In de eerste atheïstische staat bouwen moslims kerken

Door de ontwikkelingen in het Midden-Oosten lijkt een relatie tussen verschillende religies moeizaam te zijn. Toch is dit niet altijd waar. Albanië was tot de val van het IJzeren Gordijn het enige land in de wereld waar religie strafbaar was.

In het land werden honderden priesters en imams vermoord door het communistische regime. Toch wist Albanië sinds de invoering van democratie dit totaal anders aan te pakken, de islamitische gemeenschap bouwt nu namelijk kerken voor de christelijke minderheid. Wat gaat er goed?

Albanië weet zich steeds beter op de kaart te zetten als een land waar religeuze 'scheidingen' niet voor conflicten zorgen. In het overwegend islamitische land zorgen de moslims voor geen enkele belemmering voor de christelijke minderheid. In het kleine Balkanland gaan de moslims zelfs een stapje verder en hebben met verschillende initiatieven de christenen aan een kerk geholpen. In veel aspecten is daarom het kleine land een schoolvoorbeeld voor geloofsvrijheid en kan het ook als inspiratie dienen voor landen waar dit stroever gaat.  

Duur betaald

Tijdens het bloeddorstige regime van Enver Hoxha werden honderden priesters en imams geëxecuteerd, puur om het feit dat ze een geloof aanhingen. Volgens de hardline communisten was het geloof van de partij niet te combineren met een godsdienst. In de Socialistische Volksrepubliek Albanië werd zelfs in de grondwet vastgelegd dat het land en haar inwoners geen godsdienst aanhingen en riep zichzelf daarmee uit tot de eerste atheïstische staat in de wereld.

Albanië heeft na de val van het regime haar grondwet veranderd en probeert sindsdien een voorbeeld te zijn voor de rest van de wereld. Zo liepen de vier vertegenwoordigers van de grootste geloofsgemeenschappen in Albanië arm in arm tijdens de herdenking van Charlie Hebdo. Tot groot genoegen van omstanders, die met veel geschreeuw en geklap de vertegenwoordigers onthaalden.

Moslims bouwen kerk

In Kruja, ongeveer 50 km van de hoofdstad Tirana, hebben verschillende geloven de handen in een geslagen om een kerk te bouwen. De moslimgemeenschap in het dorp heeft voor de christenen geld ingezameld en geholpen met het bouwen van een kerk.

Dit greep de bisschop van Tirana zo erg aan, dat hij een zware delegatie stuurde om de kerk te laten openen. George Frendo, de plaatsvervangende bisschop van Tirana, kwam de kerk persoonlijk openen. Frendo zei bij de opening van de kerk ‘verrast te zijn zo veel verschillende mensen te zien,’ Hij stelde het een prachtig initiatief te vinden en een goed voorbeeld van de harmonieuze relatie van verschillende religies in Albanië.

‘Ongeacht de religies zijn moslims en christenen verenigd en helpen ze ons vrijwillig met het bouwen van de kerk. Hiervoor zijn we ze erg dankbaar. Deze broederlijke solidariteit is heel speciaal voor ons allemaal en voor Albanië als geheel. In tegenstelling tot de rest van de wereld heeft Albanië één gemeenschappelijk geloof’, zei de priester van het dorp. Volgens de priester hadden voor de bouw van de kerk ook de vijf omliggende dorpen geholpen die voornamelijk uit moslims bestonden.

Katholieken dankbaar 

Hiermee doelt de priester op een uitspraak van Pashko Vasa, een nationalistische dichter uit Albanië, die stelde dat ‘we geen kerken of moskeeën hebben, maar het geloof van ons (Albanezen) dat het Albanisme is.’ Vasa doelde daarmee op de harmonieuze wijze waarop de verschillende geloven al eeuwen in Albanië naast elkaar leven. 

De ‘filosofie’ van Vasa is inmiddels in de haarvaten van de Albanezen gaan zitten. Het voorbeeld uit Kruja is immers geen uitzondering, soortgelijke initiatieven komen steeds vaker voor in het land. In een ander dorp waar maar negen katholieke gezinnen wonen hebben 200 islamitische families geholpen met bouw van een kerk in het dorp. Een jaar later sloegen de christenen de handen in een en hielpen ze deze keer met de bouw van een moskee. 

Mijn gekozen waardering € -

Vincent Triest is de enige Albanese correspondent werkzaam in Nederland. Geeft duiding aan gebeurtenissen in de Balkan en volgt op de voet de ontwikkelingen in Albanië, Macedonië en Kosovo. Corruptie, politieke intriges op de Balkan en de Europese integratie van de regio zijn de belangrijkste onderwerpen waar hij over schrijft.