Missionarissen in Afrika, de verspreiding van het evangelie

Per jaar doen honderden west Europeanen, Amerikanen en zelfs Koreanen vrijwilligerswerk in Afrika. In het vliegtuig zie je de groepen al zitten. Een aantal heeft speciaal T-shirts of petjes laten drukken met het logo van de vrijwilligersinstelling, de anderen zitten opgewonden in het vliegtuig en staan klaar om de Afrikanen te redden.

Van deze groep zal een deel weeshuizen bezoeken, de ander werkt mee aan schoonwaterprojecten of biedt maatschappelijke ondersteuning in welke vorm dan ook. Dan zijn er ook de sportieve deelnemers die gaan fietsen of Kilimanjaro beklimmen. Zij worden door het thuisfront gesponsord en verdienen extra door kilometers te maken. Op Kilimanjaro of voor het geadopteerde weeshuis wordt een mooie foto gemaakt en vervolgens vertrekken de vrijwilligers weer na enkele weken of maanden. De klus is geklaard en iedereen voelt zich goed. Alle beetjes helpen toch?

De lange duur projecten worden verwezenlijkt door missionarissen. Afrika is onontgonnen gebied. En zoals het gezegde gaat, Christianity is only an inch deep in Africa. Werk aan de bak dus. Veel missionarissen komen uit de VS. Om zieltjes te winnen zijn er diverse organisaties die met veel geld en materieel het ware christendom willen brengen. Afrikanen geloven wel, maar anders dan de Westerlingen. Op de vraag wanneer ze door Jezus het licht hebben gezien reageert een Afrikaan anders dan een blanke. Ja, bij de doop. Met dat antwoord neemt de missionaris geen genoeg. Je bent pas door Jezus bekeerd als je bewust hebt bekeerd tot God. Door het lezen van de bijbel en te leven zoals het voorgeschreven is. Geen mix van traditionele gebruiken en het christendom. Het is of het een of het ander, anders ben je geen echte christen.

Om dit doel te verwezenlijken worden in die gebieden waar nog geen kerken zijn missionarissen erop uitgestuurd. In de middle of nowhere gaan ze aan de slag. Met de fondsen vanuit de VS wordt er begonnen aan de bouw van de kerk, worden bijbels uitgereikt en worden de lokale bewoners benaderd door de missionarissen. De lokalen kijken wat die missionarissen nu doen. Deze vertellen namelijk dat alle goden waarin ze geloven , geen goden zijn. Er is maar een God en die heeft de aarde, mensen, dieren en de wereld gemaakt waarin zij wonen. Eerst komt er niemand in de kerk. Voorzichtig worden aan het huis van de missionaris tekenen geplaatst dat ze eigenlijk niet welkom zijn. Dierenbloed op de kozijnen, gewoven items op de hekken, sabotage van de bouw tot en met vergiftiging of fysieke aanvallen van en op de missionarissen zelf. Zij die geloven in God volharden en doorstaan de weerstand. Het verzet komt niet alleen vanuit het dorp, maar ook van de lokale medicijnman of vrouw. Er is weerstand tegen deze indringers die vanuit het niets opeens invloed willen uitoefenen op de dorpsleden. Die zomaar gaan vertellen dat ze verkeerd leven en in satan geloven. Als paaimiddel beschikken de missionarissen niet alleen over bijbels, audiobijbels maar ook over medicijnen en kennis over nieuwe landbouwtechnieken. Het aanbod van medicijnen stelt de medicijnman buitenspel. Daarnaast laten de missionarissen met de kennis van westerse landbouwcultivatie zien dat ze met hun werkwijze een veel hogere opbrengst krijgen dan de traditionele. Alleen als je aan Farming Gods Way doet en zo leeft zal je succes oogsten. Vergeet niet dat dit proces enige tijd vergt. Het vertrouwen winnen van de dorpelingen kost nu eenmaal tijd. Met zachte hand worden de bewoners verteld dat ze heidenen zijn en verkeerd leven. Hun traditionele levensstijl, hun eigen orde en gebruiken zijn slecht. Nee, veel beter is de westerse levenswijze als christen. We brengen het evangelie, democratie en verjagen de medicijnman. ‘Nee, zoals jullie voor onze komst leefden kan niet meer. God zal je redden en wij zullen jullie laten zien hoe dat moet.’ Met als gevolg dat het hele system waar het dorp daarvoor in pais en vree leefde verstoord wordt. Hun folklore, hun leefwijze en tradities worden op zijn kop gezet, omdat deze missionarissen hun God willen opleggen. Zoals de geschiedenis inmiddels heeft aangetoond, is deze Westerste invloed desastreus geweest op de ontwikkeling van Afrika. Onbekende concepten als centralisatie van het bestuur, democratie, bureaucratie, de kerk, hebben de verhoudingen tussen de diverse stammen dermate verstoord dat er tot vandaag de dag conflicten zijn tussen de betrokken partijen. Het erfgoed werd vergeten en vervangen door de bijbel (of koran) en moderne staatskunde. Dan spreken we nog niets eens over de onnatuurlijke grenzen die door stammenterritoria werden getrokken om onder de Europese heersers een stuk Afrika te bieden.

