Nederland betrokken bij Sergeantencoup van Bouterse?

Je moet al een enorme optimist zijn, wil je geloven dat de toekomst van Suriname er de komende kabinetsperiode rooskleuriger zal uitzien onder de nieuwe regering Santhoki. Om er iets van te maken zal de Surinaamse bevolking diep moeten gaan en de rekening betalen van decennia corruptie en mismanagement onder leiding van Bouterse. Volgens sommigen ook de schuld van Nederland.

Op de dag van de inauguratie van de nieuwe president van Suriname, heeft de Postspaarbank in opdracht van ex-minister Gillmore Hoefdraad van financiën 272,9 miljoen Amerikaanse dollar overgemaakt naar de rekening van het woningbouwfonds. Santokhi kon dat geld niet gebruiken om ambtenaren uit te betalen, en was gedwongen nog een lening aan te gaan.

Op Starnieuws lezen we dat In de afgelopen maanden zijn er maar liefst 3.603 ambtenaren in dienst genomen in de aanloop naar de verkiezingen. De loonsom van ambtenaren is daarmee toegenomen met SRD 62 miljoen. De 50% verhoging die voor ambtenaren overeengekomen is, zal SRD 180 miljoen per maand extra kosten. “Wij zijn ervan overtuigd dat de vorige regering alles in het werk heeft gesteld om het werken van deze regering te bemoeilijken.” Het is volgens Santokhi sabotage van de hoogste orde.

Met miljarden aan schulden heeft de regering Bouterse het land opgezadeld. De tijd is gekomen voor de populaire president Chan Santokhi om minder populaire maatregelen te treffen, zoals belastingverhoging en nog meer leningen aan te gaan.

Nederland heeft al aangegeven de banden weer te willen versterken met Suriname. Journalist Mark Kranenburg schrijft op de site van NRC dat wat in Suriname sinds de onafhankelijkheid fout ging, mede door Nederland is veroorzaakt. Hij roept op tot erkenning en vindt dat Nederland door zijn koloniale verleden de verantwoordelijkheid moet nemen om Suriname te helpen.

Kranenburg stelt dat we moeten stoppen met de vrees voor het verwijt van neokolonialisme en betrokkenheid moeten laten zien. We zouden moeten erkennen dat wat in Suriname sinds de onafhankelijkheid fout ging mede door Nederland is veroorzaakt. Verder vraagt Kranenburg zich af hoe het zat met die Sergeantencoup van Bouterse in 1980, en over het ontzenuwen van het gerucht dat Nederlandse militairen, onder andere de Nederlandse kolonel en militair attaché Hans Valk, mogelijk betrokken waren. Documenten die helderheid zouden kunnen verschaffen zijn tot 2060 als staatsgeheim bestempeld.

Ook al gaf Bouterse in 2015 aan dat Nederland niet zou zijn betrokken, het gerucht blijft bestaan en weerhoudt journalisten er niet van om dit uit te zoeken. Immers, waar rook is, is vuur. Anoek Nuyens dook in het openbare Tweede Kamer-archief, onderdeel van het Nationaal Archief in Den Haag. Zij komt een stuk tegen waarin is aangegeven dat een getuige heeft verklaard dat kolonel Valk een wezenlijke bijdrage heeft geleverd aan de coup.

Kolonel Hans Valk

Dit wordt bevestigd door Gerard de Boer die schrijft over Operatie Zwarte Tulp en de betrokkenheid van Nederland bij de staatsgreep. Hij schrijft dat uit een een zeer vertrouwelijk rapport d.d. 7 september 1981, dat is opgesteld door majoor Koen Koenders van de Contra-Inlichtingendienst (CID) blijkt dat kolonel Hans Valk, niet alleen de geestelijke vader van de coup-Bouterse was, maar dat hij al in 1979 getracht had een aantal Surinaamse officieren ertoe aan te zetten zich van de gekozen Surinaamse regering-Arron te ontdoen.

In 1983 publiceerde NRC een stuk met als titel ‘Valk was voor Desi Bouterse een soort vaderfiguur’. Valk zou zijn zijdelingse betrokkenheid hebben toegegeven en Bouterse wordt geciteerd met de woorden: “zonder u, kolonel, zou deze coup niet hebben plaats gehad. Voor u zal altijd plaats zijn in het Surinaamse leger.” Ook Ruben Lie Paw Sam, voorzitter van de inactieve Volkspartij en arts van Hans Valk heeft in juni 2009 verklaard voor de rechtbank in Suriname dat Kolonel Hans Valk, het hoofd van de Nederlandse militaire missie in Suriname ten tijde van de coup van Desi Bouterse, heeft geholpen met het omverwerpen van de toenmalige Surinaamse regering.

De vraag blijft in hoeverre Hans Valk schuldig zou zijn en wat er destijds op de achtergrond heeft gespeeld tussen Valk en de Nederlandse regering. Waarom beweerde Bouterse in 2015 dat Nederland niet betrokken zou zijn? Is Nederland alleen in moreel opzicht verantwoordelijk of ook financieel, voor wat zich toen en nu in Suriname afspeelt? Tot 2060 zullen deze vragen niet feitelijk worden bewezen of worden beantwoord, omdat de geheime dossiers tot die tijd versleuteld blijven en de hoofdrolspelers niet meer in leven zullen zijn.

Mijn gekozen waardering € -

Geboren schrijfofiel, politiek dier en hobby fotograaf. Auteur van de boeken: 'Bevingen' (2015), 'Kanker krijg je niet alleen' (2019), 'Het Groninger Forum, draak of icoon?'(2020) en 'Muaythai in vogelvlucht' (2020). Heeft onder andere geschreven voor Horeca Magazine Noord, Post Online, Regiokrant Groningen, Beijumkrant, Gazet van het Noorden, Nieuws Oss en Nieuws uit Nijmegen. Was hoofd- eindredacteur bij de Groninger Krant van 2013 tot 2017 en in 2018 hoofdredacteur van de Gazet van het Noorden. Schrijft momenteel voor o.a. VechtsportInfo en Reporters Online. Doet naast journalistiek werk ook communicatie werkzaamheden voor Muaythai Organisatie Nederland. Is lid van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ).