Niet willen sterven voor je idealen

Mensen die hun leven in de waagschaal stellen vanuit hun ideologie of geloofsovertuiging is niets nieuws. Al jaren worden er onschuldige slachtoffers gemaakt, omwille van de opvattingen van IS terreurgroepsleden. Het is echter een ander verhaal wanneer je gedwongen moet kiezen in tegenovergestelde richting: je opvattingen of je leven. De 19-jarige Kamoodah hoefde er, met de vuurwapen op zich gericht, niet lang over na te denken.

Als vrijwilliger van de Rode Halve Maan in Syrië, stond de 19-jarige Hamoodah Khadro dag en nacht klaar om zich in te zetten voor slachtoffers van geweld in conflictsituaties. Te allen tijde vanuit de grondbeginselen van het Rode Kruis, wat staat voor hulpverlening aan hen die het nodig hebben, ongeacht geslacht, afkomst of politieke voorkeur. Een basisgedachte die in het DNA van de organisatie is opgenomen. Toch is deze neutraliteit niet overal zo vanzelfsprekend in het Midden-Oosten. Khadro kreeg er de eenvoudige doch bikkelharde keuze: vertrekken of sterven.

Het op alle mogelijke manieren willen helpen van je medemens maar als ‘dank’ daarvoor bijna zelf het leven laten klinkt als een scenario voor een slechte film, maar voor Hamoodah werd het plotseling werkelijkheid. ‘Ik wilde graag op neutrale basis hulp verlenen, tot aan slachtoffers binnen IS (Islamitische Staat) aan toe. Al van jongs af aan doe ik dingen vanuit de overtuiging mij niet te willen laten leiden door oorlogen of conflicten. Ik zal geen kant kiezen, enkel en alleen het leed van anderen verzachten. Hoe je dan aan dat leed komt doet er voor mij niet toe. Met een noodhulpteam reden we met busjes regelmatig naar de stad Aleppo waar ik kinderen vaccineerde en voedseltekorten aanvulde. Mijn vader was enthousiast, mijn moeder angstig.’ De angst bleek gegrond toen leden van IS Hamoodah verboden sommige slachtoffers nog langer te helpen. Toen hij weigerde moest hij kiezen: of hijzelf en zijn familie zouden worden vermoord, of hij moest direct het land uit. De jonge Syriër koos voor het laatste.

‘Eind 2015 vluchtte ik op een bootje met 46 man via Turkije naar Griekenland. Een tocht van twee uur waar wij zeven uur over deden. Vanuit daar reisde ik verder, soms twaalf uur achter elkaar lopend over een treinrails. De grensovergang tussen Servië en Hongarije op een zwaarbeveiligd open veld was de laatste horde die ik moest nemen. Dwars oversteken was onmogelijk en dus moesten we er in een lange route omheen. Een Amerikaanse makelaar bracht me uiteindelijk het laatste stuk naar Nederland. Voor die hulp heb ik een flink bedrag moeten betalen. Eind november 2016 zijn ook mijn ouders hier eindelijk aangekomen. Ik ben blij in een veilige omgeving weer te kunnen werken voor het Rode Kruis. Vanuit mijn nieuwe woonplaats Boxmeer word ik nu ingezet voor evenementenhulp bij de afdeling Venray.’

Jubileumtrein

Hamoodah was op zondag 7 mei één van de vrijwilligers aan boord van de speciale Rode Kruis jubileumtrein die dit jaar een aantal keer door het land rijdt. Het voertuig is volledig in jubileumstijl ingericht, met de fototentoonstelling van Raymond Rutting die te bewonderen is op de balkons, ‘levende tv-schermen’ die door de trein lopen en de reiziger kunnen laten genieten van monologen over Rode Kruisers van toen en nu en Ad van Liempt die vertelt uit het boek dat hij voor de organisatie schreef: Hier om te Helpen – 150 jaar Nederlandse Rode Kruis. Met 150 jaar op de teller herbergt de organisatie inmiddels talloze verhalen om door te geven aan de volgende (hulp)generatie, zowel in woord als via interactieve beelden van vrijwilligers. Steeds vanuit het grondbeginsel geen partij te willen kiezen, zoals op 19 juli 1867 in Apeldoorn bij koninklijk besluit al werd vastgelegd. Vertegenwoordiger ter plaatse: Johan Basting, legerarts en goede vriend van medeoprichter van het Rode Kruis Henri Dunant. De volgende rit (van Den Haag naar Apeldoorn) zal plaatsvinden op 19 juli met ook Ad van Liempt aan boord. De derde rit rijdt op 9 september van Den Bosch naar Amsterdam waar voor het paleis op de Dam met tweeduizend vrijwilligers een wereldrecordpoging EHBO verlenen wordt gedaan.

Ook Hamoodah is dan weer van de partij. Als volwaardig lid en inmiddels ook in foutloos Nederlands. ‘Ik vond het enorm belangrijk mij snel aan te passen en de taal te leren. Ik heb daarvoor twee maanden lang met een pen en schriftje op station Utrecht Centraal rondgelopen, waar ik mensen aansprak en zinnen noteerde. Eerst in het Engels, later in het Nederlands. Binnen vijf maanden had ik de taal onder de knie. Het grootste verschil met Syrië is het feit dat jongeren hier al jong leren te werken voor geld, waarmee ze de waarde daarvan ook echt leren kennen. Hoe ik er zelf over tien jaar voorsta? Hopelijk ben ik dan afgestudeerd tandarts en anders medisch hulpverlener.’

Mijn gekozen waardering € -