Het werk van de missionarissen kan worden beschouwd als een nieuwe vorm van herkolonisatie. Het zijn immers westerlingen die met hun westerse bagage/ of bril de Afrikaan willen overtuigen van het juiste pad. Om dit te verwezenlijken zijn er miljarden dollars beschikbaar die dit proces moeten bespoedigen. Bijbels worden in stripboek vorm gegoten, of kunnen beluisterd worden op audio-bijbels. Vrijwilligers worden geronseld via diverse websites. Hun verblijf in het buitenland wordt bekostigd door de organisatie. Veel van hen zijn even het pad zelf kwijt geraakt en hebben na hun beproevingen in het leven opnieuw het licht gezien. Hun wending in het leven willen ze overbrengen aan anderen. Ook jij kan gered worden! Ze hoeven niet alleen kerken te bouwen. Ook op een zachte manier als vrijwilligerswerk ‘vanuit organisaties als Gospel Ministry International proberen ze in die regio’s waar godsdienst geen grote rol speelt of waar Allah wordt aangebeden mensen kennis te laten met het gospel. Hun slogan verhult ook niets: ‘To carry gods love, through sacrifice, to the world.’ Het is een test, een beproeving, om de missie succesvol te maken.

Andere missionarissen bieden medische hulp. In Oost-Afrika zijn er veel oogaandoeningen. Zo heb je Scandinavische hulporganisaties die patiënten opereren aan hun ogen. Ook hier wordt met fluwelenhandschoen de potentiele kandidaat omgeturnd in ruil voor medische zorg. Gelukkig zijn er genoeg organisaties die ook zonder bijbedoelingen medische hulp bieden. Er zijn talloze stageplekken voor aankomende huisartsen, vroedvrouwen, chirurgen, etc. Werk zat hier.

Missiewerk is niet altijd veilig. Een aantal wordt aangevallen, vergiftigd of zelfs vermoord. Voor hun vertrek worden de missionarissen in hun thuisland voorbereid op hun taak. Toch zijn er velen die zich uit een vorm van naïviteit zich in dit avontuur storten. Ze zijn niet altijd welkom. Bovendien maakt de Afrikaan zijn eigen vorm van religie. Het zal altijd een mix zijn van geloof en bijgeloof. Wat altijd wordt vergeten is dat hier in Afrika, waar je ook bent, de mensen anders denken en voelen dan westerlingen. Ze groeien anders op met verschillende normen en waarden dan wij doen. Mystiek, familiebanden, en wat wij noemen fantasie speelt nog steeds een grote rol in hun leven. Tijdens christelijke massa bijeenkomsten staat duivelsuitdrijving en wonderbaarlijke genezingen van invaliden en zieken op nummer één. Met afkeuring worden dergelijke bijeenkomsten door de missionarissen aanschouwd. Dat is niet de echte verkondiging van het evangelie. Zo moet dat niet.

Toch is het een bepaalde arrogantie, of juist gebrek aan kennis, van de Europeaan of Amerikaan om het evangelie op te dringen en de mensen te willen bepalen hoe zij hun spirituele wereld moeten beleven. In Afrika wordt religie samen beleeft, als een familie, met zang, dans, vreugde en verdriet. Soms met show waarin mirakels worden verwezenlijkt. In het Westen leeft men individueel. Een mis wordt sober en onderdanig beleefd. Een volkomen andere belevingswereld.

AC de Roeper” AC de Roeper”

Mijn gekozen waardering € -