“Het enge is dat ze er zo normaal uitziet. Terwijl G. onze moeder willens en wetens heeft vermoord.” Ruim negen jaar na dato vertellen Roy en Mieke me openhartig over hun moeder Lies van Bakel-van der Leest en over de vrouw die haar in koelen bloede om het leven bracht.
Het is de eerste keer dat de twee hun verhaal met een journalist delen. “Verbijsterend is het wat G. in onze familie heeft aangericht”, zeggen Roy en Mieke.
Intelligent
Vermomd als enquêtrice stapt de dan 49-jarige Marianne, een als intelligent omschreven paardenliefhebster uit Kootwijkerbroek, zaterdagavond 2 oktober 2010 iets na achten in haar auto. Ze draagt een blonde pruik, leren handschoenen en heeft een rood opschrijfplankje en een rugzak met schone kleding en twee vlijmscherpe vilmessen bij zich.
Achterin in haar stationwagon Daewoo Nubira liggen een kruiwagen en een stuk blauw afdekzeil. Op de passagiersstoel staat een kartonnen doos met landkaarten, een verrekijker, lucifers, nylon touw, plastic handschoenen, vuilniszakken en een envelop met in grote letters het opschrift ‘kuthoer’.
Marianne zet koers naar het Brabantse Heesch, naar het appartement van haar doelwit. Ze heeft de moordaanslag op haar tegenstandster gedurende de afgelopen vier dagen goed voorbereid.
Lieve
In Heesch staat de 63-jarige Lies bekend als een lieve, alleenstaande vrouw. De Brabantse heeft het hart volgens haar familie en vrienden op de goede plek en bekommert zich vaak en graag om haar medemens.
Juist in die tijd is ze weer opgeleefd en geniet Lies met volle teugen van het leven en alle dierbaren om haar heen. “Het was lang anders geweest voor haar”, kijken Mieke en Roy terug. “Acht jaar lang heeft onze moeder zichzelf weggecijferd en tot zijn overlijden met enorme toewijding gezorgd voor onze vader die al op 46-jarige leeftijd een zware hersenbloeding had gekregen.”
Een paar jaar nadat ze weduwe is geworden, krijgt Lies een relatie met Willy, een pelsdierhouder uit het dorp Mariahout. Een tijdje houdt ze dat stil voor haar kinderen. “We hebben Willy later uiteindelijk maar een paar keer ontmoet, omdat hij niet bepaald een man is die graag naar familiefeestjes gaat”, vervolgen de kinderen van Lies.
Kink
Als blijkt dat de nertsenfokker van plan is om te gaan emigreren en in Canada een nieuw bedrijf en bestaan op te gaan bouwen, komt er een kink in de kabel. Lies voelt niets voor een vertrek naar het buitenland.
Mieke en Roy: “Ze zag in dat er geen toekomst zat in die relatie en zette er een punt achter. Wel hield ze op vriendschappelijke basis contact met Willy. Af en toe deed ze een bakkie bij hem of kletste ze over de telefoon met hem bij. Onze moeder wist ook dat hij op een bepaald moment een nieuwe vriendin had gekregen en wilde daar niet tussen zitten. Haar contact met Willy werd ook om die reden steeds minder hecht.”
Willy’s nieuwe partner Marianne G. denkt daar in 2010 heel anders over. Ze heeft argwaan en besluit te gaan posten bij de woning van haar vriend. Marianne komt tot de ontdekking dat Lies af en toe nog even langskomt en vermoedt dat Willy haar met zijn ex-vriendin bedriegt.
Liefdespad
Ze zint op wraak. Niet op Willy, maar op de vrouw die zij als groot obstakel op haar liefdespad ziet. In stilte smeedt Marianne een duivels plan.
Nietsvermoedend opent Lies zaterdagavond 2 oktober om kwart over negen de deur van haar appartement in wooncomplex De Drie Leliën aan de Schoonstraat. Er heeft net een enquêtrice met blond haar en een schrijfplankje in de hand aangebeld. Ze is benieuwd wat de vrouw van haar wil en antwoordt bevestigend als de vrouw haar naam noemt.
Voor Lies goed en wel beseft wat er gebeurt, valt de enquêtrice haar aan en liggen de twee vrouwen in een hevige strijd op de grond. “Ik weet niet eens meer wie onder of boven lag”, zegt Marianne later tegen de politie.
Gegil
Lies probeert zich uit alle macht te verweren en slaagt erin de aanvalster haar huis uit te werken. Een buurman hoort haar gegil en neemt onmiddellijk poolshoogte. De schrik slaat hem om het hart als hij ziet hoe zijn buurvrouw en een onbekende vrouw de galerij op rollen. ‘Help me, help me nou’, roept Lies doodsbang.
De buurman rent naar binnen om een telefoon te halen, maar als hij terugkeert is de deur van Lies’ woning hermetisch gesloten en hoort hij zijn buurvrouw binnen nog steeds om hulp schreeuwen. Terwijl hij met 112 belt, wordt het plotseling stil. “Ze had even haar handen om mijn keel. Ik had toen een mes in mijn hand en ik heb haar gestoken”, is later het verhaal van Marianne.
