Met dank aan vaders autoradio

Van de rits van je vest tot een elastiekje: overal zit muziek in. In de voorstelling "Muziek maken met Dirk Scheele" deelt de kinderpopster zijn fascinatie als geluidenfreak met zijn jonge publiek. "Als een kastdeurtje piept doe ik het nog drie keer open."

Was het om het lijntje naar zijn vader, was het vanwege de muziek, of allebei? Zelf zegt hij er niet precies de vinger op te kunnen leggen, maar feit is dat de vonk tussen Dirk Scheele en de muziek oversloeg via een autoradio. Gered uit de wagen waarmee zijn vader dodelijk verongelukte, toen Dirk Scheele nog maar zes jaar oud was. “Dat ding lag bij ons thuis, behoorlijk gehavend”, vertelt hij. “Ik mocht de radio hebben van mijn moeder, heb ‘m met plakband min of meer gerepareerd en sindsdien stond -ie altijd aan. Hij ging mee de tuin in en zelfs als ik bij m’n opa en oma ging logeren.”

Bij wat er uit dat speakertje kwam gingen als vanzelf ook zijn eigen handen jeuken. Hij gebruikte een lege doos als trommel, bouwde met zijn broer (gitarist Christiaan Scheele) van plankjes, spijkers en elastiekjes een instrument dat op een gitaar leek. “In een band spelen, dat was mijn droom. Maar het leek me ook onbereikbaar.” Wat hielp was dat hij uit een muzikale familie komt. Vader was kerkorganist, moeder speelde viool, en opa van moederskant piano en gitaar. “Zelf wilde ik drummen, maar dat zag mijn moeder niet zo zitten, dus werd het gitaarles.”

Een geel T-shirt en een bonte schare knuffels

Spelen in een rockgroep is allang geen droom meer, al staat coverband Guitar Fever even op een lager pitje in afwachting van een doorstart. Maar zijn sterrenstatus dankt Dirk Scheele aan zijn carrière als popartiest voor kinderen. Al 28 jaar maakt hij met zelfgeschreven liedjes programma’s voor theater, televisie (o.a. Nickelodeon) en online kanalen. Zijn eigen You Tube-kanaal telt 55.000 abonnees. Donkere bos krullen, geel T-shirt, een bonte schare knuffels om zich heen: zo kennen kinderen hem. Nog altijd put hij uit zijn ervaringen als muziektherapeut voor kinderen met een beperking. Contact maken en samen plezier hebben, daar draait het om.

De woorden van een docent op de open dag voor de opleiding muziektherapie zijn hem altijd bijgebleven. “Hij maakte duidelijk dat het daar niet draait om een perfecte uitvoering van een pianoconcert van Beethoven, maar om de vraag of je muziek weet te krijgen uit een tafelpoot.” Laat dat maar aan Dirk Scheele over. De overtreffende trap is het soloprogramma ‘Muziek maken met Dirk Scheele’, dat op 20 oktober in Paradiso in Amsterdam in première gaat maar waarmee hij nu al door het land toert, van Rotterdam tot Enschede. De muzikant laat vanuit zijn huisje op het podium alles tot klinken komen, van een balpen tot een sleutelbos. Zelfs in fruit blijkt muziek te zitten. De kinderen in de zaal doen bij alles mee: van een ritsenconcert tot een bandsessie op het podium.

Kinderen laten ervaren dat je van al die geluiden muziek kunt maken

“Ik ben nou eenmaal een geluidenfreak”, verklaart Scheele waarom hij dit programma wilde maken. “Als een kastdeurtje piept doe ik het nog drie keer open. Omdat het zo’n mooi geluid is. En van al die geluiden kun je weer muziek maken. Dat wil ik kinderen laten ervaren.” We mogen het gerust als een missie zien, zeker nu het droevig is gesteld met het muziekonderwijs op scholen, zoals hij vaststelt. Terwijl het volgens hem bagage voor het leven oplevert, wanneer je in je vroege jeugd actief kennismaakt met muziek. “Het helpt je emoties te uiten, je leert samen te werken, het levert een enorme bijdrage aan je creatieve vermogens.”

Zelf begon hij in de afgelopen coronaperiode, toen optreden er niet bij was, met korte online concerten speciaal voor scholen en kinderdagverblijven. “Ik pak dat dit najaar weer op. Elke week een half uurtje rond een bepaald thema. De kinderen kunnen meedoen en de leerkrachten hebben een kapstok om ook op andere momenten met liedjes aan de slag te gaan.”

De focus op online leverde in de coronatijd meer nieuwe inspiratie op. “Ik zong al in het Duits en Engels, daar ben ik meer mee gaan doen. Voor ik het wist zat ik in Australië in een live-kerstshow met andere kinderartiesten. In Duitsland heb ik me aangesloten bij het netwerk Kindermusik.de, waardoor ik op Wereldkinderdag (zaterdag 18 september) meedoe aan het landelijke Dabba Dabba Du festival. Ik speel in Keulen, niet te ver weg, want de volgende dag sta ik weer in Bergen op Zoom.”

Als je kinderen niet betrekt bij wat je doet dwalen ze genadeloos af

Ook in de rustiger liedjes van Dirk Scheele is de kwinkslag nooit ver weg. Kwestie van inborst, beaamt hij. “Ik wil de dingen graag positief blijven zien. Wat niet wil zeggen dat ik me nergens druk over maak. Hoe we omgaan met het klimaat, dat het grote geld vaak wint; dat baart me wel zorgen.” Een publiek tussen pakweg twee en zeven jaar oud ga je daarmee niet om de oren slaan, maar toch schemeren zulke thema’s in sommige van Scheeles nummers wel door, vertelt hij. Zoals op zijn nieuwe cd ‘In de jungle’, die op 15 oktober verschijnt en ook de basis vormt voor een nieuwe theatertournee vanaf januari. “In een van die nummers vertrekt een ijsbeer noodgedwongen van de smeltende Noordpool. Na een lange reis komt hij terecht in de jungle, waar hij met open armen wordt ontvangen door de dieren daar.”

Verder dan aanstippen gaat het niet; Scheele staat niet als een schoolmeester op het podium. “Dat zou ook niet werken. Het blijft amusement. Hoeveel kinderen er ook van leren, uiteindelijk draait het om het plezier van muziek maken.”  Waarbij het de kunst is, merkt hij op, om ook met 800 kinderen in de zaal met iedereen zoveel mogelijk contact te blijven maken. Zijn grote voorbeeld daarin is de Amerikaanse rockzanger en gitarist Bruce Springsteen. “Hij slaat zijn armen om dat hele publiek heen. Zelfs in het grootste stadion heb je nog het gevoel dat hij alleen voor jou zingt.”

En daar komt meer bij kijken dan technische hoogstandjes, weet Scheele. “Ik moet vaak denken aan het verhaal van de hardrockgitarist Paul Gilbert, die werd gevraagd om op een school te komen spelen. Hij pakte geweldig uit, maar die kinderen keken verveeld toe. Als je ze niet weet te betrekken bij wat je doet dwalen ze meteen af. Zonder dat te verbergen.”

Mijn gekozen waardering € -

Journalist en tekstschrijver in kunst en cultuur.