Narcosis verdient het om de Oscar in 2023 te winnen

De debuut lange speelfilm van filmmaker Martijn de Jong, gaat over een vrouw die haar man verliest en hoe zij met haar twee jonge kinderen probeert verder te leven. De film wordt gedragen door een uitstekend acterende Thekla Reuten. Bijgestaan door Fedja van Huêt en twee kinderen Sepp Ritsema en Lola van Zoggel die ook erg goed zijn. Narcosis is volkomen terecht genomineerd voor een Oscar in 2023.

Sinds de formidabele documentaire ‘Silence of The Tides’ van Pieter-Rim de Kroon, twee jaar geleden, heb ik niet meer zo’n goede Nederlandse film  gezien. De laatste daarvoor was ‘Beyond Sleep’ van Boudewijn Koole. Gebaseerd op het boek Nooit Meer Slapen’ van Willem Frederik Hermans.

Rouwverwerking

De plot is als volgt: vader John (Fedja van Huêt) koopt een oude telefooncel met waarschijnlijk als doel om die op te knappen. Hij woont met zijn vrouw Merel (Thekla Reuten) en twee jonge kinderen in een oud sfeervol opgekalefaterd huis.

Van opknappen komt niets terecht, want in zijn beroep als onderzoek duiker in Afrika komt hij om. In een korte scene zien we dat er iets flink mis gaat met het afdalen naar de diepe bodem. Deze scene is typerend voor de rest van de film, niet sensationeel gemaakt door dit ongeluk uit te vergroten. Maar kort en simpel, het gaat de Jong duidelijk meer om de rouwverwerking en om te laten zien hoe het jonge gezin met dit ingrijpende verlies omgaat.

Thekla Reuten

Vooral Thekla Reuten is erg goed en speelt met een fijne nuance. Bij haar slaat het grote verlies naar binnen. Reuten is een knappe actrice, die zo uit een Ingmar Bergman film lijkt weggelopen te zijn. Met een soort aantrekkelijke sereniteit en kalmte in haar spel, terwijl er zich in haar hoofd  veel afspeelt. Af en toe zien we flashbacks van de tijd dat Merel en John nog bij elkaar waren.

Een prachtige scene is, als zij op een zomernacht buitenslapen in een slaapzak, wakker worden en een oud vervallen huis binnenlopen. Hier spelen zij alsof er een koffieapparaat staat en fantaseren zij hoe het huis er gaat uitzien als het opgeknapt wordt. John ziet een oude piano staan en speelt erop.

 Telefooncel

De oude niet verbonden telefooncel dient voor het dochtertje als een communicatiemiddel met haar verdronken vader. Hier kan zij alles met hem delen wat zij op haar hart heeft.

De jongen (Sepp Ritsema) is erg goed gecast. Hij heeft een soort naar binnen geslagen woede  in zijn gezicht. Net als zijn moeder praat hij er niet over, maar dat hij zijn vader erg mist is duidelijk. Op een gegeven moment voelt hij zich niet lekker en raakt betrokken op school bij een vechtpartij in de klas. Vaak klimt hij in een grote boom waar hij zich verschanst.

Kernachtig

Wat maakt de film nu zo goed? De combinatie van het goede acteren op alle fronten, met een kernachtig en subtiel scenario, waarin zomin mogelijk wordt uitgelegd. En een empathische en heel aandachtige regie. Zichtbaar door hoe de beroepsacteurs en kinderen voor de dag komen. Het knappe camerawerk van Martijn van Broekhuizen kreeg niet voor niets een Gouden Kalf in Utrecht(NFF). Samen met Thekla Reuten (beste hoofdrol) en de kostuums van Manon Blom. Martijn de Jong had  ook een Kalf mogen krijgen wat mij betreft.

Invoelend

Het verdriet en de rauw bij Merel slaan naar binnen. Iedere keer als zij er over kan praten, doet zij het niet. In een scène komt er een collega duiker van John op bezoek. Hij vraagt hoe de kinderen er mee omgaan. En hoe is het voor jou?, vraagt hij. ‘Wat lief’, antwoordt Merel, maar verder komt het gesprek niet. Dat is jammer.

Zo is er een scène met een levensverzekeraar die praat met Merel. Het blijkt dat eerst moet worden aangetoond dat iemand echt overleden is, voordat ze kunnen uitbetalen. Diegene die Merel te woord staat is een uiterst formele en weinig invoelend mevrouw. Ze zegt tot overmaat van ramp dat Merel het nu nog niet realiseert, maar het goed gaat komen met haar. Een gruwelijk cliché van deze tijd, waarin mensen alles proberen te verdoezelen, zonder maar een flauw idee te hebben hoe iets gaat uitpakken.

Trailer Narcosis: https://youtu.be/VsTBQcjHPdc

Mijn gekozen waardering € -

Jaap Mees is filmmaker en freelance journalist. Voltooide de School voor de Journalistiek in Tilburg en de Filmacademie in Londen (regie/scenario). Maakte diverse korte en lange films, met name documentaires. Sommigen zijn vertoond in internationale filmfestivals in o.a Dublin, Londen, New York, Washington, Vancouver, Sitges, Utrecht en Manchester. Schreef voor diverse filmsites zoals Talking Pictures, NFTVM site en het filmblad Skrien. Nu Reporters Online, Cultuurpers.nl en Blendle/Cafeyn. Hij maakt ook opdrachtfilms voor musea en culturele instellingen. Zie website www.free-spirits-film.eu