Het nieuws van de week was natuurlijk het advies van de commissie Van Dijkhuizen voor een hervorming van het belastingstelsel. Ondernemers en hun belangenorganisaties waarschuwen dat het voorstel slecht zal uitpakken voor de Nederlandse economie.
De commissie Van Dijkhuizen wil van vier belastingschijven terug naar twee, van respectievelijk 37% en 49%. Over ons inkomen tot 62.500 euro gaan we dan 37% betalen. In de praktijk hebben we dan voor negentig procent van de belastingbetalers een flat tax. De vermogensrendementsheffing gaat naar beneden, zodat sparen weer gaat lonen. Een en ander wordt gefinancierd door de BTW te verhogen en een groot aantal aftrekposten af te schaffen.
Het CPB heeft de plannen doorgerekend en is er gematigd positief over. De hervormingen zouden op termijn ruim 140.000 nieuwe banen opleveren en de gemiddelde inkomenseffecten zouden beperkt blijven. Werknemers gaan er een beetje op vooruit, ZZP’ers en ondernemers met een eigen bv gaan erop achteruit.
Geen zelfstandigenaftrek meer
De zelfstandigenaftrek en de startersaftrek worden afgebouwd en verdwijnen over acht jaar helemaal. Ondernemers met een eigen bv (DGA’s) mogen met het salaris dat zij zichzelf toekennen nog maar tien procent naar beneden afwijken van wat in hun branche gebruikelijk is: de bv mag geen fiscaal vriendelijk spaarpotje zijn.
Het tarief waartegen de opbouw van de Fiscale Ouderdagsreserve mag worden afgetrokken, wordt verlaagd. Wie van zijn FOR geen lijfrente koopt krijgt een boete. De stakingsaftrek bij het stoppen van de onderneming verdwijnt. De aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk vervalt. De meewerkaftrek voor partners verdwijnt. En ook de scholingsaftrek gaat in de prullenbak.
Schijnzelfstandigen
Het idee achter deze maatregelen is om de verschillen in fiscale behandeling tussen werknemers en ondernemers te verkleinen. Van Dijkhuizen vindt dat ondernemers te weinig belasting betalen over hun inkomen en werknemers te veel. Dat zou onder andere hebben geleid tot een groot aantal schijnzelfstandigen, mensen die in hun hart helemaal geen ondernemer zijn maar zich alleen zodanig presenteren om minder belasting en premies te hoeven betalen.
Fat cats die van het fiscale stelsel profiteren
De commissie speelt hiermee in op een sentiment dat de afgelopen jaren in de samenleving en in de politiek is gegroeid: zzp’ers zijn ofwel arme stakkers die sociaaleconomisch beschermd moeten worden, of fat cats die van het fiscale stelsel profiteren om zich te verrijken.
Fact free politics
Wetenschappelijk onderzoek heeft al lang aangetoond dat de overgrote meerderheid van de zzp’ers bewust voor het ondernemerschap heeft gekozen. En uit recent onderzoek van het EIM blijkt dat zelfstandigen over de laatste twintig jaar al bijna dertig procent van hun besteedbaar inkomen hebben ingeleverd. Maar dat zijn onwelkome waarheden waar de commissie maar liever aan voorbijgaat.
Evenmin heeft de commissie zich er rekenschap van willen geven dat de sociale zekerheid van werknemers collectief is geregeld (met een flinke financiële bijdrage van hun werkgevers) terwijl zelfstandigen zich individueel en op eigen kosten moeten verzekeren voor ziekte, arbeidsongeschiktheid en pensioen.
Het advies van Van Dijkhuizen is zo een schrijnend voorbeeld van fact free politics.
De bijstand in
De fiscale faciliteiten voor ondernemers waar de commissie Van Dijkhuizen zo’n aanstoot aan neemt, waren grotendeels bedoeld om hen in staat te stellen hun eigen sociale zekerheid te regelen. Het kabinet had de zelfstandigenaftrek tenminste nog willen laten opgaan in een winstbox waar de winst uit onderneming tegen een reëel tarief wordt belast, maar ook daarvan wil de commissie niet horen.