Dat blijft Marianne doen, onafgebroken, tot Lies wegzakt. Daarna kleedt de moordenares uit Kootwijkerbroek zich om, stopt haar met bloed besmeurde vilmes en kleding in haar rugzak en rookt nog even een sigaret in de badkamer. Dat alles terwijl de dodelijk gewonde Lies op een paar meter afstand vergeefs voor haar leven vecht.
Koevoet
Vier toegesnelde agenten ontwaren een kwartier later door een raam een grote plas bloed in de hal van het appartement aan de Schoonstraat. Razendsnel breken de agenten met een koevoet het huis open. In de woonkamer, rechts van de deur, stuiten ze op het lichaam van de bewoonster. Het slachtoffer heeft geen hartslag en ademt niet meer.
Een draairaam aan de straatkant van het appartement staat open. Een van de agenten steekt zijn hoofd erdoorheen. Buiten zit een vrouw ineengedoken op een brede, betonnen richel langs de flat. Een blonde pruik valt van haar hoofd naar beneden, pal voor de deur van het Blokkerfiliaal waar even later ook een rugzak met messen en kledingstukken wordt gevonden.
Marianne G. laat zich zonder problemen oppakken. Ze is er gloeiend bij. Haar handschoenen, kleding en messen zitten onder het bloed van Lies. Ze wordt diezelfde avond door de recherche verhoord.
Boosheid
Pas diep in de nacht worden Roy en Mieke ingelicht over de dood van hun moeder. Details over de achttien messteken die Lies fataal werden, volgen pas later. “De maandag erop moesten we haar lichaam identificeren. Voor ons kwam toen pas de enorme klap en het besef dat ze is vermoord. Wat het erg heftig maakte, is dat haar laatste momenten zo gewelddadig zijn geweest. Na het regelen van de crematie en alles wat er bij het afscheid kwam kijken, kwamen het verdriet en de boosheid.”
In de maanden en jaren die volgen, wonen Mieke en Roy in het bijzijn van een grote groep familieleden en vrienden alle zittingen van het strafproces bij. In 2011 horen ze Marianne voor de rechtbank in Den Bosch toegeven dat zij al vier dagen eerder met de voorbereidingen was begonnen. “Maar’, zegt Marianne dan, “ik heb me alleen vermomd omdat het mijn bedoeling was met Lies te gaan praten. Ik wilde een reden verzinnen dat ze open zou doen.”
De verdediging door haar advocaat dat Marianne niet met voorbedachten rade te werk ging, houdt geen stand. Op 21 september dat jaar veroordeelt de rechtbank haar tot twaalf jaar wegens moord. Ze krijgt ook tbs, omdat bij een psychisch onderzoek is gebleken dat ze aan “ernstige en complexe persoonlijkheidsstoornissen lijdt en verminderd toerekeningsvatbaar was.” Psychiater J. Dinjens stelt in die tijd vast dat Marianne “een complexe psychopathologie” met “een gebrekkige empathie en gewetensfunctie” heeft.
Brandhout
In hoger beroep, een jaar later, betoogt haar advocaat voor het gerechtshof in Den Bosch dat Marianne niet de opzet had om Lies te doden. Over alle spullen die in de rugzak en auto van haar cliënte zijn aangetroffen, zegt de raadsvrouw dat die goederen ook bedoeld konden zijn voor het verzorgen van paarden of het vervoeren van brandhout.
Brandhout is wat het hof van dat betoog maakt. Uit alles bleek volgens de raadsheren dat Marianne haar slachtoffer “met opzet en na kalm beraad” doodde. Haar straf gaat in het arrest van 17 september 2013 fors omhoog. Ze krijgt dan achttien jaar cel, een strafmaat die tot in cassatie bij de Hoge Raad in stand blijft.
Tbs wordt haar niet meer opgelegd. Bij een vervolgonderzoek door het Pieter Baan Centrum wordt geen gebrekkige ontwikkeling van Mariannes geestvermogens en dus volledige toerekeningsvatbaarheid vastgesteld. Ze verdwijnt achter de tralies en komt, met aftrek van een derde, waarschijnlijk rond 2022 weer vrij.
Berekenend
Voor de dochter en zoon van Lies van Bakel is dat moeilijk te verteren. Hun indruk van Marianne tijdens de zittingen is een andere. “Heel koel en berekenend, was ze. Iemand die perfect de schone schijn kan ophouden. Het tekent haar ook dat ze geen spijt betuigde en niet inzag dat wat ze deed volstrekt onnodig was. Wel kwam G. met allerlei verhalen om er zelf beter vanaf te komen.”
Roy en Mieke hebben met veel bijstand door Slachtofferhulp hun verdriet deels kunnen verwerken. Op contact met de moordenares van hun moeder zitten ze absoluut niet te wachten. “Die vrouw mag en zal op geen enkele wijze meer deel uitmaken van ons leven.”
Willy, de toenmalige partner van Marianne G., wil niet meer aan de zaak herinnerd worden. “Ik heb een en ander verwerkt en heb niet de behoefte er nog over te praten”, liet hij me eerder weten.
Lees ook de vorige Moordvrouw: Bella mafia. In Schagen!
