Jetty Mathurin zoekt een man die schoon is en niet gierig

Ze wist het twee jaar geleden honderd procent zeker, na ruim dertig jaar zou Jetty Mathurin een punt zetten achter haar carrière. Door ingrijpen van haar eigen kleinkinderen is de cabaretière nog echter volop actief. ‘Leuk, maar het liefdesleven schiet er daardoor wel bij in. Op die ene Kroaat na ben ik al sinds 1994 vrijgezel en dat ben ik zat!’

Ze heeft drie kinderen en zeven kleinkinderen dus als oma heeft Jetty Mathurin (66) het druk genoeg. Als oudste uit een gezin van negen echter gesneden koek voor de in Suriname geboren cabaretière. Ze is de drukte gewend en geeft stiekem toe ook niet meer zonder te kunnen. Na een carrière van ruim 30 jaar besloot Jetty in 2015 dat het welletjes was geweest en tijd geworden om de lolbroek aan de wilgen te hangen. Het waren echter haar eigen kleinkinderen die de Amsterdamse aanspoorden toch vooral door te gaan en de taak van oma dan maar parttime te vervullen. Gevolg: wederom een nieuwe theatershow met de titel De Overdracht, welke vanaf eind september door het land trekt. ‘Blijven werken en in het theater staan houdt me jong’, aldus Jetty. En het moet gezegd; slechts de grijze coupe verraadt haar leeftijd want verder oogt de actrice allesbehalve een oma op leeftijd. Met alle invloeden van dien is er echter nauwelijks tijd voor een nieuwe liefde en dat steekt Jetty. ‘Gustaaf, de vader van mijn kinderen is, denk ik, de laatste serieuze relatie geweest die ik heb gehad. En dan hebben we het over lang geleden: 1994. Waarom we niet meer bij elkaar zijn? Als je me dat een week na mijn scheiding had gevraagd dan had ik je dat haarfijn kunnen uitleggen. Nu heb ik werkelijk geen idee meer. Gustaaf is een hartstikke fijne man met wie ik ook nu nog regelmatig contact heb over de kinderen, kleinkinderen of wanneer ik iets grappigs heb meegemaakt. Toch zal er ergens onderweg wel een kink in de kabel zijn gekomen.’

Dochter Nicole Terborg, presentatrice bij de VPRO, haakt in en weet wel waar de oorzaak ligt: ‘Pa en ma probeerden elkaar te veel te veranderen. Ma heeft altijd wel een babbeltje klaar en ging haar eigen weg in haar carrière, terwijl pa meer een rustige, observerende filosoof en kunstenaar is. Op de lange termijn werkte dat niet. Gelukkig is er nooit iets over onze hoofden gespeeld en ik ben altijd weer blij om te horen wanneer ze weer even contact met elkaar hebben gehad.’ Jetty geeft toe voorzichtig te zijn in de liefde en misschien zelfs wel een beetje bang. ‘Omdat ik een bekend gezicht heb kan ik nooit eens in een bepaald soort anonimiteit op ‘ontdekkingstocht’ gaan. Daarbij weet ik vooraf niet of mannen oprecht geïnteresseerd zijn in mij persoonlijk of in de bekende Nederlander. En dat is jammer want de intimiteit die een man me kan geven, dat mis ik wel degelijk. Tegelijkertijd zou ik het, met pijn in het hart, ook accepteren als de liefde niet meer voor mij zou zijn weggelegd. Er zijn voorbeelden genoeg van mannen en vrouwen die single dood zijn gegaan. Dat kan gebeuren maar ik zou dat dan wel heel jammer vinden.’

Dochter Nicole is echter vastberaden het niet zover te laten komen. Nicole: ‘We hebben al eens gesproken over een webserie Jetty en haar dochters, waarin ik en mijn zus Etlien een nieuwe man voor haar zoeken. Daarnaast bespreken we ook andere maatschappelijke onderwerpen, zoals opvoeden, racisme en het feit dat er qua zwarte vrouw zoveel meer is dan alleen de geijkte plaatje als die van Big Momma of seksbom. Maar die liefdesmissie is een hele grote. Op het toneel heeft ma wel de ballen die ze in haar eigen leven soms wat meer kan gebruiken. Het lijkt soms of ze honderdduizend excuses zoekt om niet aan een nieuwe relatie te hoeven beginnen dan redenen te vinden waarom dat wel leuk zou kunnen zijn.’

