Inge was verslaafd aan gokken

Inge (38) woont samen met Sam (42) en is moeder van een tweeling van acht jaar. Ze was vijf jaar verslaafd aan gokken en verloor bijna alles. Sinds een jaar is ze "in herstel".

Inge: ‘Herstel betekent voor mij dat ik niet meer toegeef aan de drang om te gokken en eerlijk ben naar mezelf en mijn omgeving over mijn probleem. Ik ga twee keer in de week naar een praatgroep waar ik ervaringen deel met andere gokverslaafden en heb dagelijks contact met een ervaringsdeskundige sponsor. Zij helpt me bij het werken aan een twaalf stappenprogramma, vergelijkbaar met het programma van Anonieme Alcoholisten. Het eerlijk onder ogen zien van mijn dwangmatige gedrag met gokken en de support van andere gokverslaafden, hebben mij geholpen om mijn leven weer op orde te krijgen. Voor het eerst sinds jaren ben ik weer gelukkig.

Door het gokken heb ik alles van waarde letterlijk op het spel gezet: mijn geld, mijn baan, mijn relaties, mijn eigenwaarde… Ik heb jaren geleefd met schaamte en schuldgevoel. Ik heb mijn kinderen alleen gelaten, gestolen, gelogen en gemanipuleerd. Alles om te kunnen gokken. Ik heb mijn spaargeld verloren en grote schulden gemaakt. Alles bij elkaar heb ik meer dan 60.000 verspeeld aan gokken. Ik heb nog steeds een flinke schuld en ben nog jaren aan’t afbetalen.

Het begon vijf jaar geleden toen ik voor mijn werk een conferentie bezocht. Ik werkte als inkoopprofessional voor een grote commerciële organisatie en de conferentie werd gehost in een casino. Ik was nog nooit eerder in een casino geweest en keek mijn ogen uit. De gokkasten, de speeltafels, de pracht en praal… Het leek wel een sprookjeswereld, ik was meteen verkocht. Vooral de sfeer – een mengeling van spanning en sensatie – vond ik opwindend en aanstekelijk.

Ik stond in die periode onder enorme druk. Op mijn werk had ik een leidinggevende functie met veel verantwoordelijkheid. Ik deed ontzettend mijn best en liep continue op mijn tenen. Ik had twee kleine kinderen, werkte vier dagen per week en sliep amper vijf uur per nacht. Ik worstelde met slaaptekort, voelde me continue opgejaagd en gestrest en vond dat ik tekortschoot als moeder. Terugkijkend kon het eigenlijk niet anders dan mis gaan. Maar toentertijd was ik zo druk met alle ballen in de lucht houden, dat ik mezelf volledig voorbij rende.

Die dag van de conferentie voelde ik me heel wankel. Ik had slecht geslapen, mijn kinderen waren huilend aan mijn been gaan hangen toen ik ze bij de kinderopvang bracht, er was file onderweg en ik was nét op het nippertje aangekomen bij de conferentie. In de auto had ik mezelf nog toegesproken: stel je niet aan, diep ademhalen en gaan met die banaan. Ik zette mijn ‘happy face’ op, voegde me bij mijn collega’s en probeerde zo goed mogelijk mee te doen.

Tussen de lezingen en vergaderingen door, namen we een kijkje bij de gokautomaten. Ik dacht: leuk, ik kan wel een verzetje gebruiken. Wat is het ergste dat kan gebeuren? Bizar genoeg gebeurde precies het ergste dat kon gebeuren, namelijk: ik won! Tweehonderd euro maar liefst. Ik voelde me euforisch –  high bijna – en onoverwinnelijk! Alle stress verdween als sneeuw voor de zon en ik voelde me geweldig. Dat gevoel van die eerste keer was de brandstof voor mijn gokverslaving. Ik raakte geobsedeerd door de wil om weer te winnen, om te ontsnappen aan alle stress en schuldgevoelens en me weer net zo goed te voelen als toen.

Inmiddels weet ik dat gokken een ziekte is van verslaving. Een manier om te vluchten van de realiteit. Zodra ik plaatsnam op die kruk achter de automaat, voelde ik alle stress van mijn schouders glijden. Gokken was mijn time-out van leven. Tijdens het gokken, kon niks me meer schelen. Aan de ene kant zat ik als een soort zombie achter die machine, afgesloten van alles en iedereen. Maar tegelijkertijd klopte mijn hart vol spanning want eens zou ik gaan winnen. Ik zou alles terugverdienen en meer,  dat wist ik zeker…

Het begon vrij ‘onschuldig’. De tweede keer dat ik gokte, was zelfs samen met mijn vriend. Ik had hem enthousiast verteld over mijn winst en hij wilde ook wel eens een casino van binnen zien. We regeleden een oppas en gingen een avondje gokken. We namen honderd mee en daar zouden we het mee doen. Die avond deden we vooral tafelspelen zoals roulette en bingo. Maar ik voelde toen al de pull van de speelautomaten, de slotmachines. Liefst zo’n ouderwetse met een handel aan de zijkant. Op zo eentje had ik de week ervoor gewonnen. Die avond heb ik er tien euro in gegooid maar niks gewonnen. Ik wilde graag langer blijven, maar mijn vriend vond het na een paar uur mooi geweest. We gingen naar huis en lachten om onze verliezen. Wat hij niet wist, was dat ik de volgende dag  weer terugging, naar diezelfde speelautomaat. Ik wilde zó graag winnen… Maar ik verloor vijftig euro.

