “Die vertelde ik dat er boeven beneden waren, maar ik liet ze natuurlijk niet naar buiten kijken.”
Filmen
Hoewel Max aangeeft haast nooit te filmen, had hij nu wel snel zijn telefoon gepakt, om de gebeurtenissen vast te leggen: “Ik realiseerde me dat het de daders niet te doen was om mensen te vermoorden, waardoor de spanning wat bij me afnam. Maar ik begreep wel dat als deze criminelen gepakt moesten worden, filmbeelden hierbij konden helpen.”
Vanuit zijn huiskamerraam registreerde Max de handelingen van de daders. Eerst begreep hij niet waarom ze bij de Instagramstudio met de roze muren naar binnen gingen. Later bedacht hij zich welk bedrijf er in het pand ernaast huisde: “Ik had de naam op de deur wel eens gegoogeld, omdat ik benieuwd was waarom er zoveel camera’s aan de muur hingen.”
Max filmt hoe Nadia in haar Canta na enige aarzeling toch rechtsomkeert maakt, en ziet hoe meerdere mannen uit het pand van Schöne Edelmetaal komen, en spullen in de achterbak van een aantal vluchtauto’s laden. “Dat was heel onwerkelijk. Want in de straat liepen er gewoon mensen rustig langs, alsof er niks aan de hand was.”
Max’ beelden volgen drie wegrijdende auto’s: een Porsche Cayenne die naar de doorgaande weg stuurt, en twee Audi’s die de dichte bebouwing van het stadsdeel in zoeven.
Slaperig
De drie auto’s stuiven dus verschillende kanten op. Niemand vermoedt op dat moment nog dat er een waanzinnige ‘show down’ zal gaan volgen in het slaperige dorpje Broek in Waterland, op nog geen tien minuten rijden van de Amsterdamse stadsgrenzen.
De eerste beelden die daarvan viral gaan zijn die vanuit een auto, waarop twee brandende auto’s te zien zijn, met een stoet aan politiewagens die voorbijgaat. Later blijkt dit op het adres Galggouw te zijn in het dorp Broek in Waterland, gelegen aan de provinciale weg die noordelijk Amsterdam uitloopt.
Het volgende filmpje dat op telefoons op heel Nederland is te zien, lijkt van de beveiligingscamera van een huis te komen. Daarop valt te bekijken hoe een auto pardoes een tuin inrijdt, en mannen in paniek de auto uitstappen, om daarna aanstalten te maken een greppel, of een sloot over te steken.
Hek
Het is de tuin van de familie Beets waar de tweede vluchtauto van de daders in rijdt. Nog voor alle media erover berichten is te zien hoe een Renault SUV-auto om exact 14.16.46 uur het hek van hun tuin ramt, en tegen een boompje tot stilstand komt. Daarop stappen drie gemaskerde mannen uit. Er is nog net te ontwaren hoe ze met een vierde mededaders een slootje overspringen. Op weg naar het weiland waarin later een lid van hun groep zal sterven door een politiekogel.
De beelden komen van de camera van Peter Beets, die ze inmiddels heeft bekeken, maar zelf niet thuis is. Wie wel thuis zijn aan de Galggouw, zijn zijn vrouw Reina en dochter Lisanne. Maar die twee zijn intussen in hun kledingkasten gekropen, uit angst voor vier zwaargewapende, gecamoufleerde mannen die Lisanne beneden plotseling in de tuin zag staan. Waarvan ze niet weten dat zij hen juist niet komen overvallen, omdat ze dat net hebben gedaan bij de goudsmelterij in Amsterdam.
Reina en Lisanne dachten in de kast allebei dat hun laatste uur wel eens geslagen kon hebben, zoveel angst hadden ze. Lisanne stuurt nog een filmpje naar haar zus, vertelt ze NH Nieuws. Daarin zegt ze tegen haar: “Ik weet niet hoelang dit gaat duren, maar misschien dat ik straks er niet meer ben.” Ook hun moeder was in paniek: “Nou Rein, dit kan wel eens de laatste keer zijn, dacht ik.”
Maanden later hebben Peter, Reina en Lisanne ‘de gebeurtenis in mei’ inmiddels achter zich gelaten. “We zijn vrij nuchtere mensen”, laat Reina Beets weten. “We zijn ook blij dat het destijds regende, zodat niet veel mensen op straat waren die het slachtoffer hadden kunnen worden.”
Maar de familie heeft ondertussen wel te maken met een ander uitvloeisel van de veldslag die ongeveer in hun achtertuin woedde. Ramptoerisme. Tot op de dag van vandaag rijden er mensen langs met lenzen uit hun auto’s, om de ‘plaats delict’ te fotograferen. “We werden zelfs herkend op vakantie in Limburg. Dat vinden we vervelend.”
Tot op de dag van vandaag rijden er mensen langs met lenzen uit hun auto’s, om de ‘plaats delict’ te fotograferen. “We werden zelfs herkend op vakantie in Limburg. Dat vinden we vervelend.”
Verklaren
De familie Beets is wel tevreden over hoe de politie de zaak achteraf afhandelde, willen ze nog kwijt. “We moesten met mijn dochter naar het bureau in Noord om te verklaren, en daar had ze helemaal geen zin meer in. Maar we werden daar zo goed behandeld, dat het wel leuk of we in onze eigen huiskamer zaten. Politieagenten zijn natuurlijk ook mensen met een gezin, en ze konden zich goed voorstellen wat de impact van de gebeurtenis op ons was.”
