Paul de Leeuw: “Vooral de woorden van liedjes moeten bij mij passen”

Paul de Leeuw bracht recent zijn nieuwe cd Land van Mij uit die is ontstaan vanuit het concept De stand van het land, waarbij 'alle liedjes spreken over vandaag de dag en ons land'. Muziekjournalist Peter Schavemaker van Reporter Online interviewde Paul de Leeuw.

Je had weer zin om een cd te maken. Hoe groot was die zin?
“Die was groot, ook van de kant van mijn platenmaatschappij. Ik had in 2014 de cd De Leeuw zingt Long gemaakt, een project wat ik zelf wilde maken. De platenmaatschappij heeft me erg gesteund bij dit project, waarvan we er een kleine 20.000 exemplaren hebben verkocht. Hierna kwam het idee om weer een eigen cd te maken, ook omdat ik liedjes kreeg toegestuurd. In de afgelopen twee jaar heb ik deze beluisterd en in mapjes gestopt. Met deze cd wilde ik weer een cd maken met nummers die echt bij mij passen.”

Voor weer een echte eigen Paul de Leeuw cd?
“Ja!”

Hoe is de cd tot stand gekomen?
“Ik ben nummers gaan verzamelen om te kijken of ze zouden passen in het concept dat ik had bedacht. Vooral de woorden van liedjes moeten bij mij passen. Ik zou nooit woorden zingen die ik zelf niet begrijp. Daarom praat ik soms met tekstschrijvers om te praten over woorden die te moeilijk voor mij zijn, ook om te zingen.”

Hoe zou je het concept van Land van mij willen omschrijven?
“Het concept is De stand van het land, maar daar zijn we niet mee begonnen. Alle nummers bleken iets met elkaar gemeen te hebben omdat ze spreken over vandaag de dag en ons land.”

“Ik voel dat Stiekem Liedje weer hitpotentie heeft”

Van Stiekem Liedje (track 5) heb je gezegd dat het een nieuwe Ik heb je lief is.
“Ik voel dat Stiekem Liedje weer hitpotentie heeft, iets dat al lang geleden gebeurde. Ook mijn moeder was ontroerd toen zij het liedje voor het eerst hoorde.”

Het titelnummer Land van Mij (track 3) is een prachtige combinatie van een Nederlandse tekst, geschreven door Gerrit Holstege die eerder de Nederlandse vertaling schreef van Zo Puur Kan Liefde Zijn, en de mystieke Arabische muziek, gecomponeerd door Nazeer Abdulhai en Ghaeth Almaghoot, twee van oorsprong Syrische vluchtelingen.
“Ik ben vorig jaar in contact gekomen met Nazeer en Ghaeth, waarbij ik had beloofd te willen samenwerken. Toen ik besloten had om het nummer op te nemen, heb ik ze benaderd. Ik denk niet dat het nummer op de cd was gekomen zonder hun inbreng. Het nummer klopt zo en past heel mooi op deze cd. Nazeer en Ghaeth volgen, volgens mij, nu in Rotterdam het conservatorium.”

Waarom past het zo mooi?
“Het nummer is heel sfeervol en vertelt over het land waar je vandaan komt. Het past op een cd uit 2016 en niet op een van mijn vorige cd’s, of cd’s die ik over twee jaar uit zal brengen. Veel mensen denken en vergeten dat mensen zoals Nazeer en Ghaeth niet voor hun lol hier naar toe komen. Daar kun je wel tegen zijn, maar zij hebben hun land ontvlucht om dat daar niet meer te leven viel. Hoewel de onlusten, rond de komst van vluchtelingen, in ons land minder zijn geworden zie je vluchtelingen geïntegreerd raken en in de samenleving worden opgevangen. Nazeer en Ghaeth hebben nu ook Nederlandse vrienden, vorig jaar in mijn tv-show waren ze nog aangeslagen van hun reis.”

“Ook de mensen die tegen vluchtelingen zijn verander je niet met een lied”

Hoop je dat de luisteraar begrip krijgt voor de situatie van vluchtelingen?
“Nee, ik hoop dat ze het nummer mooi vinden en opnieuw zullen draaien. Ook de mensen die tegen zijn verander je niet met een lied.”

In het voorwoord van de cd schrijf je ‘wereldnieuws maakt ons neerslachtig en onverschillig’. Welke momenten in 2016 gaven jouw deze gevoelens?
“Er lijkt bijna geen einde aan te komen. Bijvoorbeeld rond het Oekraïne referendum. We hebben een regering, zij regeren en dat betekent dat er een beslissing genomen moet worden. Ik vraag me af: waar zijn de leiders van ons land? Uit angst voor verkiezingen en sociale media wordt er gedraald. Als Rusland verantwoordelijke wordt gehouden voor de ramp met de MH17, stel ze dan verantwoordelijk. Wat mij hierbij neerslachtig maakt is vooral hoe wij tegenover elkaar komen te staan en er polarisatie ontstaat, die mij angstig maakt.”

