Nelleke Noordervliet (1945) debuteerde in 1987 met de roman Tine of de dalen waar het leven woont. Daarna schreef ze vele romans, novellen, verhalen, essays, toneel en columns. Ook bekleedt zij diverse bestuurlijke functies binnen de culturele sector.
In Aan het eind van de dag is zeventiger Katharina Mercedes Donker aan het woord. Deze ex-minister en auteur van twee bestsellers over politiek en de rol van de vrouw, krijgt het verzoek mee te werken aan haar eigen biografie. Ze wil niet. Ze voert een aantal weerspannige gesprekken met haar aspirant-biografe, maar herinneringen dringen zich steeds meer aan haar op. Wat wil ze per se niet kwijt aan de biografe? Wat is te persoonlijk? Wat is te pijnlijk?
Fragmenten uit de podcast:
Hoe kwam je op het idee voor deze roman?
‘Ik begon met het eind; een idee over een driehoeksverhouding tussen een moeder Katharina, een dochter Hanna, en de vriendin van de moeder Patricia. Maar dat bleek aan het verkeerde eind van het verhaal te zijn. Het lukte niet. Ik kwam er niet uit en heb het in wanhoop weggegooid. Maar het bleef kriebelen. Toen kwam ik op het idee om van Katharina een bekende Nederlander te maken die met pensioen is. Zij krijgt het verzoek mee te werken aan haar biografie. Zo kon ik het verhaal van die driehoeksverhouding via een ander perspectief het verhaal laten binnenglijden en lukte het wel. ’
Waarom wil zij niet meewerken aan de biografie?
‘In de moderne tijd is de grens tussen privé en publiek persoon totaal vervaagd en dat is altijd ten nadele van het privéleven van iemand. Ik heb Katherina in weerzin van die biografie, laten nadenken wat ze per se nooit aan een biograaf zou vertellen.’
Slim! Want zo komt de lezer toch achter al die verhalen.
‘Ja, dat vond ik zelf ook. Dan hoefde ik namelijk ook niet dat politieke leven van Katharina in extenso te vertellen. Het komt wel hier en daar aan de orde omdat je beroepsleven en je privéleven met elkaar vermengd raken.’
Het motto is Dylan Thomas: ‘Old age should burn and rave at close of day’, waar ook je titel op gebaseerd is. Waar staat het voor?
‘Het komt uit een gedicht over de dood van zijn vader Do not go gentle into that good night, Rage, rage against the dying of the light. Dat vond ik altijd prachtig omdat we ervan uitgaan dat als mensen ouder worden, ze milder worden en langzamerhand het leven loslaten en bereid zijn om te gaan. Je wordt gedwongen om te gaan ‘genieten’ van je pensioen, onze ‘gouden jaren’, en dat ergert mij mateloos. Zolang je kunt en wilt en het je lichamelijk en geestelijk gegeven is, moet je het leven aanvallen en de dood aanvallen. Alert blijven, laat ik het zo zeggen.’
Lijkt zij op jou?
‘Zij heeft trekjes van mij. Ik heb haar ietsje ouder gemaakt maar niet heel veel. Ik heb ook in de politiek gezeten, zij het dat ik het geschopt heb tot gemeenteraadslid voor de PvdA van de gemeente Monster in het Westland en nooit verder ben gegaan. Ik ken de partij wel van binnenuit, maar het is geen sleutelroman.’
Het boek begint met de dood. Een dode man in de sneeuw. Het is een schrijver die ooit exact zo’n scene beschreef. Is dat een schrijversangst? Dat wat je schrijft uitkomt, een boze voorspelling is?
‘Daar ben ik niet bewust bang voor en deze schrijver zou waarschijnlijk niets liever willen dan op deze manier te sterven. In zijn geschriften is het meer een wensdood dan iets anders. Ik heb dat beeld aan het begin gebruikt om een associatie op gang te brengen. En dat overkomt Katharina ook. Het is de madeleine, het koekje van Proust waarmee het verleden wordt geopend.’
Klik hier voor het gesprek met Nelleke Noordervliet
Over deze podcast
In boekenpodcast Het verhaal komen schrijvers aan het woord over hun boek. De interviews duren lekker lang, ongeveer 45 minuten dus er is genoeg tijd om dieper op de inhoud in te gaan. Zowel fictie als non-fictie en min of meer wekelijks. Ook met beroemde en minder beroemde Nederlandse en Vlaamse schrijvers. U kunt deze podcast steunen met een donatie.
