Volgens Folha wilde de minister dat het meisje werd overgebracht naar een ziekenhuis in Jacareí, in de deelstaat São Paulo. Dat ziekenhuis is gerelateerd aan een evangelische kerk waar de vader van de minister pastor én zij zelf waren. Daar zou het meisje tot de geboorte van het kind worden opgevangen, zo was de bedoeling. Om dat voor elkaar te krijgen stuurde minister Alves medewerkers van haar ministerie naar de woonplaats van het meisje, São Mateus, in het noorden van de deelstaat Espírito Santo, die de verantwoordelijken voor de abortus van het meisje onder druk moesten zetten om van de behandeling af te zien. Folha zegt over foto’s te beschikken die aantonen dat minister Alves persoonlijk via videoconferenties deelnam aan de besprekingen. Er werden beloften gedaan aan het ziekenhuis voor verbetering van de voorzieningen. Maar omdat enkele mensen binnen de vergaderingen over het meisje zich verzetten tegen het idee om de zwangerschap niet te onderbreken, was er een andere tactiek nodig. De naam van het meisje werd in de publiciteit gebracht en daarmee lag de zaak op straat.
Verkracht door haar oom
De hele affaire deed in Brazilië vorige maand veel stof opwaaien. Abortus is toegestaan in geval van verkrachting, indien het leven van de moeder in gevaar is of indien dat het kind een hersenafwijking heeft. In dit geval was het meisje sinds haar zesde door een oom verkracht. Haar zwangerschap werd ontdekt toen ze met buikklachten naar een dokter ging. Ik schreef er dit verhaal over.
De functionarissen van de minister kregen voor elkaar dat het meisje in haar woonplaats geen abortus kon ondergaan, maar onder begeleiding van haar grootmoeder en een sociaal werkster reisde ze per vliegtuig naar de stad Recife, duizend kilometer naar het noorden.
Daar stonden anti-abortusactivisten en sympathiserende politici al klaar om haar de toegang te weigeren. Terwijl de dienstdoende arts hen afleidde, werd het meisje in de kofferbak van een auto het ziekenhuis in gesmokkeld. De behandeling kon met succes worden voltooid.
Niet lang na deze zaak besloot het ministerie van gezondheid van de conservatieve regering Bolsonaro een decreet uit te vaardigen dat de arts die een soortgelijke casus bij de hand heeft verplicht is naar de politie te gaan om de verkrachting te melden. Door pro-abortusactivisten wordt deze maatregel gezien als een poging om abortus te ontmoedigen. Politici in de senaat hebben een wetsvoorstel ingediend om het decreet ongedaan te maken.
Afzien van legale abortus
De mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch sprak op maandag 21 september haar verontwaardiging over het decreet van het ministerie uit. “Het rapporteren van overlevenden van verkrachting bij de politie kan hun gezondheid in gevaar brengen”, zo stelt Human Rights Watch in de verklaring. De organisatie vreest dat het opwerpen van meer voorwaarden voor een legale abortus vrouwen en meisjes ertoe kan brengen om van de legale weg af te zien en een illegale abortus te ondergaan. Human Rights Watch verzet zich ook tegen het voornemen van het ministerie voor familiezaken en mensenrechten om een kliklijn voor artsen op te richten waarin zij anoniem aangifte kunnen doen van illegale abortus.
Budget opvang vrouwen onderbenut
Door de onthulling van Folha de São Paulo is de zaak van het tienjarige meisje opnieuw in de belangstelling komen te staan. Voorstanders van abortus spraken hun afschuw uit over het vermeende handelen van de minister en brachten in herinnering dat ze het budget voor de opvang van vrouwelijke slachtoffers van mishandeling heeft maar voor een klein deel heeft gebruikt.
De linkse oppositiepartij PSOL heeft Alves naar het congres geroepen om verantwoording af te leggen. De eveneens linkse Arbeiderspartij wil dat de minister zich voor de rechter verantwoordt. De minister zelf vindt dat het meisje haar zwangerschap had moeten voldragen, maar ontkent betrokken te zijn geweest bij pogingen om de abortus te voorkomen. De besprekingen in São Mateus zouden een algemeen karakter hebben gehad om de begeleiding van patiënten te verbeteren. Het ministerie voor Familiezaken en Mensenrechten overweegt juridische stappen tegen Folha de São Paulo.
