Hoe maken we de straat veilig voor vrouwen en hoe kunnen mannen daarbij helpen?

Sarah Everard verdween op woensdag 3 maart. Ze was die avond bij een vriendin langs geweest in het zuiden van Londen, maar kwam nooit thuis aan. Haar vriend deed de volgende ochtend aangifte van vermissing. Pas een week later werd haar lichaam gevonden. 50 kilometer verderop, gedumpt in een zak voor bouwafval.

Ze moest geïdentificeerd worden aan de hand van haar gebitsgegevens. Ware horror waar heel Groot-Brittannië over spreekt. Met dezelfde verslagenheid als die in Nederland, na de koelbloedige moord op Anne Faber in 2017. Een jonge vrouw van 25 jaar op haar fiets verdwijnt ergens tussen Baarn en Utrecht, terwijl ze in de buurt van Lage Vuursche nog een selfie van zichzelf in de regen had gezonden naar haar vriend. Anne wordt pas 2 weken later verkracht en vermoord terug gevonden.

Elke vrouw kent het probleem

Het had gewoon mijn of uw dochter kunnen zijn. Gegrepen door een gevaarlijk roofdier in een tijd van zoveel teletech. Het gebeurt dus zowel in een grote stad (Sarah) als bij provinciale wegen (Anne). De afgelopen dagen is er weer veel aandacht voor de veiligheid van vrouwen op straat. Deze week gingen honderden Britten de straat op. Ook in Nederland maakt het weer veel los. Op sociale media worden massaal berichten gedeeld onder de hashtag #reclaimthesestreets en ’textmewhenyougethome’. Zo tweette Harriet Johnson, advocate bij het beroemde Doughty Street Chambers: ‘Every woman you know has taken a longer route. Has doubled back on herself. Has pretended to dawdle by a shop window. Has held her keys in her hand. Has made a fake phone call. Has rounded a corner and run. Every woman you know has walked home scared. Every woman you know.’

Op het station

“Hé, lekker ding, wat zie je er leuk uit!” “Zullen we samen een potje ….” “Wat zeg je?” “Hee Pssst, ja ik heb het tegen jou!” “Ach, kankerhoer, kankerslet, dan zeg je toch niets!” Wanneer je te vriendelijk op een man reageert ben je een slet. Als je niet reageert op seksistische benaderingen op straat (“He, kan er zelfs geen lachje vanaf?”) ben je een “arrogante Joodse fucktrut”. (excusez les mots). Dit is autobiografisch. Ik maakte het een aantal jaren geleden mee op station Antwerpen. Het was hoogzomer en om 9 uur ’s avonds dus nog volop licht. Toch was de sfeer dreigend. Van terwijl ik het station binnen ging totdat ik op het voor mij juiste perron was aangekomen, had ik de hier bovenstaande verwensingen reeds naar mijn hoofd geslingerd gekregen.

Sisterhood

Daar aangekomen trof ik 2 meiden van een jaar of 18. Blijkbaar deed mijn ‘het doet mij allemaal niks, laat me met rust’-uitstraling het bij hen wel goed, want ze vroegen heel beleefd of ze bij me mochten komen staan. Zij waren al een half uur lang geïntimideerd. Omstanders durven niet veel, omdat ze bang zijn zelf klappen te krijgen. En zo ervoer ik met die meiden wat wij eigenlijk allemaal, altijd en overal zouden moeten doen. Blijf alert op elkaar. Ga bij elkaar staan, met je smartphone in de aanslag om eventuele calamiteiten te filmen: dan sta je sterker. Sisterhood in het kader van meiden- en vrouwen veiligheid op straat. Het is natuurlijk erg dat het nodig is, maar we moeten en mogen onze ogen niet sluiten voor de realiteit. Dus mensen die zeggen dat het ‘wel klaar is’ met de emancipatie van vrouwen’: het straatprobleem is nog steeds niet opgelost!

