Podcasts: bijna mainstream in het Nederlands taalgebied?

Als ik het kleine wereldje om mij heen mag geloven, luistert iedereen naar podcasts. Amerikaanse wel te verstaan en heel soms ook een Nederlandstalige. Het fenomeen werd in Nederland ‘herontdekt’ door de podcast Serial van de makers van This American Life, een radioprogramma van de Amerikaanse publieke omroep. De meeste podcasts zijn dan ook radio-uitzendingen die je lekker in je eigen tijd kunt beluisteren, al neemt ook binnen ons minitaalgebiedje het aantal exclusieve podcasts toe, vaak on the side geproduceerde gesprekken over bepaalde onderwerpen.

Soms zijn ze ook best interessant om naar te luisteren, maar lijken niet echt bedoeld om de makers van een inkomen te voorzien, zoals Een podcast over media van Ernst-Jan Phaut en Alexander Klöpping. Dat voorzien van inkomen is sowieso lastig in zo’n klein taalgebied en zo blijven makers van meer documentair gemaakte podcasts of uitzendingen die een niche bedienen vaak afhankelijk van subsidies of overkoepelende organisaties die ergens nog een potje hebben, al begint het begrip ‘gesponsorde inhoud’ ook hier door te dringen.

Dat dringt de vraag op: wanneer wordt de podcast eindelijk volwassen? Het fenomeen bestaat ten slotte al sinds 2004, een eeuwigheid binnen de online-wereld. Voor mijn gevoel duurt het niet lang meer. Het is praktisch niet meer nodig een speciale applicatie te gebruiken op je smartphone, tablet, pc of laptop omdat al die uitzendingen probleemloos spelen binnen een normale browser. Geen Flash of godbetert Silverlight meer nodig. Ideaal voor thuis, in de trein of op kantoor met een hoofdtelefoon op.

Autoradio

De laatste horde die het echte succes in de weg staat, is het gemakkelijk afspelen van de uitzendingen via de autoradio. Dat probleem lijkt nagenoeg uit de wereld geholpen: aansluiten via bijvoorbeeld Android Auto or Apple Carplay is relatief eenvoudig. Of gewoon via de usb-aansluiting die tegenwoordig in de meeste auto’s te vinden is. Anders is er altijd nog het cassettebandje met audiokabel natuurlijk ;). Het vinden en toevoegen van uitzendingen is met veel verschillende apps ook makkelijker geworden, dus het volgen van een podcast is niet moeilijk.

Inkomsten genereren

Een bestaande radio-uitzending even als podcast op het net knallen is natuurlijk een eitje. De uitzending bestond al, neemt weinig ruimte in en speciale bewerkingen zijn niet nodig, afgezien van misschien het schoonsnijden van begin en eind. Met de <audio>-tag knal je het ding zo overal op elke website of je deelt via een specifiek platform, zoals Soundcloud, Podomatic of wat dan ook, of natuurlijk het zeer ondergewaardeerde Woord.nl.

Maar hoe krijgt een toegewijde podcastprogrammamaker nou zijn verhaal omgezet in klinkende munt zonder groot moederbedrijf? Of desnoods een gratis kopje koffie? Audio-uitzendingen via het web hebben één groot voordeel ten opzichte van beeld of gewoon tekst: vooralsnog is het niet mogelijk de van te voren ingesproken sponsoropdrachten automatisch te blokkeren omdat ze ín de tekst zitten. Het leek een fenomeen dat maar niet van de grond wilde komen in Nederland, maar nu lijkt Man met de Microfoon van Chris Bajema een van de eerste Nederlandstalige podcasts die zich bedient van het systeem waarin een sponsor een kort momentje krijgt, in dit geval de Coffee Company waar hij vaak zit.

‘Wat reclame?!? Belachelijk!’ Ik hoor het u denken. Voor in clichés als ‘voor niets gaat de …’ te vervallen, het grote verschil met een stukje ‘gesponsorde inhoud’ in een met zorg gemaakt verhaal is dat de maker het er zelf inzet en het ook vaak zelf inspreekt. Ervaren luisteraars van Amerikaanse podcasts  kennen het fenomeen maar al te goed, al ligt het gevaar om de hoek dat de gesponsorde verhalen te lang worden.

Hoe ontdek ik ze, die podcasts?

Je kunt natuurlijk door de lijsten scrollen van verschillende podcastsites en -apps, maar dan bestaat het gevaar te blijven steken bij de ‘standaard’ populaire podcasts uit de Verenigde Staten die mijns inziens vaker over- dan onderschat worden in ons land. Misschien willen sommigen graag koketteren met het feit dat ze naar zo’n Engelstalige podcast luisteren.

De VPRO startte niet zo lang geleden met Koos waar een deels vaste redactie regelmatig pareltjes van podcasts weet te ontdekken voor zij die geen tijd hebben zelf te zoeken. Verder is er vast binnen je eigen liefhebberij een podcast te vinden en hebben steeds meer online uitgaves podcasts waar redacteuren op luchtige wijze hun ideeën over de stand van zaken laten gaan binnen hun vakgebied.

Het Nederlandse TXTRadio probeert ‘verdiepende uitzendingen’ te brengen die bestaan uit gesprekken of debatten gevoerd op podia, zoals bij universiteiten en debatcentra. Bijzonderheid is dat je kunt zoeken in de gesproken tekst.

Al met al ruimte genoeg op de schier oneindige ‘ether’ die het internet biedt.

 

Mijn gekozen waardering € -