In Rio ergert Jezus zich groen en geel

Zondag kleurde het Christusbeeld in Rio de Janeiro groen ter ondersteuning van wereldwijd klimaatactivisme. Het past in een eeuwenoud patroon: wie Jezus als spreekbuis inzet, kan ideeën sanctioneren.

Wereldwijd vonden er zondag diverse 'klimaatmarsen' plaats, waarvan de People's Climate March in New York met meer dan 300.000 deelnemers de meest omvangrijke was. De actie was bedoeld om extra druk te zetten op de wereldleiders die deze week een VN-top bijwonen over (de menselijke oorzaken van) klimaatverandering.

Jezus bekent kleur

Ook Jezus van Nazareth deed mee. Althans, het moderne wereldwonder "Christus de Verlosser" in de Braziliaanse stad Rio de Janeiro. Gedurende de protesten werd dit beroemde 30 meter hoge standbeeld groen belicht. Een symbolische steun aan internationaal milieuactivisme vanuit religieuze hoek.

Het is niet de eerste keer deze maand dat het Jezusbeeld mee kleurt met de actualiteit. Op 10 september scheen er een geel licht over de Braziliaanse Verlosser. Die dag stond in het teken van mensenhandel in Brazilië. Met het oog op bewustwording en voorkoming van dit sociale onrecht werd ook het Christusbeeld ingezet. 

Cristo redentor

Het art deco standbeeld 'Christus de Verlosser' werd in 1931 definitief onthuld. Het geld kwam voor een groot deel uit katholieke fondsen, maar de openingsceremonie werd door de Braziliaanse president geleid: een een-tweetje tussen kerk en staat.

De eerste keer dat de Verlosser groen en geel gekleurd was, vond plaats na een renovatie in 2010. Ter ere van het nationale voetbalteam droeg Jezus toen de kleuren van de Braziliaanse vlag.

Koning voetbal

En daar wringt de schoen een beetje. Want ook tijdens het afgelopen wereldkampioenschap heeft het visitekaartje van Rio diverse keren de nationale kleuren van een deelnemend land gedragen. Voor de finalewedstrijd mocht men zelfs via sociale media stemmen welk team de Here zou supporten.

Slechts weinigen zullen aanstoot nemen aan de acties tegen klimaatverandering en mensenhandel van deze maand. Maar men kan zich wel voorstellen dat sommige bewoners van Rio's favela's (sloppenwijken) wat minder vrolijk werden van een Jezus die dat toernooi goedkeurde waar zij hun woonplaatsen voor moesten opgeven.

Beelden van Jezus

Beeldvorming van Jezus is door de eeuwen heen een belangrijk issue geweest. Interessant voorbeeld is nu de groeiende weerstand van gelovigen van alle huidskleuren tegen de stereotype blanke "Aragorn" Jezus. Zie ook de hasthag #JesusisBlack op Twitter, en deze hoax. Een ander, meer ludiek experiment met beeltenissen van de Heiland is bijvoorbeeld ook de 'Buddy Christ' uit de film Dogma

Een afbeelding van Jezus is bij uitstek een middel om ideeën of levenshoudingen te sanctioneren. Kleurt Jezus groen, dan maakt hij het redden van het milieu tot een heilig doel. Tonen wij hem als exclusief blank, dan verhoogt hij deze huidskleur onverhoopt tot een bevoordeeld ras. Kleurt hij met een WK voetbal mee, dan geeft hij een hemelse goedkeuring aan het omstreden toernooi.

Jezus = macht

Jezus fungeert daar op zijn verhoogde plaats in Rio voor miljoenen gelovigen als het religieuze symbool bij uitstek. Een significant deel van hen is arm en minder geschoold en werkt (zeker voor religieuze beleving) primair met beeldtaal. 

In naam is Jezus dan misschien wel king of the hill in Rio, maar zolang die schijnwerpers er staan is hij een kameleon. En dan kunnen we ons voorzichtig aan afvragen wie er aan de lichtknoppen zit, daarboven. Wie Jezus bestuurt, zo hebben wij in de loop der tijd wel geleerd, heeft aanzienlijke macht. 

Mijn gekozen waardering € -

Alain Verheij is gefascineerd door alle plaatsen en momenten waar tijd en eeuwigheid elkaar ontmoeten. Denk daarbij aan kunst, cultuur, religie en schoonheid in de breedste zin van die woorden. Verder heeft hij een groot zwak voor taal en promoveert hij op het Ugaritisch.