Schokkend filmpje
Jetty schaterlacht hard en uitvoerig en bevestigd direct wat dochterlief zegt: ‘Ja, maar een man moet schoon zijn! En hij moet van mij kunnen houden, maar ook van mijn hele familie. Mijn dochters en kleinkinderen krijg je er echt bij. Het is het hele pakket of anders niets. Daarnaast moet hij niet gierig zijn in het delen van zijn gedachten, een goed gesprek kunnen voeren en van reizen houden. Een tijdje terug reisde ik namelijk met mijn dreumesen nog naar Thailand, Suriname en Curaçao en daar kwamen later Vietnam en Cambodja nog bij. De missie die mijn dochters nu voor me hebben, hadden ze al eerder. Jaren geleden maakten ze eens, buiten mijn medeweten om, een internetprofiel op een datingsite voor me aan. Daar kwam een ontmoeting uit met een man in Heerhugowaard om te gaan wandelen. Alleen, het regende pijpenstelen! ‘Dat kon niet de bedoeling zijn’, dacht ik. Mijn prins op het witte paard staat met twee tickets naar de tropen op me te wachten op Schiphol, haha. Deze meneer was een woeste Kroaat met heel veel haar die gek was op mijn dikke billen. En dan heb ik nog de kleinste in de familie, kun je nagaan. Het bleef echter bij ‘onderzoeken’ en niets meer dan dat.’

Met nog enkele maanden te gaan tot de eerste theatervoorstelling, blijft de focus voorlopig liggen op de voorbereiding hiervan. In haar voorstellingen stipt Jetty graag maatschappelijke thema’s aan, zoals ook in haar vorige show #LOL. De actrice kreeg haar publiek stil met een schokkend filmpje over de arrestatie van een zwarte man in Amerika. Deze verliep zo heftig verlief dat de man in kwestie het niet overleefde. ‘Daar kan ik dus niet van slapen’, zegt ze. ‘Tijdens Sinterklaas intochten hier ging het er hier een paar jaar geleden bijna net zo aan toe en bij mij in de Bijlmer zag ik ook eens hoe een vrouw veel te hardhandig werd aangepakt door de politie. Ik besloot het er niet bij te laten zitten en riep de agent na de ik aangifte zou gaan doen. Zijn reactie? ‘Je doet maar, het loopt toch met een sisser af’. Hij heeft helaas nog gelijk gekregen ook, maar die melding op het bureau is er wel gekomen. Nog diezelfde dag! En in mijn show besteed ik opnieuw aandacht aan dit soort zaken. De kinderen van mijn kinderen hebben me laten inzien dat ik dat podium nog niet kan missen. Ik wil de mensen nog te veel vertellen en daarnaast; waar vind je zo’n donkere vrouw als ik met op haar leeftijd nog geen enkele rimpel en prachtige, strakke benen? Een vrouw die halverwege haar leven de carrièreswitch maakte van onderwijzeres en logopediste naar actrice.’

Dikke brasa voor Maxima
Dochter Nicole kijkt nog steeds met bewondering naar haar moeder en het lijkt wel alsof die bewondering de laatste jaren alleen maar toeneemt. Ze legt uit: ‘Ik zie ma steeds meer toegroeien naar de oudere vrouw ‘Taante’ die ze op de bühne al heel lang speelt. Meer nog dan in het echte leven geeft ze iedereen die dat verdiend ervan langs en ze laat zich niet intimideren door rangen en standen. Zo gaf ze oud-premier Jan Peter Balkenende een flinke veeg uit de pan toen hij sprak over de VOC-mentaliteit en de succesvolle gouden eeuw voor Holland. Succesvol? Voor ons was die tijd allerminst fijn. Zwarte mensen werden slaaf gemaakt!’ Jetty weer: ‘Ja, en koningin Maxima gaf ik eens in het openbaar een dikke brasa (knuffel, red.) toen ze er eventjes doorheen zat na de dood van Johan Friso. Die vrouw is ook maar gewoon een mens. Net als haar dochters Amalia, Alexia en Ariane, die hockeyen op dezelfde club als mijn kleindochter Elora (11). Ze woont in Voorschoten maar sport in Wassenaar. Ik ga regelmatig kijken en dan zie ik die meisjes van Oranje ook altijd even voorbij komen. Gewoon tussen alle andere kinderen en dat moet ook vooral zo blijven. Stel je voor dat mijn kleindochter in een soort bunker haar sport zou moeten beoefenen omdat er toevallig drie prinsesjes spelen. Dat moeten we toch niet willen?’

