Tientallen vrouwen staan al sinds 6 uur ’s morgens voor de poorten van Carcel Modelo del Norte-Abandonada, in het straatarme zuiden van havenstad Barranquilla. Nu is het 10:30. De zon brandt inmiddels in alle hevigheid op ze. Het is vooral wachten. Wachten voordat ze uitvoerig gecheckt worden, om vervolgens te wachten tot ze eindelijk naar binnen mogen. Binnen krijgen ze vervolgens zo’n twee uur met hun geliefde.
Bezoekdag
Zondag is het bezoekdag aan de gevangenis voor de vrouwen van de mannen die hier zitten. Hun kinderen mogen ook eens per twee weken mee; vandaag is het weer zover. Ze zijn allen feestelijk gekleed en ook de mannen binnen de gevangenismuren hebben hun beste kloffie aangetrokken. Een bezoekje aan de gevangenis is zeker geen schande: deze mannen worden als helden gezien, ongeacht wat zij op hun kerfstok hebben. Als zij ooit nog vrijkomen, wordt de straat versierd en is er een warm welkom. Pedofielen uitgezonderd. In dat geval is een gevangene zijn leven nooit meer zeker.
Kerstcadeaus
Het is vandaag zondag 17 december, een week voor Kerst. Dat de mannen in de gevangenis hun eigen kinderen geen kerstcadeau kunnen geven is Zaida al jarenlang een doorn in het oog. Haar man vertoeft hier ook al drie jaar en moet nog ongeveer anderhalf jaar zitten. Vandaag deelt ze cadeaus uit aan gevangenen, opdat zij het hun kinderen kunnen geven. Waarschijnlijk kunnen de meesten niet wachten tot het Kerst is en geven zij hun cadeau vandaag al.
Visite
Dit is het rustige gedeelte van deze gevangenis en door haar witte muren nog enigszins sfeervol. Er zitten zo’n tweehonderd mannen, verspreid over zes afdelingen. Ze hebben hun eigen cel, maar tijdens deze bezoekmiddag is iedereen buiten; een enkeling uitgezonderd, die veilig achter slot en grendel dient te blijven. Hij kijkt me onvriendelijk aan, als ik hem passeer. Bezoekers aan de gevangenis worden gemengd met de gevangenen; geen afgesloten ruimtes, de enige organisatie die er is vindt plaats bij de ingang, middels het opgeven van een naam en uiteraard fouillering.
De mannen die op deze plek terecht komen hebben nog geluk; direct aangrenzend is een wat ouder gedeelte. Het is hier vies en donker en de gevangenen zijn hier de baas. Er geldt een natuurlijke hiërarchie, het recht van de sterkste komt op deze afdelingen optimaal tot uiting. Zo redeneren de gevangenisbewaarders ook: zoek het maar uit met zijn allen, eenieder dient voor zichzelf op te komen.
Onderhuur
Deze gevangenis zit overvol, een eigen cel is een luxe. Gevangenen met geld huren hier daarom hun cel, de armlastigen slapen hutjemutje in de gangpaden. Als hun vrouwen zonder kinderen langskomen, kunnen ze voor enkele uren een cel huren van hun medegevangenen. Het is ordinaire handel, maar zo heb je wel privacy met je vrouw.
Kinderen
Als Zaida onder toeziend oog van drie bewakers de cadeaus op de grond sorteert, vormt zich een rij bij hen. Mannen die op de lijst staan, krijgen een cadeau. Dat gaat er opvallend georganiseerd en eerbiedig aan toe, inclusief een hand en een welgemeende gracias. De mannen zijn dankbaar voor deze geste, blij dat ze deze kerst nog iets aan hun kinderen kunnen geven. Want als je in Colombia geen cadeaus voor je kinderen kunt kopen, ga je af voor je omgeving. Ook als held in de gevangenis.