"Het is nu eenmaal crisis en iedereen moet zijn steentje bijdragen"
Het zou kortzichtig zijn om de extra belastingaanslag voor ZZP’ers en DGA’s af te doen met een simpel: "Het is nu eenmaal crisis en iedereen moet zijn steentje bijdragen." De maatregelen die de commissie Van Dijkhuizen voorstelt dreigen de meer dan honderdduizend zzp’ers die nu nog net in hun eigen inkomen kunnen voorzien de bijstand in te drijven. De kosten van de huidige fiscale faciliteiten zijn vele malen lager dan wat het opheffen ervan straks aan uitkeringen gaat kosten.
Middenstanders dubbel de klos
Het somberst is het beeld voor de winkeliers met een eigen zaak. De slijter, de bakker, de kaasboer, de kledingverkoper, de boekhandelaar. Deze middenstanders zijn dubbel de klos. Deze belastingmaatregelentreffen hen niet alleen niet direct in hun inkomen maar ontnemen hen ook nog eens de hoop om daar met nog harder werken iets aan te kunnen doen. De combinatie van een nog verdere verhoging van de BTW en een verlaging van de belasting op spaargeld zal namelijk het laatste restje kooplust bij de consument doen smelten als sneeuw voor de zon.
Alsof het bruto nationaal product naar nul moet, in plaats van de staatsschuld
Je zou denken: het kabinet wil de crisis bestrijden en de economie weer aan de praat krijgen, dus dat zal wel zo snel mogelijk afstand nemen van dit advies. Niet dus. In plaats daarvan mag de Minister van Financiën nieuwe bezuinigen aankondigen van nog eens zes miljard euro. Alsof het bruto nationaal product naar nul moet, in plaats van de staatsschuld.
VERDER IN HET NIEUWS
Kamer van Koophandel op de schop
De Kamer van Koophandel gaat radicaal op de schop. De Tweede Kamer heeft besloten dat er in plaats van de twaalf regionale kamers die we nu nog hebben een landelijke organisatie komt. Daarin gaat ook het innovatiecentrum Syntens op. Het bestuur van de centrale Kamer van Koophandel wordt niet meer gekozen door ondernemers maar benoemd door de minister van EZ.
Het ondernemersexamen gaat vijftig euro kosten
De nieuwe Kamer van Koophandel blijft het Handelsregister verzorgen. Nieuwe ondernemers die zich daarin willen laten inschrijven krijgen voortaan eerst een gesprek waarin zij een ambtenaar ervan moeten overtuigen dat zij geen schijnzelfstandigen zijn en dat zij weten wat hun rechten en plichten zijn. Het ondernemersexamen gaat vijftig euro kosten.
Consumentenvertrouwen omlaag
Na drie maanden met een verbetering is in juni de stemming van consumenten weer opnieuw verslechterd. Het CBS zag het consumentenvertrouwen met 4 punten dalen tot min 36. Consumenten waren in juni veel negatiever over de economische situatie in de komende twaalf maanden dan de maand daarvoor. In april en mei was het sentiment over de toekomstige economische situatie juist wat verbeterd.
De koopbereidheid daalde in juni met 1 punt en kwam uit op min 25. Grote aankopen als wasmachines en televisies worden opnieuw uitgesteld. Steeds meer mensen schrijven hun vakantieplannen op hun buik.
Werkloosheid omhoog
De werkloosheid is in mei gestegen tot 8,3 procent. Er waren 9.000 werklozen meer dan in april. In de afgelopen drie maanden kwamen er gemiddeld 15.000 werklozen per maand bij. De werkloosheid onder jongeren nam vrijwel niet meer toe. Het was vooral de werkloosheid onder 25- tot 65-jarigen die groeide. Het aantal werklozen van 25 tot 45 jaar steeg gemiddeld met 7.000 per maand, het aantal werkloze 45-plussers met 8.000 per maand.
De werkloosheid in Nederland volgens de ILO-definitie staat nu op 6,6 procent van de beroepsbevolking, in april was dat nog 6,5 procent.