Platform

Rosanne Verbeek kreeg ook te maken met seksuele intimidatie, ja zelfs aanranding, toen ze een avond uit was in een hoofdstedelijke club met vriendinnen. “Er ging een man met een stijve piemel vanachter tegen me aan staan. Ik schrok ervan, draaide me om en gaf de man een klap. Maar meer heb ik niet gedaan. Ik wilde de avond niet verpesten en ik voelde me niet veilig genoeg om er in de club direct wat van te zeggen. En eigenlijk besefte ik later pas wat er precies was gebeurd. Toen werd ik heel boos en ik voelde me machteloos. Ik kon er niets meer aan doen.” Een aantal dagen later besluit Rosanne er alsnog een melding van maken. Ze doet geen aangifte, omdat ze dit ’te heftig’ vindt, maar mailt de club om ze daar op de hoogte te brengen van wat er op hun feesten gebeurt. Ook besluit ze haar afstudeeronderzoek Communicatie & Multimedia Design te wijden aan seksuele intimidatie.

Onderzoek

Daartoe ondervroeg zij 55 vrouwen via instagram in de leeftijdscategorie 18 t/m 27 jaar. Van hen gaven 53 aan weleens slachtoffer te zijn geweest van seksueel geweld. Ook antwoordde het overgrote deel dat ze niet weten waar ze een melding zouden kunnen doen of dat ze dat destijds dit niet aandurfden. Rosanne Verbeek studeerde vorig jaar af met een 8.5 af en is druk bezig met haar platform FemAlert. Daar kunnen vrouwen en meisjes melding maken van incidenten. Die informatie wordt vervolgens anoniem gedeeld met de uitgaansgelegenheid of horecagelegenheid waar het voorval plaatsvond.

Ook sterke vrouwen zijn kwetsbaar

Founder Rosanne Verbeek is uiteraard blij met alle aandacht voor het onderwerp, maar heeft nog wel een kanttekening te plaatsen bij de insteek ervan. “Die is erg gericht op kwetsbare vrouwen, alsof vooral zij slachtoffer worden van seksuele intimidatie. Maar het kan iedere vrouw overkomen. Ik zou liever benadrukt zien hoe sterk vrouwen zijn die seksuele intimidatie melden en hulp zoeken.” Rosanne gaf Femalert die naam om meerdere redenen: “Fem verwijst naar Feminisme. Ik wil vrouwen in de gelegenheid stellen om voor zichzelf op te komen. Maar het verwijst ook naar burgemeester Femke Halsema, omdat ik vind dat zij moet weten wat zich afspeelt in de stad.”

Mannen die meedenken

Het zijn gelukkig niet alleen de vrouwen die zich druk maken. Stuart Edwards woont een paar minuten van de plek waar Sarah Everard begin deze maand verdween en vraagt op Twitter: “Wat kunnen mannen doen om angst te verminderen en vrouwen niet te laten schrikken op straat?” Duizenden mensen reageerden met tips. TheTab.com maakte een top tien.

1. Ga nooit vlak achter een vrouw lopen op straat.
2. Ga aan de andere kant van de straat lopen.
3. Maak geluid, zodat het minder verdacht lijkt (ga bellen, zingen etc)
4. Als een vrouw (bekend of onbekend) je vraagt haar te vergezellen: doe dit dan altijd.
5. Loop niet in de weg bij paden, tunnels en andere doorgangen: dat geeft vrouwen een onveilig gevoel
6. Roep iets tegen een vrouw in een situatie die verdacht is. “Hoi Jane, ben jij dat?” is al voldoende.
7. Als je een vrouw uit tegenovergestelde richting nadert, zorg dan dat zij nooit aan de kant hoeft te gaan.
8. Als je aan het rennen bent of aan het fietsen, laat dan op vriendelijke toon weten dat je eraan komt. Heel simpel: ‘hoi hoi, fietser aan de rechterkant’.
9. Geef vrouwen de ruimte.
10. Deel deze informatie met andere mannen!

Wetsvoorstel

Om het landelijk te regelen in Nederland, ligt er een nieuw wetsvoorstel. Het initiatief Samen Tegen Straatintimidatie heeft meegedacht met het opstellen ervan. In deze versie wordt een verschil gemaakt tussen hoe een opmerking wordt opgevat en hoe deze wordt bedoeld. Als de wet wordt aangenomen, riskeert de dader een gevangenisstraf van maximaal 3 maanden of een boete die kan oplopen tot €8700,-. De Eerste en Tweede Kamer moeten nog in debat over dit wetsontwerp. Omdat de meeste partijen voorstander zijn, is de kans groot dat het wordt aangenomen. Een definitieve beslissing wordt eind van dit jaar verwacht.

Beeld: Piqsels

Mijn gekozen waardering € -