Een hele poos bleef het bij relatief kleine bedragen. Tien, twintig, vijftig euro… Ik ging één of twee keer per week naar het casino. Het gokken kostte toen een paar honderd euro per maand. Dat is veel geld, maar ik had het nog in de hand. Ik bezuinigde op de boodschappen, kocht geen kleding meer en alleen nog tweedehands voor de kinderen. Het boodschappengeld ging op aan gokken, mijn loon, en daarna mijn spaargeld. In totaal heb ik 15.000 duizend euro spaargeld vergokt. Langzaam aan liep het steeds verder uit de hand. Ergens voelde ik dat ik de controle verloor, maar ik hield mezelf voor dat het wel meeviel. En daarbij, eens zou ik alles weer terug gaan winnen – ik wist het zeker – en dan zou ik stoppen. Alleen kon ik nooit stoppen, ook niet als ik won. Ik ging altijd verder en wilde altijd meer. Als ik won, ging dat meestal nog diezelfde avond terug in de automaat. Ik begon met geld lenen tegen hoge rentes. Steeds meer. Tot ik uiteindelijk een schuld had van 40.000 euro.

Ik gokte vier tot vijf keer per week. Altijd stiekem en tussen afspraken door.  Ik ging wat eerder weg van het werk om een uurtje te kunnen spelen voor ik de kinderen ophaalde. Of ik bracht de kinderen op mijn vrije dag naar oma zodat ik ‘even wat tijd voor mezelf’ had. Ik liet de kinderen zelfs alleen thuis tijdens hun middagdutje en kwam dan veel te laat thuis omdat ik de tijd vergat… Ik heb verschrikkelijke dingen gedaan om te kunnen gokken. Ik heb zelfs geld gestolen van familie en vrienden. Ik heb een deel van het spaargeld van mijn vriend opgemaakt. Ik wrong me in allerlei bochten om te kunnen gokken. Ik ging boodschappen doen omdat ik zogenaamd iets vergeten was, en zat dan twee uur achter de speelautomaat. Op vakantie maakte ik wandelingetjes om zogenaamd een frisse neus te halen, terwijl ik regelrecht naar het lokale casino ging.

Op mijn werk ging het al snel bergafwaarts. Ik kwam vaak te laat en bleef te lang weg tijdens de lunch omdat ik ging gokken. Ik kon me ook steeds minder goed concentreren en was kortaf en kribbig tegen collega’s. Ik verloor mijn leidinggevende functie maar mocht gelukkig wel blijven. Ik had een zielig verhaal verteld over mijn moeder die terminaal ziek was en dat ik daardoor zo slecht functioneerde. Mijn moeder was ook ziek, maar ze had reuma en was niet terminaal. Ik schaam me heel erg voor alle leugens die ik verteld heb. Maar toen praatte ik mijn gedrag goed voor mezelf. Ik had het zó druk, dat ik die uurtjes in het casino verdiende. En die leugentjes om bestwil? Ik deed er toch niemand kwaad mee? Het enige waar ik continue aan dacht was gokken: wanneer kan het, waar haal ik geld vandaan en wat ga ik doen als ik eindelijk ga winnen…

Ondertussen had mijn vriend wel door dat er iets niet klopte. Ik was afstandelijk, wilde nergens over praten en niet meer vrijen. Ik was afwezig en onaardig. Hij heeft me heel vaak gevraagd wat er aan de hand was. Waarom ik zo vaak te laat was en waar ik geweest was? Hij heeft gevraagd of ik een affaire had, of ik verslaafd was aan drank of drugs, of ik van hem wilde scheiden… Hij dacht aan alles behalve gokken! Tot hij een jaar geleden inlogde op onze gezamenlijke spaarrekening en zag dat er 5.000 euro weg was. Hij dacht eerst aan internetcriminelen maar zag toen dat de bedragen over waren geschreven naar mijn rekening. Hij dacht aan koopverslaving. Maar ik kocht juist bijna niks, want alles ging op aan gokken. Toen ik op een avond weer eens ‘een blokje om’ ging, is hij me gevolgd. In het casino stond hij huilend voor me. GXDVXRDMMX! Riep hij: Inge, waar ben je mee bezig! Hij heeft me letterlijk bij de automaat vandaan getrokken mee naar huis.

