Meer dan 10 jaar na de moord op Libanons voormalige minister-president Rafic Hariri, verwelkomde het Libanon Tribunaal in Leidschendam op 16 april dan eindelijk de eerste beklaagde. Het betrof de 32-jarige journaliste Karma Khayat, sinds 2014 tevens vice-voorzitter van de Libanese TV zender Al Jadeed.
Khayat hangt een gevangenisstraf van 7 jaar en/of een boete van 100.000 euro boven het hoofd wegens “obstruction of justice.” Onder haar leiding zond Al Jadeed in 2012 een serie programma’s uit waarin 11 getuigen in de rechtszaak (anoniem) werden geïnterviewd.
'Vrijheid van meningsuiting komt met verantwoordelijkheden,' aldus openbaar aanklager Kenneth Scott. 'Het gedrag van de media brengt mensenlevens in gevaar.'
Khayats advokaat Karim Khan waarschuwde het tribunaal 'not to shoot the messenger.' Volgens hem ligt de fout bij het lekken van de namen. De media vervulden slechts hun kritische rol.
Naast de links georiënteerde tv-zender Al Jadeed TV werd ook de Libanese krant Al Akhbar in staat van beschuldiging gesteld. Die zaak dient later dit jaar. Anders dan Al Akhbar toonde Al Jadeed geen namen of gezichten.
Het is niet de eerste keer dat interne informatie van het Libanon Tribunaal voortijdig naar buiten komt. Sterker nog, het justieel onderzoek en de rechtszaak bleken tot nu toe zo lek als een mandje.
'Het is ons recht te weten hoe ons belastinggeld wordt besteed,' stelde Khayat voorafgaand aan de rechtszaak.
60 miljoen per jaar
Het jaarlijks budget van het in 2007 opgerichte tribunaal bedraagt zo’n 60 miljoen per jaar. De helft daarvan wordt door opgehoest door Libanon, een land dat al jaren met een enorme staatsschuld kampt.
Het tribunaal werd opgericht om de verdachten te veroordelen die achter de explosie zaten die in 2005 het leven beëindigde van de Libanese staatsman Rafic Hariri en 22 anderen.
Aanvankelijk wees de beschuldigende vinger vooral naar Assad en het Syrische leger dat, kort na de bomaanslag, gedwongen was zich terug te trekken uit Libanon.
Maar de laatste jaren verschoof de aandacht zich geleidelijk naar Hezbollah, de sjiitische ‘Partij van God,’ die in 2006, een jaar na de dood van Hariri, een Israëlische inval tot staan wist te brengen. Vorig jaar januari werden vijf Hezbollahleden in staat van beschuldiging gesteld. Zij zijn inmiddels ondergedoken en Hezbollah weigert hen uit te leveren.
'Vandaag de dag hebben we een "trial in absentia" omdat hun namen al lang bekend waren,' zei Khayat. 'Iedereen wist wie zij waren voordat de namen officieel bekend werden gemaakt.'
Meer Lekkende Media
Onder meer de Franse krant Le Figaro, de Canadese TV zender CBC en het Duitse tijdschrift Der Spiegel publiceerden gedetaileerde informatie over de zaak tegen de vijf Hezbollah leden. De bewijsvoering is gebaseerd op een ingewikkelde analyse van mobiele telefoongesprekken en netwerken vòòr en ten tijde van de bomaanslag. Voor meer info zie hier.
In een eerder stadium van het onderzoek vielen verschillende kroongetuigen door de mand. Mohamed Zuhair Siddiq, bijvoorbeeld, was lange tijd de grote man van de openbaar aanklagers, totdat bekend werd dat hij een voormalig Syrisch geheim agent was. Hij was getuige af toen een authentieke geluidsband boven water kwam waarop hij instructies ontvangt van de familie Hariri.
Ook in strikt juridische zin blijft het Libanon Tribunaal een vreemde eend in de bijt binnen de internationale rechtspraak in Den Haag en omstreken. Immers, het Internationaal Strafhof en daaraan gerelateerde tribunalen werden in het leven geroepen om massale misdaden als genocide te vervolgen. Het Libanon Tribunaal is de uitzondering op de regel. Het is de eerste en enige keer dat een internationaal tribunaal zich richt op de moord op een individu.
De moord op Hariri was van begin af aan een heet hangijzer. Beschulidigingen vlogen over en weer. Door de blunders begaan tijdens het politie onderzoek en het hoge “vergiet karakter” van het Libanon Tribunaal, echter, zijn meer en meer Libanezen ervan overtuigd dat de zaak een speelbal is van deze of gene geheime dienst.
Waar of niet waar, èèn ding is zeker: 10 jaar na de moord op Hariri, en een half miljard dollars armer, zijn we vooralsnog geen stap dichter bij opheldering van de moord en de enige beklaagde in de banken is … een journaliste.
