Lake Placid 1932 mede betaald met geld voor werklozenzorg

De Olympische Winterspelen kosten gemiddeld vijf keer zoveel als de organisatoren aan het begin voorschotelen. Sportgeschiedenis rekent het de komende weken helemaal uit, van 1924 tot en met 2018. Bij de organisatie van de Winterspelen van 1932 in Lake Placid werden de fondsen voor werklozen aangesproken – nota bene midden in de crisistijd.

In 1932  werden voor de eerste keer de Winterspelen in de Verenigde Staten gehouden, en dat in crisistijd. ‘De voorbereidingen zijn reeds in vollen gang,’ aldus de Sumatra Post op 4 december 1930 over Lake Placid. ‘Ongeveer 1.5 millioen gulden zijn beschikbaar voor de organisatie.’

Voor $100.000 werd een ijsstadion gebouwd met 4000 zitplaatsen – precies evenveel als het aantal inwoners van Lake Placid. Zo klein was dat wintersportoord toen nog…

HET COMPLETE OVERZICHT 1924 – 2014

Inzet van werklozen

Na een maand was er al een half miljoen gulden extra nodig, waarvoor een onorthodoxe maatregel werd getroffen, zo wist De Tijd op 2 januari 1931. ‘Dit bedrag komt op kosten van de werkloozenzorg, daar de werkzaamheden voor den bouw van een en ander door werkloozen zal geschieden.’

Uit bovenstaande maatregel lijkt alsof de paniek was toegeslagen bij de organisatoren, die met serieuze tekorten te maken hadden. Op veel steun van hun landgenoten hoefden ze in crisistijd niet te rekenen, schreef De Sumatra Post op 25 februari 1932:

‘De Amerikaansche vrijgevigheid heeft blijkbaar eenzelfde koude douche gehad, want er is niet meer dan 10.000 dollars ontvangen. Om het benoodigde kapitaal bijeen te brengen, heeft men schuchtere pogingen in de groote steden aangewend ten einde naar het voorbeeld van 1928, één cent per inwoner los te krijgen, doch men twijfelt aan het resultaat. Een stad als New York bijv. heeft te veel zorgen aan het hoofd door haar 500.000 werkloozen, dan dat zij zich met een inzameling kan bezighouden, die alleen Lake Placid ten goede komt.’

(In dit artikel stond trouwens nog iets heel merkwaardigs: vanwege sneeuwtekort in Lake Placid werd die per vrachtauto aangeleverd. ‘Doch het was al spoedig afgeloopen met deze sneeuwkaravanen, want speurende douanebeambten hadden gemerkt, dat de sneeuw tevens als dekmantel van flesschen whisky diende.’)

Tegenover de uitgaven, groot 2.712.000 gulden, staan slechts 230.400 gulden inkomsten.

Lening in crisistijd

Lake Placid werd door deze omstandigheden gedwongen een lening aan te gaan van een half miljoen gulden – in onze tijd vergelijkbaar met zo’n 4 tot 5 miljoen euro. Dat is nogal een bedrag voor een plaats met 4.000 inwoners en al helemaal in crisistijd.

De Winterspelen van 1932 liepen uit op een financieel drama. De Sumatra Post op 17 maart 1932: ‘Tegenover de uitgaven, groot 2.712.000 gulden, staan slechts 230.400 gulden inkomsten, zoodat de spelen met een nadeelig saldo van 2.481.600 gulden sluiten.’

Daarmee was het uiteindelijke tekort van 1932 veel groter dan het startbudget. Lake Placid hield er schulden aan over én een stadion met evenveel plaatsen als inwoners. Precies wat een maatschappij in crisistijd nodig heeft.

Mijn gekozen waardering € -

Sporthistoricus. Auteur van de Bosatlas van het Nederlandse voetbal. De enige Amsterdammer, die is afgestudeerd op Feyenoord.