Vijf Oscars won het echtscheidingsdrama Kramer vs. Kramer in 1979. Dustin Hoffman schitterde tegenover Meryl Streep als de hyperambitieuze reclameman Ted, die niet in de gaten heeft dat zijn vrouw Johanna wegkwijnt in een liefdeloos huwelijk. Haar vertrek komt als een donderslag bij heldere hemel, Ted moet voor het eerst écht voor zijn zoontje Billy zorgen. ‘In welke klas zit je ook alweer, Billy?’
Rick Engelkes treedt in de gelijknamige nieuwe theaterversie in Dustins voetsporen, terwijl Pia Douwes tracht Streep te doen vergeten. De affiche van de Nederlandse Kramer vs. Kramer meldt nadrukkelijk gebaseerd te zijn op het boek, maar die afleidingsmanoeuvre is vergeefse moeite bij de voornamelijk veertigplussers in de zaal. De toneelbeelden moeten concurreren met de filmherinneringen.
Deze première past in de trend in theaterland om bekende film- en boektitels te hergebruiken. In crisistijden moet je op zeker spelen, dus dan zijn Saskia Noorts Terug naar de kust, Gerard Reves De Avonden of Herman Kochs Het Diner een zekerheidje aan de kassa. Het levert meestal tamme producties op, die wel volle zalen trekken. Dat het ook cultureel correct kan, bewijst een regisseur als Ivo van Hove. Hij ‘vertoneelt’ ook films bij Toneelgroep Amsterdam, maar probeert dan wel een radicaal eigen draai te geven aan de filmscenario’s van John Casavetes, Pasolini en Antonioni. Met veel live videobeelden en andere technische ingrepen zet hij het basismateriaal naar zijn hand. Resultaat? Intellectueel interessant en emotioneel aangrijpend gaan zelden samen bij Ivo.
Pia vs. Meryl
Terug naar Kramer vs. Kramer. Regieveteraan Mette Bouhuijs houdt het rustig en laat het familiedrama van Ted versus Johanna zijn werk doen. Succes van dit echtscheidingsepos valt of staat met de vraag of je sympathie voor Johanna kunt opbrengen. Net zoals een Medea niet is geslaagd als je niet begrijpt waarom zij haar kinderen doodt.
Waarom verlaat een moeder haar kind? Om ‘zichzelf te zoeken’, legt Johanna uit aan Ted. Ze voelt zich opgesloten in haar huwelijk, moet een eigen levenspad opzoeken en laat haar kind bij hem achter. Opeens komt het stuk hier (ondanks mobieltjes en opgehipt taalgebruik) gedateerd over, dit klinkt wel erg emancipatie-jaren-zeventig-achtig. Waar doet die vrouw moeilijk over? Daarna verschuift het vizier naar vader Ted en zijn pogingen om zich de vaderrol eigen te maken. Pia Douwes heeft dus weinig tijd om het publiek voor zich te winnen. Daar slaagt ze dan ook niet in, ze kan beter zingen dan acteren. De sympathie gaat vooral uit naar het schattige jongetje Billy en de stuntelende vader Ted. Daarmee wordt de angel uit het stuk gehaald, en geniet het publiek vooral van de vader-zoon interactie.
De filmversie was een echte tearjerker met een huilende Billy.
www.youtube.com/watch?v=BJzPveOGKe0
Dat kan van de piepjonge David Rebergen live op het toneel niet verwacht worden. Het blijft bij schattig knuffelen met papa of de buurvrouw Roos. Margreet Boersbroek schittert in die tragikomische rol. Ook Kees Boot als hartsvriend Bob steelt de show, met een briljant intermezzo als ober. Beetje pijnlijk als de bijrollen meer punten scoren dan de hoofdrolspelers.
Doordat het lot van moeder Johanna de kijker koud laat, en zoontjelief niet aan het snikken te krijgen is, wint in deze toneelversie de lach van de traan. Het resulteert in een kabbelend aangename avond, waarbij de zakdoeken thuis kunnen blijven.
http://www.kramervskramer.nl Tournee t/m 18 mei
