Ook hulpverleners zijn niet van staal

Hulp verlenen bij een ernstig ongeval terwijl je net een broodje wilt gaan eten, een keiharde kaakslag zodra je een hoek omloopt, hulpeloos moeten toezien hoe een ramp slachtoffers maakt: als "First Responder" íets duidelijk maakt, is het dat hulpverleners niet van staal zijn. En dat publiek én politiek meer aandacht zouden moeten geven aan posttraumatische stressstoornissen (PTSS).

 

Renaldo Ishaak beleeft een jeugd waarop hij met weinig trots kan terugkijken: instabiliteit, huiselijk geweld en jeugdcriminaliteit in zijn omgeving maken meer kapot dan hem lief is. Juist daardoor besluit hij een dienende rol in uniform te willen vervullen. Het brengt hem bij de Koninklijke Marechaussee, standplaats Amsterdam Airport Schiphol.
Mocht Ishaak al voor de hectiek hebben gekozen, dan komt hij er flink aan zijn trekken. Er is altijd wel wat te beleven –is het niet binnen het hek dan wel erbuiten. Dat mag dan cool klinken, meer dan eens is het bijzonder heftig. Neem bijvoorbeeld de Schipholbrand in 2005: daarbij moet Ishaak hulploos toezien hoe 11 gedetineerde vreemdelingen in de vlammen omkomen. Niet veel later is er de vliegtuigramp met Turkish Airlines: zo zit Ishaak te eten, zo staat hij tussen brokstukken in een aardappelveld –met naast 9 doden veel (zwaar)gewonden.
Het zijn maar twee voorvallen uit zijn baan in de hulpverlening. Ze kregen bekendheid vanwege de beelden en (media)impact, maar waren voor Ishaak slechts ‘part of the job’. Dat gold ook voor de aanslag op Koninginnedag, waarbij Ishaak de beveiliging aanstuurde en bij dader Karst T. in de auto stapte om hem te stabiliseren.
Maar ‘part of the job’ of niet, die heftige gebeurtenissen –en nog veel meer grote en kleine gebeurtenissen die de krant niet haalden– eisten hun tol. Samen met de moeilijke jeugd en Ishaaks eigen karakter vraten ze de hulpverlener van binnen op. Voor de buitenwereld was hij een held, van binnen dreigde hij te bezwijken aan een psychische last die hij met niemand anders deelde. Het duurde dan ook jaren voordat hij onder ogen zag dat er iets niet in de haak was. Uiteindelijk constateerde de psycholoog PTSS –een ‘posttraumatische stressstoornis’.

Ishaak is zeker niet de enige hulpverlener die de gevolgen van heftige gebeurtenissen aan den lijve ondervindt. In het hele land –en ver daarbuiten– kampen militairen, politieagenten en andere mensen in uniform met slapeloze nachten, psychische gevechten en herbelevingen door alles wat ze op hun werk hebben meegemaakt. Die problematiek speelt zich af onder de radar en wordt maar weinig opgemerkt –door de slachtoffers zelf en hun leidinggevenden niet en al helemaal niet door omstanders.
Toch lijkt het tij te keren. Steeds vaker praten agenten en militairen openlijk over de aandoening die hen opvreet. Vorige maand nog liep Afghanistanveteraan Robin 5 dagen achter elkaar een marathon om aandacht te vragen voor PTSS. Een oud-politieman haalde het nieuws met zijn surfschool voor PTSS-patiënten. Daarmee lijkt het taboe op mentalegezondheidsklachten onder hulpverleners af te nemen. Noem dat gerust een positieve ontwikkeling: mannen en vrouwen in uniform zijn ook mensen van vlees en bloed –met dezelfde eigenschappen als iedereen maar een veelvoud aan angstaanjagende en slopende ervaringen.
‘First Responder’ draagt bij aan de bewustwording ervan en is een open en eerlijk verhaal over de moeilijke kanten van een onmisbaar beroep. Alle aandacht die Ishaak voor zijn lotgenoten in uniform kan genereren is daarbij meegenomen.

Boekgegevens:
First Responder
Renaldo Ishaak
Paperback
9789492107299
Druk: 1 april 2021
176 pagina’s
€ 20,95

Mijn gekozen waardering € -

Studeerde Political Sciences. Is erg geïnteresseerd in maatschappelijke en technologische ontwikkelingen en de toepassing daarvan –met sterke nadruk op burgerrechten. Wat mág delft namelijk te vaak het onderspit in de discussie met wat kán. Rond dit thema komen overheid en bedrijfsleven al snel bovendrijven.