Je zou er zomaar aan voorbij kunnen lopen, maar in de straten van Malmö zijn tientallen minikunstwerkjes te zien. Je moet wel even bukken, want ze zitten in gevels verstopt op straathoogte.
Kunstenaarscollectief AnonyMouse, niet te verwarren met de hackersgroep Anonymous, onthult met enige regelmaat straatinstallaties met een muizenthema. De muizen zelf blijven, net als de kunstenaars, liever anoniem, maar in de miniaturen wordt subtiel verwezen naar de kleine diertjes.
Zo verkoopt de miniatuurkiosk tijdschriften over muizen, en op de mini-tijdschriftenredactie worden kranten gemaakt met muizengerelateerde onderwerpen. In de kleine videotheek View Mauster zijn films te huur als Goudafellas en Fromage Gump.
Het begon in december 2016 met het Italiaanse minirestaurant Il Topolino (Mickey Mouse in het Italiaans) en een Franse notenwinkel. Een paar dagen na de opening werd het restaurant vernield, maar de kunstenaars herbouwden de installatie.
Wie heel goed kijkt, ziet dat het restaurant kazen uit Italië, Frankrijk en Zwitserland op de menukaart heeft staan. – beeld: AnonyMouse
In de daarop volgende jaren verschenen met enige regelmaat nieuwe minuscule creaties in de stad. Ze zijn ongeveer 30 bij 60 centimeter groot en zeer verfijnd uitgevoerd. Zelfs aan de kleinste details is gedacht. In de notenwinkel liggen noten uit verschillende delen van de wereld, voorzien van minuscule prijskaartjes.
En wie heel goed kijkt, ziet dat het restaurant kazen uit Italië, Frankrijk en Zwitserland op de menukaart heeft staan.
Muizen op tournee
In juli 2020 streek het collectief voor het eerst neer in Lund, waar ze onder meer een muizenapotheek openden. En sinds augustus van dat jaar kunnen de onzichtbare diertjes er ook terecht bij een lp-winkel. In de etalage pronken miniatuur-lp’s van Destiny’s Cheese en in plaats van de Beatles kruipen er vier muisjes over de beroemde zebra van Abbey Road.
Na wat uitstapjes binnen Zweden -ze kwamen onder meer in Stockholm en Borås- veroveren de muizen nu ook de rest van de wereld. Zo maakten de kunstenaars een tentoonstelling voor de Spaanse stad Bayonne, en zijn ze te bewonderen op Isle of Man.
Lees verder onder de foto.‘
We hopen vooral een beetje vreugde te brengen bij de voorbijgangers’ – beeld: Jon Nensén
Dat de muizen van reizen houden blijkt wel uit het feit dat ze begin dit jaar een café, planetarium en mini Diner openden in Tampa, Florida.
Een jaar eerder arriveerden ze nog in Quebec, waar ze onder meer een eigen radiostation hebben opgericht: Small Talk. In Wisconsin hebben ze hun eigen museum: het Madison Museum of Mouse Art (MMOMA).
Anonimiteit
Niemand weet wie er achter de kleine installaties zit, of zitten. Onder synoniemen als ‘Yasha Mousekewitz’ (een muizenpersonage uit een Amerikaanse tekenfilmserie uit de jaren tachtig, red.) wordt gecommuniceerd met de buitenwereld.
Met hun miniaturen spelen ze met het idee dat er een parallelle wereld bestaat, net buiten ons gezichtsveld. Een wereld waar muizen een leven lijken te leiden zoals wij. Een plek ook waar soms een suggestie kan worden gedaan of commentaar kan worden geleverd op de ‘grote mensen wereld’. ‘We hopen vooral een beetje vreugde te brengen bij de voorbijgangers’, schrijven de makers aan de Zweedse omroep SVT.
Net zoals met de kunstwerken van Banksy kunnen ze zomaar ergens opduiken. – beeld: AnonyMous
De kleine kunstwerkjes verschijnen soms op eigen initiatief, maar worden ook af en toe op aanvraag gemaakt, bijvoorbeeld door een gemeente- of stadsbestuur. Het geld dat hiermee wordt verdient gaat naar de aanschaf van nieuwe materialen. Rijk worden ze er niet van. Zoals ze zelf zeggen: ‘We zijn geen dikke katten geworden.’
December vorig jaar openden Anonymouse hun recentste installatie in Malmö. Een ouderwetse videotheek waar 24/7 videobanden te huur zijn, met een kleine bioscoop achterin. Of er op korte termijn een nieuwe muizenpandje geopend wordt, blijft een verrassing. Net zoals met de kunstwerken van Banksy kunnen ze zomaar ergens opduiken. Houd je ogen dus open, en richt je blik soms wat naar beneden. Rond kerst zou er zomaar iets bijzonders te zien kunnen zijn…
Miniature People in Leeuwarden
Ook dichter bij huis kun je genieten van miniatuurkunst. Verspreid door de stad zijn zo’n 67 mini-tafereeltjes te bewonderen. De kleine poppetjes zijn amper twee centimeter groot, dus wandelaars moeten goed zoeken. De Miniature People zijn achtergelaten door fotograaf Michel Tilma. Hij fotografeerde de kleine tafereeltjes en liet ze daarna achter om door anderen gevonden te worden.
De route langs alle miniatuurtjes is te lopen tot en met maart 2025. Online en in de stad zijn op diverse plekken fysieke plattegronden te koop voor 2 euro, maar je kunt de locaties ook zien op Google Maps.
Dit artikel verscheen eerder in het Nederlands Dagblad.