De Brit Jimmy Nelson is een zeldzaam goed fotograaf. Reizend over de hele wereld weet de zoon van een geoloog zich toegang te verschaffen tot inheemse volkeren die niet graag in het middelpunt van de belangstelling staan. De kiem voor zijn werk werd gelegd in zijn puberjaren, tijdens een reis door Tibet. Gewapend met een camera legde hij alles wat hij tegenkwam vast. Het leidde bij terugkomst in Engeland tot publicatie door National Geographic –en tot zijn internationale doorbraak. Die bekendheid leverde op zijn beurt weer nieuwe inspiratie én opdrachten op en bracht Nelson in oorlogsgebieden en afgelegen streken.
Nadat Nelson zich in Nederland vestigde, startte hij in 2010 met een omvangrijk project: ‘Before They Pass Away’. Drie jaar lang reisde hij de wereld rond om inheemse stammen in alle werelddelen te vereeuwigen met een oude camera. Heel gemakkelijk was dat niet, bekende Nelson tijdens een TED Talk: het duurde volgens hem ‘maanden’ om de teruggetrokken volkeren te bereiken en vervolgens nog eens ‘weken’ om hun vertrouwen te winnen en goedkeuring te krijgen –geen geringe opgave bij volkeren die wellicht nog nooit eerder iemand van een ander continent zagen, laat staan een met een camera.
Dat die tijdsinvestering de moeite waard was, mag duidelijk zijn voor wie het fotoboek ‘Before They Pass Away’ –en het latere werk ‘Homage to Humanity’– bekijkt. Nooit eerder kwam een fotograaf dichter bij volkeren die afgelegen leven en waarvan we tot voor kort het bestaan alleen maar konden vermoeden. Eindelijk is er inzicht in de leefwereld en leefwijze van exotische stammen –op een manier bovendien die maar weinig fotografen Nelson zouden kunnen evenaren.
In november van het afgelopen jaar verscheen een vervolg op ‘Before They Pass Away’ en ‘Homage to Humanity’, al zou de naam ‘bloemlezing’ misschien beter zijn. In ‘The Last Sentinels’ bundelt Nelson beelden uit zijn eerdere boeken. Dat resulteert in een selectie prachtige platen van volkeren uit alle windstreken. Via de speciale ‘Jimmy Nelson’-app leren lezers de geportretteerde volkeren en hun gebruiken bovendien beter kennen: filmpjes met uitleg en verhalen brengen de stammen als het ware tot leven.
Dat ‘The Last Sentinels’ als paperback verschijnt is jammer, want daardoor boet het ‘koffietafelboekidee’ behoorlijk aan kracht in. Zo’n boek krijgt immers voor een groot deel zijn charme door zijn enorme omvang en luxe uitstraling –en die ontbreken simpelweg.
Toch valt er nog veel te bekijken en verwonderen, want doordat het fotoboek nauwelijks tekst bevat, krijg je volop ruimte om te kijken, je fantasie de vrije loop te laten. Bovendien stimuleert het fotoboek tot overdenking. Want al kijkend naar de prachtige foto’s van de wereldbewoners in hun unieke omgeving krijg je vooral het verlangen om ze te laten voor wat ze zijn. Jimmy Nelson had de eer om hen te bezoeken, maar dat zou voor alle andere mensen genoeg moeten zijn. Laat die inheemse volken maar hun eigen teruggetrokken –en voor Westerlingen vaak ‘primitieve’– leven leiden. Wij doen het wel met de beelden.
‘The Last Sentinels’
Jimmy Nelson
€ 46 via https://www.jimmynelson.com/
