#MeToo in tijden van oorlog: foute mannen azen op Oekraïense vrouwen en meisjes

"Beste mannen van Nederland en België, Er moet mij iets van het hart, want ik begin me te irriteren. Voordat je mij als oprichter en gangmaker van Steun Oekraïne een pb stuurt met het idee – wat van je krankzinnige hersenspinsels onderdeel uitmaakt – dat je via ons wel eens een leuke, mooie, intelligente en verzorgde Oekraïense vrouw (want dat zijn ze) in huis kan halen om op een gemakkelijke manier je leven wat aangenamer te maken, bedenk dan dat wij ook weten wat er nu in je hersenloze van geilheid doordrenkte gedachten omgaat."

Aldus een oproep van Andy de Schipper op social media. Deze Zeeuws Vlaming is de drijvende kracht achter de hulpactie Steun Oekraïne, die vluchtelingen vanuit Oost-Europa naar Nederland en België helpt. Hij en zijn teamgenoten worden daarbij echter ook geconfronteerd met ongepaste verzoeken. Hij waarschuwt op Facebook als volgt.

Misselijkmakend

“Je spoort werkelijk van geen meter dat dit ook nog maar in je gedachten opkomt, om onze organisatie als datingbureau te gebruiken en gematched te worden met vrouwen die nog maar net de dood zijn ontvlucht en waarvan de man zijn leven aan het geven is aan het front. Je bent ziek, misselijkmakend ziek om mij dergelijke verzoeken te sturen. Soms staan er zelfs wensen bij als “eerlijk en oprecht, of liefst zonder kind, of kind geen probleem.” Het is heerlijk om nu eens een man te treffen als Andy de Schipper die zijn seksegenoten op niet misverstane wijze vermaant. Nu de hulpacties in volle gang zijn en honderdduizenden vluchtelingen naar de EU trekken, wordt dit gevaar zichtbaar. Bepaalde mannen gaan zich te buiten aan grensoverschrijdend gedrag en tonen interesse uit niet-humanitaire motieven met particuliere ‘opvang’ van Oekraïense vrouwen. Alleen al in Polen heeft de politie meerdere keren moeten ingrijpen om te voorkomen dat kwetsbare personen in de handen vielen van louche ‘helpers’. De politie van Wroclaw arresteerde vorige week reeds een 49-jarige man op verdenking van verkrachting van een 19-jarige Oekraïense vluchtelinge. De Pool in kwestie bood via internet slaapplekken aan en lokte haar op die manier in de val.

Let extra op de kwetsbaren

Zo kunnen de kwetsbaren ten prooi vallen aan mensenhandelaren of slachtoffer worden van andere vormen van uitbuiting of seksueel misbruik, waarschuwen hulporganisaties. Naast de aanhouding van eerdergenoemd seksueel roofdier, weet persbureau Associated Press dat de Poolse politie net op tijd tussenbeide kwam toen een man ‘werk en een kamer’ aanbood aan een 16-jarig Oekraïens meisje op de vlucht. En in een Pools vluchtelingenkamp, in het grensgebied met Oekraïne, ontstond ophef toen vrijwilligers alleen maar vrouwen wilden helpen. Agenten die poolshoogte kwamen nemen, kregen een vreemde uitleg te horen. De mannen werden nerveus en vertrokken meteen. Ook in de Roemeense grensstad Siret stuurde de politie meerdere mannen weg die gratis ritjes aanboden exclusief aan vrouwen. #MeToo-taferelen in tijden van oorlog en ellende. Hoe verzin je het, maar nieuw is het fenomeen uiteraard niet.

Seks in ruil voor voedsel

Ook in de oorlog in Syrië waren er wantoestanden. Lokale medewerkers van hulporganisaties hebben vrouwen daar seksueel uitgebuit in ruil voor hulp. Het ging om mannen die hulpgoederen aanleverden. In een VN- rapport uit 2018 werden voorbeelden genoemd van Syrische vrouwen en meisjes die zelfs korte tijd met hulpverkleners moesten trouwen om voedsel te ontvangen in ruil voor seks. Ook voor allerlei andere zaken, zoals een lift met de auto, moesten lichamelijke handelingen worden verricht. De hulpverleners die het misbruik bij de BBC aankaartten, zeggen dat het zo wijdverspreid was dat veel Syrische vrouwen weigerden naar centra te gaan voor noodhulp, uit vrees dat ze met hun lichaam moesten betalen. Van alle kanten worden vluchtelingen uit Oekraïne daarom nu extra gewaarschuwd voor mensen die het niet goed met ze voor hebben. Zo zegt Joung-ah Ghedini-Williams, woordvoerder van de UN-vluchtelingenorganisatie, dat er altijd mensen zijn die misbruik willen maken van een humanitaire crisis. “Het is een recept voor een ramp”, zegt ook de Human Trafficking Foundation, die opkomt voor de belangen van vluchtelingen.

Geef hufters geen kans

Nog even terug naar de Zeeuws Vlaming Andy de Schipper, die zijn medemannen met nare bijbedoelingen zonder omhaal rechtstreeks aanspreekt: “Wij weten ook dat deze problemen op ons pad gaan komen en zullen zeer, zeer goed monitoren wat er gebeurt en we doen er alles aan om jou geen kans te geven. Met jouw idiote gedrag verpest je het voor de vrouwen die de bommen ontvluchten en je verpest het ook nog eens voor de mannen – want gelukkig zijn er daar genoeg van – die het wel goed voorhebben met de maatschappij. Dankzij jou moeten we deze mannen twee keer extra in de ogen kijken of er geen onderbuikgevoelens zijn. Wij zijn zelf ‘slechts’ vrijwilligers die ons steentje willen bijdragen. Ik roep iedereen op om deze signalen, als je ze kent in je omgeving, te melden. En als dat bij de officiële instanties niet kan, meld ze dan bij ons. We gaan anoniem met je informatie om. Geef deze hufters geen kans!”

Een veilige plek onder de zon

De secretaris-generaal van de Raad van Europa, Marija Pejčinović Burić, liet er op Internationale Vrouwendag een speciaal statement uitgaan. “We worden geconfronteerd met het sombere feit dat oorlog altijd wordt vergezeld van diverse vormen van onrecht jegens vrouwen en meisjes. Terwijl ze proberen te ontsnappen aan conflicten, worden zij nog kwetsbaarder, bedreigd door geweld, aanranding en verkrachting. Vrouwen en meisjes die het conflict ontvluchten hebben specifieke steun en bescherming nodig.” Daarom eindig ik met de tip dat je vrouwen en meisjes kunt verwijzen naar de Facebookpagina van ‘Host a sister to safety travel group‘. Hier vind je gecontroleerde adressen van vrouwen die hun Oekraïense ‘zusters’ een veilige stek aanbieden. Voorts bij (vermoedens van) seksueel misbruik: bel gratis en eventueel anoniem met Centrum Seksueel Geweld op 0800-0188 of chat via de website: centrumseksueelgeweld.nl.

Mijn gekozen waardering € -