Het programmaboekje bij De Mariavespers van De Nationale Opera bestaat eigenlijk alleen maar uit lijstjes en opsommingen van successen. De koninklijke opening van het Holland Festival 2017 was dus bij voorbaat al een doorslaand, bekroond succes. De Gashouder van de Amsterdamse Westergasfabriek, die steampunk-kathedraal waar geen mens niet van onder de indruk kan zijn, zinderde van verwachting. 1 uur en 55 minuten later was het applaus opmerkelijk ingetogen. Ik hoorde de koningin, die onder mij langs naar buiten liep, iets zeggen over dat sommige mensen nu snakken naar een sigaret. Wat was er gebeurd?
Aluminium
Kort samengevat: het was een kwestie van schaal. Om de Mariavespers optimaal tot hun recht te laten komen werd de zang bij vrijwel elk onderdeel anders ingericht. Dus bewogen zangers naar torens achter de tribune, ging een groepje naar links, een ander groepje naar rechts. Liep het koor naar het midden, dan weer naar achteren. Dit soort bewegingen kost niet alleen tijd, het levert als je niet oppast ook een geweldige bak herrie op.
Aluminium steigers hebben namelijk de neiging al luid te kraken als er een muis tegenaan plast, laat staan wanneer er een koorzanger overheen loopt. Dus was het enerzijds een uitdaging voor de techniek om de zaal ‘stil’ te maken, en anderzijds voor de zangers een kwestie van heel erg zachtjes lopen. En daar ging het dus mis.
Zeventig minuten
De weidse uitgestrektheid van de Gashouder doorkruisen kost al best veel tijd, als je dat ook nog eens sluipend op kousenvoeten moet doen ben je al snel uren bezig. Vandaar dat de muziek, die doorgaans in drie kwartier kan worden uitgevoerd, nu volgebouwd was herhalingen, extraatjes, vertraginkjes en meer, om de ruim een uur wandeltijd enigszins zinvol te kunnen vullen. Perfect uitgevoerd, natuurlijk. Maar dus wel zeventig minuten extra.
Omdat de zangers niet snel konden lopen, werd een en ander ook nog eens veel statiger en statischer dan de bedoeling kon zijn geweest. Dan krijg je last van de pepermuntjesstress die vooral het protestantse deel van het publiek kent uit de helenotenkerk van Putten. Je gaat wegdromen, zo nu en dan. Te lang nadenken over wat die enorme sculptuur in die gigantische piste eigenlijk moet voorstellen: een dooie potvis? Een reuzenoctopus in ontbinding? Een alien-jesus? Kan allemaal, en dan ligt het ding ook nog eens tamelijk ongelukkig in het zicht van zeker dertig toeschouwersplaatsen op de eerste rijen (terugkerend probleem voor openingen van het Holland Festival).
Is het hele project daardoor mislukt? Niet echt. Alle ingrediënten staan garant voor een topmenu. De keuken heeft de pan alleen iets te lang op een iets te zacht vuurtje laten sudderen. Dan gaan sommige bezoekers verlangen naar een peuk.
Goed om te weten
De Mariavespers zijn nog bij te wonen op zondag 4 en maandag 5 juni, om 20:00 u. Inlichtingen.