Ook Max is lovend over de politie. “Als je dan ziet hoe snel ze handelden, en dat ze na een uur het gros van de verdachten al hadden gepakt. Ja, dat vind ik wel echt knap werk. Daar mag de politie zich wel eens voor op de borst kloppen.”
Max was wel even verbaasd was over het feit dat hij een politieauto langs de overval zag rijden, in plaats van er naartoe. “Een agent legde me uit dat dit was omdat agenten met hun pistolen weinig kunnen uitrichten tegen de overvallers met hun mitrailleurs. De patronen zouden dwars door hun kogelwerende vesten zijn heengegaan.”
Hoewel Max het ‘krankzinnig’ vindt dat de overval vlak voor zijn huis plaatsvond, heeft de schietpartij achteraf gezien niet veel indruk bij hem gemaakt: “Dat is omdat er geen mensenlevens op het spel leken te staan. Natuurlijk stierf er later wel een overvaller in Broek. Maar dat is het risico van het vak, denk ik dan maar.”
Max vond de overval nogal amateuristisch uitgevoerd: “Het is natuurlijk lachwekkend, hoe het is gegaan. Als je dan uit België of Frankrijk komt, en je kent de omgeving niet, de wijk niet, en je weet kennelijk niet hoe de politie te werk gaat. Wat dachten ze dan? Dat ze misschien in een film speelden, waarin ze een overval plegen, waardoor ze voor de rest van hun leven niet meer hoeven te werken? Misschien is het nog wel cool om zoiets te bekokstoven, maar dan was de uitvoering ervan wel heel mager. Hoe denk je dat je hier bij daglicht, om drie uur ’s middags, al rondschietend, mee weg had kunnen komen? In een wereld waarin iedereen met een camera op zijn telefoon rondloopt.”
Impact
Ook Nadia is positief over het handelen van de politie. “Chapeau voor het feit dat ze de overvallers hebben gepakt. Politiemensen vertelde me later dat ik mazzel had gehad, dat ik het kon navertellen. Het bleken hele zware gasten te zijn, het was dus geen kattenpis. Dit was een groep mannen die je liever niet in je leven tegen wilt komen, terwijl mij dit juist wel overkwam.”
Terugkijkend op haar avontuur, moet Nadia toegeven dat de overval meer invloed op haar heeft dan gedacht: “Ik heb voor hetere vuren gestaan in mijn leven, maar ik moet toch zeggen dat het impact op me heeft gehad. Na mijn flinke vloekpartij vlak na de overval, kreeg ik de dagen erna enorm last van de slappe lach. Kennelijk moest ik de spanning kwijt.”
Minder leuk vond Nadia het, dat de kogels uit Kalasjnikovs haar in haar dromen om de oren vlogen. “Gelukkig heeft de politie me in die dagen goed ondersteund. Ik heb mezelf in die week ook nog even getrakteerd. Met een ossenhaasje, en een fijne cocktail. Om te proosten op het feit dat ik het leven nog steeds mag vieren.”
Politiemacht
Het is een gigantische politiemacht die zich op 19 mei bezighield met de achtervolging van de overvallers in Noord, die zo dramatisch eindigde in een zompig weiland in het Noord-Hollandse Broek in Waterland.
In dat dorp waren het vier overvallers die hun auto’s in de brand staken en daarna op de politie stuitten met hun vluchtwagen. Die vlucht eindigde in het weiland achter de Galggouw in Broek. Twee van hen raken bij de actie gewond, terwijl een van hen dodelijk wordt geraakt door een politiekogel. Reanimatie mocht bij de man niet meer baten. Het blijkt later om een 47-jarige Fransman te zijn gegaan. Een vijfde verdachte wordt aangehouden in Diemen. Een zesde op de A20 bij Kralingen, in Rotterdam.
Gewelddadig
De zes verdachten komen voor het eerst voor de rechter, in een inleidende zitting voor de rechtbank in Amsterdam. Het gaat om mannen in de leeftijd van 24 tot 43 jaar, waarvan twee uit België, drie uit Frankrijk en één waarvan de nationaliteit onbekend is.
Justitie laat weten dat ze ervan worden verdacht een gewelddadige roof op een waarde transport te hebben gepleegd, waarbij ze met automatische wapens hebben geschoten. In juridische termen gaat het om een ‘poging gekwalificeerde doodslag in vereniging’. En ‘diefstal met geweld in vereniging’ van een ‘grote hoeveelheid kostbare edelmetalen’. Zo staat het op de rechtbankrol vermeld.
Over het strafblad van de mannen doet justitie geen mededelingen.
Het Openbaar Ministerie bevestigt dat de politie nog steeds op zoek is naar ‘een aantal voortvluchtige daders’. Eerder werd gesproken over twee verdachten. De Amsterdamse politiechef Frank Paauw gaf vlak na de overval aan dat dit er zelfs meer zouden kunnen zijn.
Voor wat betreft de waarde van de buit: de daders zouden er met goud en diamanten ter waarde van maar liefst vijftig miljoen euro vandoor zijn gegaan.
Littekens
Een dag na de overval zijn in Broek in Waterland de littekens van de overval nog steeds te zien. Op de asfaltweg die naar het weiland leidt waar de overvallers werden gepakt, liggen nog de gesmolten restanten van de Porsche Cayenne die door de criminelen in de brand is gestoken, na hun vlucht.
Ondertussen passeert er elke twee minuten een auto, op dit stille landweggetje. Na een dag nieuwsverslaggeving over de overval en eindeloos veel filmpjes die na de gebeurtenis viraal gingen, willen mensen met hun eigen ogen zien waar de veldslag plaatsvond.
