Een andere methode is het weken van druiven in een oplossing van drie delen water en één deel azijn. Dit verwijdert het grootste deel van de pesticiden en doodt ongeveer 98% van de bacteriën. Na het weken moet je de druiven nog wel even onder stromend water afspoelen.
Als het wassen van druiven voor consumptie belangrijk is, roept dat een logische vraag op: hoe gaan wijnboeren hiermee om? Zij gebruiken immers ook gewasbeschermingsmiddelen tijdens de teelt, maar wassen de druiven meestal niet voordat ze verwerkt zijn tot wijn.
Pesticiden in de wijnindustrie
Uit een kleine steekproef bij wijnboeren in de Beaujolais blijkt dat ze de druiven inderdaad meestal niet wassen, maar soms wel afspoelen om vuil en insecten te verwijderen. De wijnboeren benadrukken dat het gebruik van pesticiden in Europa en Frankrijk strikt gereguleerd is, en aan strenge eisen moeten voldoen. Ze wijzen ook op natuurlijke vormen van reiniging, zoals regenval, zonlicht en micro-organismen, die een deel van de pesticiden van de druiven verwijderen voordat ze worden geoogst. Dat proces is echter niet zo grondig als letterlijk wassen.
Toch blijft er residu achter op de druiven, zoals het veelgebruikte kopersulfaat. Dat middel, ook wel Bordeauxse pap genoemd, wordt toegepast tegen schimmelziektes en rot. Hoewel biologisch toegestaan, blijft het vaak op de schil aanwezig.
Effectief wassen
In haar artikel op Vitisphere schrijft journalist en oenoloog Amélie Bimont over een onderzoek van het Institut Français de la Vigne et du Vin (IFV) naar het effect van het wassen van wijndruiven. Het Franse technisch onderzoeksinstituut voor wijn en wijngaard ontdekte dat wassen de hoeveelheid pesticidenresidu in wijn kan verminderen, soms tot wel 95%.
Vooral wassen met zuurstofbelletjes (O2) of koolzuurgas (CO₂) in water blijkt effectief. Belangrijk is wel om na het wassen de druiven goed te drogen om kwaliteitsverlies te voorkomen. En een uitdaging blijft het hoge waterverbruik en hoe het afvalwater te verwerken, omdat daar nu de pesticiden in zitten.
Gezondheidsvoordelen
Het wassen van druiven biedt duidelijke gezondheidsvoordelen. Het vermindert de hoeveelheid pesticidenresidu op tafeldruiven en in wijn aanzienlijk, wat bijdraagt aan een schoner en gezonder product. Hoewel wassen niet alle residuen volledig verwijdert, verlaagt het wel de aanwezigheid van schadelijke stoffen, zoals koper en synthetische pesticiden. Dit sluit aan bij de groeiende vraag naar natuurlijke, biologische en residuvrije wijnen. Bovendien blijft de smaak en kwaliteit van de wijn behouden bij een zorgvuldige uitvoering van het proces.
Naast deze gezondheidsvoordelen waarschuwen experts dat druiven regelmatig hoog scoren op pesticidenlijsten. De recente Pesticiden Eetwijzer van PAN (Pesticide Action Network Netherlands) laat zien dat druiven op de vierde plaats staan van meest vervuilde fruitsoorten. PAN-voorzitter Margriet Mantingh benadrukt dat wat geldt voor tafeldruiven, ook van toepassing is op wijndruiven. ‘Zelfs gangbare wijnen bevatten vaak resten van pesticiden. Wil je minder pesticiden in je wijn, dan is biologische wijn de enige veilige keuze,’ zegt Mantingh.
De wijnindustrie erkent ook steeds meer het belang van een schonere productie. Zo behaalde Viños del Contino in Baskenland de ZERYA-certificering, waarmee ze garanderen dat hun druiven volledig vrij zijn van pesticiden. Andere producenten zetten stappen richting biologische of biodynamische teelt, waarmee ze de impact van bestrijdingsmiddelen verder willen verminderen.
Onderzoek
Er is weinig informatie over hoeveel en hoe wijnboeren hun druiven daadwerkelijk wassen. Organisaties als de EFSA (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid) en nationale instanties (NVWA in Nederland, ANSES in Frankrijk) houden toezicht op pesticidegebruik. Organisaties zoals het IFV onderzoeken pesticidenresiduen. Onafhankelijke laboratoria controleren of deze binnen de normen blijven. Verdere studie is nodig om exact te bepalen hoe vaak en grondig wijndruiven worden gewassen, en in hoeverre residuen uiteindelijk in de wijn terechtkomen.
Conclusie
Het wassen van druiven, zowel tafeldruiven als wijndruiven, is een belangrijke stap om pesticidenresiduen en bacteriën te verminderen. Hoewel er uitdagingen zijn, zoals waterverbruik en afvalverwerking, biedt het duidelijke gezondheidsvoordelen en sluit het aan bij de groeiende vraag naar natuurlijke en biologische producten. Dus consumenten: was tafeldruiven grondig en kies bij wijn bij voorkeur voor biologisch. Voor de wijnindustrie ligt er een kans om door innovatieve wasmethoden en duurzamere teelt de kwaliteit en veiligheid van wijn verder te verbeteren.
Raadpleeg voor meer informatie over Veiligheid van pesticiden op de EU-markt en over Wettelijke normen voor residuen van bestrijdingsmiddelen in voedingsmiddelen en EU-verordening 1107/2009.
Dit artikel verscheen eerder op deze website op 13 december 2024, en is bewerkt op 24 januari 2025 naar aanleiding van de onlangs gepubliceerde Pesticiden Eetwijzer en aandacht in de media.
Misschien vind je dit ook interessant …
- Biogene amines zoals histamine en tyramine in wijn zijn potentieel gevaar voor de gezondheid
- Hoe histamine door sulfiet direct hoofdpijn kan veroorzaken na het drinken van slechts één glas wijn
- Wanneer is een wijn Vegan?
