1992 was het jaar waarin Amerikaanse bands de Britpop van katoen gaven. De triomfantelijke gitaarrock, ook wel grunge genoemd, bleek hiervoor een uiterst effectief middel. Net als het uiterlijk van de muzikanten: lang haar, kniebroeken en rafelende houthakkershemden. Nirvana won de prijs voor ‘beste alternatieve video’ tijdens MTV’s Music Awards. Amerikaanse rockbands plukten de vruchten van het eindeloze toeren in gammele busjes, om begin jaren negentig eindelijk hoogtepunten te gaan vieren.
Dat gold zeker voor Pearl Jam, op dat moment bezig aan een lange rondreis om het debuutalbum Ten te ondersteunen. Achteraf een legendarische tournee, want tot op heden is Ten hun meest verkochte album. 1992 was ook het jaar waarin ik in het persvak vlak voor het Pinkpoppodium mocht staan. Omhoog kijken was de drummer wel kunnen horen maar niet kunnen zien.
Op de regenachtige dag 8 juni bleek dat de definitieve doorbraak van Pearl Jam in Nederland zich pal voor mijn neus voltrok. Enkele maanden eerder stond de band uit Seattle nog in zaal Tivoli in Utrecht. Zanger Eddie Vedder herinnerde aan dit naar verluid indrukwekkende optreden doordat hij de zaalnaam eigenhandig op zijn shirt had geschreven. Ook zijn maatjes hadden het houthakkershemd bij moeders thuisgelaten. Hier stonden muzikanten op het podium die in Amerika nog niet massaal waren doorgebroken, die in Europa en zeker in Nederland op steeds meer waardering konden rekenen.
Dat was te merken. Zelden zo’n enthousiast en gedreven optreden meegemaakt. In de blik van de zanger zag ik een mengeling van opperste verbazing en woest genot toen ook hij besefte dat zijn band ongetemd de teugels liet vieren. Vedders manen wapperden over het vale Tivoli t-shirt, terwijl hij onbesuisd en gebarend over het podium draafde. Van wat zich daar afspeelde enkele meters boven mij genoot ook ik; vastgenageld op een graskluitje. Was ik ook maar zanger in een rockband, of gitarist, desnoods de drummer die je wel goed kon horen maar niet altijd even goed kon zien.
Pearl Jams Pinkpopoptreden in 1992 zou voor altijd in het teken staan van Eddie Vedders zweefduik in het publiek vanaf een camerakraan. Die op aanwijzingen van de zanger naar de richting van het publiek moest worden gemanoeuvreerd. Wat nog een heel gesjouw en geduw was. Vedder trok zich niks aan van de kloof tussen hem en de hoofden van de toeschouwers. Onverschrokken dook hij naar gulzig graaiende handen en armen het publiek in. Er moet vast iemand Eddie’s schoenzool in zijn of haar gezicht hebben gevoeld.
Ik voelde niks in mijn gezicht maar des te meer van binnen. De ommekeer was het wat ik voelde. Dat je niet per se fan van Pearl Jam hoefde te zijn om hun muziek goed te vinden. Weg vooringenomenheid, weg vooroordelen. Niet de artiest telde, de muziek. Temidden van tienduizenden drijfnatte mensen, op mijn klamme kluitje, kwam de spreekwoordelijke donderslag. Dat je de band moest wegdenken. Dat muziek iets was waar je niet alleen naar luisterde maar waarin je ook moest kunnen wonen.