“Ik vraag me af: waar zijn de leiders van ons land?”

Je schrijft ook over je bezorgdheid rond de Brexit, de coup in Turkije, de aanslagen in Nice maar ook over persoonlijke onderwerpen, zoals de dood van je hond en het overlijden van je goede vriend Ron van Roekel.
“Het voorwoord heb ik pas geschreven nadat ik de cd had opgenomen. Tijdens het schrijven besefte ik dat 2016 een raar jaar voor mij was. In de zomer waren er veel gebeurtenissen.”

Deze cd is inhoudelijker dan je vorige cd’s.
“Sinds tijden is dit weer een cd waarbij echt hebben gezocht naar passende nummers.”

Er staan vijf bonustracks op Land van Mij, die live zijn opgenomen tijdens het theaterprogramma Zingen zolang het duurt.
“Ik wilde ook sommige nummers opnieuw inzingen, omdat ik vond dat ze anders en beter moesten klinken. Ik ben inmiddels 15 jaar verder in mijn carrière en klink nu anders. De versie van Zo Puur Kan Liefde Zijn die op cd verzamelcd Honderd uit Eén staat vind ik niet mooi. Het moest iets ruiger en dat is nu op Land van Mij gelukt.”

“Ik ben inmiddels 15 jaar verder in mijn carrière en klink nu anders”

Positief (track 8) is een leuk vrolijk nummer, dat begint met tekstregels ‘Wees eens een keer een beetje positief een beetje positief, dat is wat ik wil. Niet teveel klagen niet teveel zeiken’. Maar je zingt ook ‘De hardste schreeuwers hoor je, via Facebook of een tweet. Maar zij dit nuanceren hoor je nauwelijks of niet’.
“Dat is een grappig liedje, dat misschien wel het openingstune van mijn nieuwe televisieprogramma wordt. Het blijft in je hoofd zitten. De tekst is eigenlijk heel simpel, maar waar.”

Je nieuwe televisieprogramma gaat Wie steelt mijn show heten en wordt vanaf januari 2017 uitgezonden.
“Het is een soort alternatieve talentenjacht, waarbij mensen op het podium – binnen 3 minuten – de show kunnen stelen. Ik ben beschikbaar voor de kandidaten om mee te zingen en mee te doen. De zaal is de jury, waaronder één publieksvoorzitter. Er zal ook een ouderwetse applausmeter worden gebruikt. Het programma (10 afleveringen) wordt uitgezonden vanuit vijf theaters – buiten de randstad- die ikzelf heb uitgekozen. Ik vind het leuk om in Drachten, Doetinchem en Assen te zijn, zoals vroeger ook Ted de Braak en Willem Ruis het land in gingen.”

De cd heeft ook een Vlaamse inbreng. Miquel Wels, componist van de K3-liedjes, schreef de muziek van Stiekem Liedje en Wim de Wilde, Stijn Meuris en Lars van Bamborst, de voormalige leden van de Belgische popgroep Noordkaap (in 1992 een hit met Een heel klein beetje oorlog, red.), schreven Ik hou van u (track 9).
“Dit nummer hebben wij als laatste opgenomen. Ik hou van u is een heel positief nummer. Een van de zinnen “We waren bijna echt vergeten hoe mooi schoon de zomer wel kan zijn” is prachtig. In Nederland zeuren we al in mei dat het toch weer een slechte zomer zal worden, en in de winter verlangen we weer naar de zomer. Het is leuk dat er op de cd een Vlaams nummer staat, maar dat is geen bewuste keuze om ook mij Vlaamse fans te bereiken. Miquel heeft de bonustracks geproduceerd, ook omdat hij de muzikale leider was tijdens de theatertournee waar deze nummers zijn opgenomen.”

Je hebt ook weer De Appels op Tafelsprei opgenomen, dat is geschreven door Toon Hermans.
“Dat is het liefdesliedje van mijn man (Stephan Nugter, red.) en ik. Het is één van mijn lievelingsnummers.”

Heb je vooral zelf tekstschrijvers en componisten benaderd? Op je nieuwe cd staan ook twee nummers die geschreven zijn door Coot van Doesburg en Edwin Schimscheimer met wie je al jarenlang samenwerkt.
“Coot heb ik eerlijk gezegd pas laat gevraagd, eigenlijk nadat ik de cd planning al had gemaakt. Hierna hebben Coot en Edwin de liedjes Morgen (track 2) en Dat deed jij (track 6) geschreven. Coot en Edwin horen zeker op mijn cd’s.”

“We hebben een van mijn betere cd’s gemaakt, die ook weer oorspronkelijk is en waar een goede gedachte achter zit”

Je werkt ook al jaren met producer John van Eijk. Waarom werk je zo graag met hem?
“John van Eijk is mede bepalend voor de liedjes- en muziekkeuzes op de cd, zoals het gebruik van backing vocals. Hij is volgens mij, de meest moeilijk man om mee samen te werken, omdat hij een enorme autodidact is. John werkt echt tot – over – de deadline heen. Toch hebben we een van mijn betere cd’s gemaakt, die ook weer oorspronkelijk is en waar een goede gedachte achter zit.”