Elorah is op papier Jetty’s nichtje, aangezien het de dochter is van haar jongste zus Etlien. Maar omdat deze ruim zeventien jaar jonger is en al op haar negende vanuit Suriname bij Jetty en Gustaaf in Nederland kwam wonen, bestaat er ook een moeder-dochter relatie tussen de twee. Etlien: ‘Omdat het met mij niet zo goed ging op school, besloten onze ouders dat het beter was als ik bij Jetty ging wonen. Het klinkt misschien raar, maar toen mijn moeder stierf had ik het daar niet buitensporig moeilijk mee. Het voelde meer alsof mijn oma overleed, omdat mijn zus Jetty meer de rol van moeder voor mij vervulde. Elora, die bij Jetty thuis geboren is, weet daarom ook niet beter dat haar tante eigenlijk meer haar oma is. Ook al is dat op papier niet zo. Naast die ene ‘kleindochter’ is Jetty ook grootmoeder van Naeem (4), Jah-Noah (4), Desai (15), Kayra (13) en nog twee jongens uit een samengesteld gezin die evengoed bij oma Mathurin mogen aanschuiven. ‘Mooie mensen, die kids van mijn eigen kinderen Nicole, Glynis en Luc. Desai is heel handig met iPads en iPhones, dus indirect heeft hij een beetje meegeschreven aan mijn vorige theatershow, die helemaal gaat over deze nieuwe technische snufjes. Maar ook over social media die je via deze apparaten kunt bekijken. Want wist je bijvoorbeeld dat Twitter min of meer aangeeft hoe hoog je staat op de BN’er ladder? Zo heeft Gerard Joling 253.000 volgers, iemand als Dries Roelvink ruim 17.000 en ik maar 1.900. Misschien ben ik daarom wel helemaal nooit BN’er geweest, haha. Op straat roepen ze namelijk ook weleens Gerda Havertong naar me. Zien ze dat verschil dan echt dan niet?

Via Facebook kan ik al deze mensen in de gaten houden en door mijn kleinkinderen bij de show te betrekken combineer ik het artiest en het oma zijn perfect. Ik mag er van mijn kinderen bij blijven en ik word niet weggeduwd. Ik doe er nog toe en dat maakt het dat ik nog zo energiek en gezond in het leven sta. Mijn vader werkte veertig jaar als lasser bij de Suralco en laste dus letterlijk de eindjes aan elkaar om de bordjes rijst te bekostigen waar ik groot van ben geworden. En ma gaf me raad op de manier zoals ik die nu aan mijn kinderen en kleinkinderen geef. Nog steeds roep ik zelf ‘mama-mama’ wanneer ik iets eng vind. Als ik op het nieuws weer eens een onthoofdingsvideo’s voorbij zie komen, dan zap ik snel naar een ander net. ‘Waarom kijk je naar die dingen! Je weet dat je er niet tegen kan’, hoor ik mijn moeder dan in mijn hoofd al roepen. Nu ligt ze bij God en als het ook ooit mijn tijd is, dan zou ik best in het harnas willen sterven. In het theater oefen ik die dood ook alvast met het publiek. Elke avond ben ik neergevallen en dan deden de mensen in de zaal het geluid van de klap na. Erg geestig. En als het dan zover is dan moet het ook snel klaar zijn. Aan mijn lijf geen lijkenwassers, zoals dat gebruikelijk is in de Surinaamse cultuur. Dan wassen een stel bazige types je hele lichaam met alcohol, waarbij ze allerlei rituelen uitvoeren waar je eigen familie dan niet bij mag zijn. Nee, niets voor mij. Voorlopig is oma Jetty er nog wel eventjes, maar na mijn dood wil ik dat mijn as in twee delen wordt opgedeeld en uitgestrooid in zowel de Suriname Rivier in Paramaribo als in de Brabantse Maas. Dan ben ik hier en ben ik daar, ik ben overal.’

Mijn gekozen waardering € -