Die nacht was het keerpunt. Een soort interventie. Tot diep in de nacht hebben we samen het internet afgestruind naar informatie over gokverslaving. Mijn vriend wist eerder wat er met me aan de hand was dan ik. Hij regelde een intake gesprek bij een verslavingskliniek en daar moest ik een lijstje met vragen beantwoorden. Was ik voortdurend in gedachten bezig zijn met gokken? Voelde ik een roes tijdens het gokken en kon ik niet stoppen tot al mijn geld op was? Werd ik onrustig of geïrriteerd als ik niet kon gokken. Loog ik over het gokken? Was ik in financiële problemen gekomen door het gokken? Was het gokken ten koste gegaan van vriendschappen en relaties? Tot mijn schrik kon ik alle vragen met ‘ja’ beantwoorden. Het klinkt misschien raar, maar ik leefde zo in ontkenning dat ik toen pas écht – toen ik dat lijstje zwart op wit voor me had – realiseerde waar ik mee bezig was. Het was alsof ik wakker werd uit een nachtmerrie.

Vanaf toen ging het snel. Ik startte vrijwel meteen met een intensief behandeltraject. Ik kreeg individuele therapie en groepsgesprekken. In een paar maanden tijd heb ik mijn hele leven onder handen genomen. Hoe was ik op dit punt gekomen en waar kwam die drang om te vluchten vandaan? Ik heb heel veel geschreven, rollenspelen gedaan, gedragstherapie, creatieve therapie, zelfs relatietherapie, want ook in onze relatie bleken dingen niet te kloppen. Eigenlijk was het een periode van totale bezinning, reflectie op mijn leven, patronen doorbreken en leren hoe dingen anders kunnen. Ik moest leren voelen wat goed is voor mij, grenzen leren aangeven, eerlijk durven uitspreken wat ik denk en voel.  Het was niet makkelijk. Ik heb veel gehuild en moest onder ogen zien wat ik mezelf en mijn omgeving had aangedaan. Maar door al die minder mooie dingen te accepteren en mezelf te vergeven,  is er een nieuw soort vrijheid gekomen. Ik schaam me niet meer en ik voel me ook niet meer schuldig. Ik weet nu wat ik nodig heb om gezond te functioneren en doe mijn best om het beter te doen. Ik kan mezelf weer aankijken in de spiegel en dat is goud waard.

Ik ben mijn vriend enorm dankbaar voor alles wat hij gedaan heeft. Dat hij nog gelooft in mij na alles wat ik hem heb aangedaan, vind ik werkelijk een godswonder. We zijn samen naar het casino gegaan en hebben afgesproken dat ze mij niet binnen laten. Mijn vriend beheert voorlopig mijn bankpasjes en dat vind ik prima. Ik heb een tijdje in de ziektewet gelopen, toen ik in het begin heel intensief bezig was met therapie en begeleiding. Sinds een half jaar werk ik weer. Ook op mijn werk heb ik eerlijk verteld wat er speelde bij mij. Ik vond het heel eng en confronterend om dat gesprek aan te gaan, maar mijn baas reageerde heel aardig en met compassie. Al met al krijg ik heel veel steun en begrip van mijn omgeving. Veel meer dan ik verdien. Ik heb veel goed te maken bij iedereen, en ook bij mijn kinderen. Al die jaren dat ik met mijn hoofd in het gokken zat was ik er niet voor hen. Niet écht. Ik heb het gevoel dat ik een tweede kans heb gekregen en die pak ik met beide handen aan.’

Een eerdere versie van dit verhaal verscheen in Fabulous mama. 

Jaarlijks zoeken ruim 2000 mensen hulp bij de verslavingszorg vanwege een gokprobleem. De laatste jaren groeit vooral het aantal mensen dat problemen heeft met online gokken.
Een gokverslaving kan ernstige gevolgen hebben op het gebied van geld, werk en familie. Zelfstandig stoppen is niet of nauwelijks mogelijk.
In Nederland zijn meerdere klinieken en instellingen die professionele hulp bieden bij een gokverslaving. Vaak gaat therapeutische hulp samen met deelname aan een praatgroep.

Op de website van Gamblers Annymous staan twintig vragen over gokken. De meeste dwangmatige gokkers  zullen tenminste zeven van deze vragen met ‘ja’ beantwoorden. www.gamblersanonymous.nl

Image by Free-Photos from Pixabay

Mijn gekozen waardering € -

De artikelen van Anne verschenen eerder in tijdschriften en kranten waaronder Fabulous Mama, Viva, Margriet, Linda en NRC Next. Anne is cultureel antropoloog en eigenaar van Uitgeverij 11