Op je nieuwe cd staat het nummer Rotterdam 1940, waarvan de tekst geschreven is door de cabaretière en schijfster (oa. in Elsevier) Martie Verdenius (1908-1997). Het werd al in 1945 uitgevoerd. Componist Ruud Bos heeft er nu muziek voor gemaakt.
“Ik wilde zelf een lied voor Rotterdam maken, maar dat lukte niet. Rotterdam 1940 staat wel goed voor de tijd van nu waarin steden in Syrië worden platgebombardeerd, maar dat er toch weer een tijd komt dat er wederopbouw zal zijn en er weer een positief beeld zal zijn in Aleppo en Homs. Het nummer straalt ook de kracht van de mens uit.”

“Je zou van deze cd een mooi theaterprogramma kunnen maken met allemaal verhalen”

Wil je met dit nummer iets zeggen of geëngageerd zijn?
“Nee, helemaal niet. Het nummer geeft mij een positief gevoel over de toekomst van Syrische steden, waarvan je nu denkt: het komt daar nooit meer goed. Dat dacht men vroeger ook over Rotterdam. De cd is net uit en heeft al voor veel positieve reacties gezorgd. Veel mensen vinden het echt Paul de Leeuw nummers. Je zou van deze cd een mooi theaterprogramma kunnen maken met allemaal verhalen. Elk nummer is doordacht.”

Even terugkomend op de cd De Leeuw zingt Long, uit 2014. Daarmee wilde je Robert Long meer onder de aandacht brengen van een jong publiek. Is dat voldoende gelukt?
“De verkoop van die bijna 20.000 exemplaren heeft daar zeker aan bijgedragen. Robert Long is als singer-songwriter belangrijk geweest. Omdat ik minder schrijf dan hij deed en minder geëngageerd ben dat Long, is hij toch niet het belangrijkste voorbeeld. Ik bewonderde hem wel. Voor mij is hij wel een van de beste tekstschrijvers die we ooit hebben gehad. Long werd, nadat hij uit Unit Gloria stapte, voor mij een echte singer-songwriter terwijl het nu weer in is om je als singer-songwriter te profileren.”

Op je nieuwe cd staat ‘Jouw Armen’ (track 7) dat geschreven is door Robert Long.
“Ik vind dit nummer echt bijzonder, vooral omdat het een troostrijk liefdesnummer is. Ik kende het niet, een vriendin wees mij erop.”

Welk nummer pas het beste bij het concept van deze cd?
“Dat is een lastige vraag. Maar Leef je mooiste leven (track 13) is een oprechte hymne dat gaat over het leven dat je zou moeten leiden. Het zegt: Ga het leven aan! Het is voor mij een soort lijflied geworden. Ik heb het samen met Peter Groenendijk, de componist van Ik heb je lief geschreven.”

“Ik ben te lang doorgegaan omdat ik eigenlijk niet wist wat ik wilde met televisie”

In Beeld en Geluid is recent je portret onthult voor je gehele televisie oeuvre, en kreeg je een Gouden Stuiver voor je jeugdtelevisieprogramma Paul Puber Kookshow (te zien op NPO 3).
“Mijn kinderen hebben mij op het idee gebracht om Paul Puber Kookshow te maken. Pubers zijn soms monsters maar ook ontzettend spannend om te kijken hoe je in hun buurt kunt komen. Mijn zoons zijn nu veertien en vijftien en praten nu veel losser over seks en maken er grappen over. Hierdoor is het programma ook brutaler en een groot succes geworden. Ook scholen gebruiken het programma in de klas om over onderwerpen te praten. Recent liep ik in Amsterdam toen een bus vol pubers massaal mijn naam gilden. Veel scholen melden zich aan als publiek, met name VMBO scholen.”

Geeft dit je weer nieuwe energie om weer meer televisie te maken? Je had eerder een dip en vroeg jezelf af wat je nog met televisie wilde.
“Dat klopt. Ik ben te lang doorgegaan omdat ik eigenlijk niet wist wat ik wilde met televisie. Recent is er over nieuwe plannen gesproken.”

Mijn gekozen waardering € -

Peter Schavemaker (1967) is een media-, popmuziek-, theater- en internationaal animatiejournalist, moderator en radiopresentator. Op 14 februari 2018 verscheen zijn 512-pagina tellende eerste boek 100 jaar Hilversum Mediastad. Hij schrijft/schreef voor ZippyFrames.com, Animation Magazine, Helsinki Times, Müürileth, Spreekbuis.nl, Dagblad De Gooi- en Eemlander, De Telegraaf, AD, VARA Gids, Radio2.nl, HUMO, Broadcast Magazine, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, en verschillende regiokranten.